افزایش ۶۰ درصدی آلودگی و سمیت گرد و غبار تالاب گاوخونی؛

بحران زیست‌محیطی در شرق اصفهان بالا گرفت

تالاب بین‌المللی گاوخونی، یکی از مهم‌ترین زیست‌بوم‌های ایران و مأمن حیات پرندگان مهاجر و گونه‌های آبی، در شرایط بسیار خطرناکی قرار گرفته است. براساس جدیدترین پایش‌های علمی مرکز تحقیقات مبارزه با گرد و غبار دانشگاه آزاد اسلامی، شاخص سمیت گرد و غبار این تالاب بیش از ۶۰ درصد افزایش یافته است که این امر هشداری جدی برای سلامت محیط زیست و مردم منطقه محسوب می‌شود.

افزایش چشمگیر آلودگی فلزات سنگین و پیامدهای زیست‌محیطی

به گزارش پایگاه خبری سپاهان خبر کارشناسان این مرکز در آخرین مطالعات خود، بار دیگر نسبت به شرایط بحرانی تالاب گاوخونی هشدار دادند. غلظت فلزات سنگینی نظیر کادمیوم در گرد و غبار تالاب، سه برابر شده است. همچنین میزان فلزات سرب و روی به طور قابل توجهی افزایش یافته‌اند. این مواد سنگین، به شدت برای سلامتی انسان مضر بوده و می‌توانند باعث بیماری‌های تنفسی، مشکلات عصبی و سایر مخاطرات زیست‌محیطی شوند.

شاخص بار آلودگی (Pollution Load Index – PLI) که مهم‌ترین معیار سنجش شدت سمیت گرد و غبار است، از رقم ۲.۵ در سال‌های گذشته به ۴ در آخرین پایش رسیده است، عددی که نشان‌دهنده وضعیت بحرانی و بدتر شدن کیفیت هواست. علاوه بر این، نرخ فرونشست گرد و غبار نیز از ۴۶ تن به ۲۲۴ تن در کیلومتر مربع در سال افزایش یافته که معیاری برای افزایش حجم گرد و غبار منتشر شده به هوا است.

خشکسالی و خشک شدن تالاب؛ کلید بحران زیست‌محیطی

رییس مرکز تحقیقات بیابان‌زدایی و مبارزه با گرد و غبار دانشگاه آزاد اسلامی با تاکید بر اینکه تالاب گاوخونی تقریبا به‌طور کامل خشک شده است، گفت: عدم تامین حق‌آبه زیست محیطی تالاب، به زودی باعث فعال شدن منابع تولید ریزگردهای سمی در شرق و مصب تالاب می‌شود که نه تنها استان اصفهان بلکه استان‌های همجوار و حتی تهران را تحت تاثیر قرار خواهد داد.

وی افزود: برای مقابله با این بحران، ضروری است جریان دائمی و حداقل ۱۰ تا ۱۵ مترمکعب در ثانیه آب به سمت تالاب تامین شود. این اقدام حیاتی می‌تواند ضمن احیای تالاب، از گسترش ریزگردهای سمی جلوگیری کند و سلامت زیست محیطی و اجتماعی منطقه را حفظ نماید.

مدیریت پایدار منابع آب تضمین آینده این اکوسیستم ارزشمند  

دکتر سارا موسوی، کارشناس برجسته محیط زیست و تغییرات اقلیمی، در این زمینه اظهار داشت: «تالاب گاوخونی نمونه‌ای بارز از چالش‌های زیست‌محیطی ناشی از خشکسالی‌های شدید و بی‌توجهی به منابع آبی است. افزایش فلزات سنگین در گرد و غبار می‌تواند به مخاطرات جدی برای سلامت انسانی منجر شود و شهرهای اطراف را در خطر قرار دهد. احیای تالاب تنها راهکار پایدار برای مهار آلودگی است. مدیریت پایدار منابع آب و همکاری همه‌جانبه دستگاه‌های دولتی و مردم محلی می‌تواند آینده این اکوسیستم ارزشمند را تضمین کند.»

پیامدهای ترسناک در حوزه محیط زیست

این بحران زیست‌محیطی که ناشی از خشک شدن تالاب گاوخونی و افزایش آلودگی در گرد و غبار است، دارای کلیدواژه‎‌هایی مهم برای جلب توجه و افزایش آگاهی عمومی در فضای دیجیتال می‌باشد.

عبارت‌هایی چون «آلودگی تالاب گاوخونی»، «سمیت گرد و غبار اصفهان»، «خشکی تالاب و ریزگردهای سمی»، «حق‌آبه زیست محیطی گاوخونی» و «بحران محیط زیست ایران» باید به‌صورت هدفمند در محتوا، رسانه‌های اجتماعی و خبرها مورد تاکید قرار گیرد تا ضمن افزایش نگرش عمومی، فشار افکار عمومی و سیاسی برای اقدامات جدی‌تر تشدید شود.

تالاب گاوخونی نه‌تنها یک اکوسیستم بین‌المللی بلکه قلب تنفسی شرق اصفهان است که خشک شدن و افزایش سمیت در گرد و غبار آن را به کانون یک فاجعه زیست‌محیطی تبدیل کرده است. تأمین حق‌آبه و اجرای دقیق سیاست‌های مقابله با گرد و غبار باید اولویت اصلی مدیریت محیط زیست کشور باشد تا از بروز فاجعه‌ای بزرگتر جلوگیری شود.