فصل گرما و خشکی، همواره زنگ خطری جدی برای عرصههای طبیعی کشور، بهویژه مراتع و جنگلها محسوب میشود. استان اصفهان، با گستره وسیعی از منابع طبیعی شامل جنگلهای زاگرسی و مراتع حاصلخیز، امسال نیز شاهد وقوع حریقهای متعدد بوده که منجر به از بین رفتن بخش قابل توجهی از این سرمایههای ملی شده است.
به گزارش پایگاه خبری سپاهان خبر; مدیران منابع طبیعی استان نسبت به ناکافی بودن تجهیزات و امکانات موجود در برابر حریقهای احتمالی بزرگ هشدار داده و بر لزوم همکاری تمامی دستگاههای ذیربط تأکید کردهاند.
آمار نگرانکننده؛ ۲۲۵ هکتار مرتع در چهار ماه طعمه حریق شد
محمدعلی کاظمی، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان اصفهان، در نشستی تخصصی با حضور مسئولان مدیریت بحران، نیروهای نظامی، انتظامی و دستگاههای خدماترسان، گزارشی از وضعیت آتشسوزیها در مراتع و جنگلهای استان ارائه داد.
وی با اشاره به اینکه در چهار ماه ابتدایی سال جاری، ۲۲۵ هکتار از مراتع استان در آتش سوخته است، این آمار را زنگ خطری جدی برای آینده عرصههای طبیعی استان دانست. کاظمی تصریح کرد: با توجه به روند افزایش حریقها و وسعت احتمالی حوادث در پیش رو، منابع و امکانات فعلی ما برای مهار آتشسوزیهای گسترده و چندوجهی کافی نخواهد بود.
نیاز به تجهیزات مدرن و نیروی انسانی بیشتر
مدیرکل منابع طبیعی اصفهان با تشریح گستره منابع طبیعی استان که حدود ۹۰ درصد مساحت ۱۰ میلیون هکتاری آن را شامل میشود، بیان داشت که بیشترین حجم حریقها در مناطق دارای پوشش گیاهی مقطعی یا جنگلی رخ داده است.
وی با وجود تعداد بالای حریقها در سال جاری، از کنترل نسبی وسعت آنها به دلیل سرعت عمل نیروها و همکاری مردم ابراز رضایت کرد، اما در عین حال تأکید نمود که این وضعیت شکننده است: در صورت وقوع حریقهای بزرگ و چندجبههای، منابع و امکانات فعلی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان برای مهار آنها کافی نخواهد بود. ما نیازمند تجهیزات مدرنتر، بالگرد اطفاء حریق و همچنین نیروی انسانی آموزشدیده بیشتری هستیم تا بتوانیم با حوادث بزرگ مقابله کنیم.
همافزایی دستگاهها؛ کلید مهار بحرانهای زیستمحیطی
کاظمی بر اهمیت همکاری نزدیک میان تمامی دستگاههای دولتی و اجرایی، از جمله نیروهای نظامی (ارتش و سپاه)، انتظامی، فرمانداریها، آتشنشانیها و سازمانهای مردمنهاد تأکید کرد. وی با اشاره به ماده ۴۷ قانون حفاظت و حمایت از اراضی ملی و منابع طبیعی، وظیفه قانونی تمامی مأموران دولتی، نظامی، انتظامی و شهرداریها را در کمک به مهار حریقها، در صورت درخواست مأموران منابع طبیعی یا نیروی انتظامی، یادآور شد. این همکاریهای بیندستگاهی، بهویژه در سال جاری، نقش مؤثری در مهار حریقها داشته است.
فرمانداریها و ستادهای مدیریت بحران شهرستانها بهعنوان خط مقدم در اطلاعرسانی و مدیریت اولیه حریقها عمل میکنند و پس از آن، تیمهای یگان حفاظت منابع طبیعی، بهرهبرداران، دهیاران، شهرداران، آتشنشانیها، بسیج، سپاه و ارتش وارد عمل میشوند .
عوامل تشدیدکننده؛ گرما، خشکی و مثلث آتش
مدیرکل منابع طبیعی اصفهان، گرما و خشکی زودهنگام پوشش گیاهی مراتع را عامل اصلی افزایش خطر حریق در سال جاری دانست. وی توضیح داد: بر اساس گزارشهای هواشناسی، گرمای زودرس و کاهش بارندگیهای بهاره باعث شده تا پوشش گیاهی یکساله مراتع، که بهعنوان سوخت اصلی حریق عمل میکند، زودتر خشک شده و مستعد آتشسوزی شود.
مثلث آتش، شامل گرما، مواد سوختنی و اکسیژن، در مراتع و جنگلهای استان بهوفور وجود دارد و گرمای زودرس، این مثلث را خطرناکتر کرده است. به همین دلیل، آتشسوزیها امسال زودتر از موعد معمول و از اردیبهشتماه آغاز شده است.
مقایسه با سال گذشته؛ افزایش ۲.۸ برابری حریقها
مقایسه آمارهای امسال با سال گذشته نیز نشاندهنده روند نگرانکنندهای است. کاظمی اعلام کرد که در مدت مشابه سال گذشته، ۲۲ فقره حریق رخ داده بود که منجر به سوختن ۷۹ هکتار از مراتع شده بود، در حالی که امسال در چهار ماه ابتدایی، ۲۸ فقره حریق رخ داده و ۲۲۵ هکتار مرتع طعمه آتش شده است. این یعنی در حالی که تعداد حریقها حدود ۲۷ درصد افزایش یافته، وسعت مناطق سوخته بیش از ۲.۸ برابر نسبت به سال گذشته رشد داشته است. وی این وضعیت را نتیجه حضور بهموقع مردم و همکاری مؤثر دهیاران، شوراها، کشاورزان و دامداران دانست و بر لزوم تداوم این همراهی تأکید کرد.
ضرورت رویکرد پیشگیرانه و ارتقاء تجهیزات
در همین راستا، دکتر سارا احمدی، کارشناس محیط زیست، با اشاره به تبعات زیستمحیطی گسترده آتشسوزی مراتع، اظهار داشت: سوختن ۲۲۵ هکتار مرتع، علاوه بر از بین بردن پوشش گیاهی و گونههای جانوری، باعث فرسایش شدید خاک، آلودگی هوا به دلیل انتشار گازهای گلخانهای و از دست رفتن منابع حیاتی برای دامداران و اکوسیستم منطقه میشود. در شرایط اقلیمی کنونی که شاهد خشکسالیهای ادامهدار و افزایش دما هستیم، وقوع چنین حریقهایی اجتنابناپذیر به نظر میرسد، اما آنچه اهمیت دارد، ارتقاء آمادگی و توانمندی دستگاههای متولی در مقابله با این حوادث است.
وی افزود: تمرکز صرف بر اطفاء حریق کافی نیست؛ باید رویکرد پیشگیرانه را تقویت کرد. این شامل آموزش مستمر به جوامع محلی، ایجاد باندهای کنترل آتش، استفاده از فناوریهای نوین پایش و هشدار زودهنگام، و مهمتر از همه، تجهیز منابع طبیعی به بالگردها و خودروهای عملیاتی مدرن و کارآمد است. همچنین، رفع اختلافات سازمانی، مانند آنچه در مناطق چهارگانه تحت مدیریت محیط زیست مطرح است، برای انسجام بیشتر در عملیات اطفاء حریق حیاتی است.
چه باید کرد؛ از آموزش تا رفع اختلافات سازمانی
کاظمی با اشاره به مناطق چهارگانه تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست، بر لزوم رفع هرگونه اختلاف نظر میان سازمان منابع طبیعی و محیط زیست تأکید کرد. وی با بیان اینکه یگان حفاظت منابع طبیعی همچنان در این مناطق فعال است و در صورت وقوع حریق، بدون توجه به محدوده جغرافیایی اقدام به اطفا میکند، خواستار انسجام بیشتر در این حوزه شد.
حریق مانند آتشسوزی در یک خانه است؛ ابتدا باید آتش را خاموش کرد و سپس به مسائل اداری و مدیریتی پرداخت. همه دستگاهها باید همکاری کنند و هرگونه مشکل یا کمبود از سوی فرمانداران و مدیران شهرستانها پیگیری شود.
او ابراز امیدواری کرد که با تداوم همکاری بین دستگاهها و استفاده از تجربیات و مصوبات جلسات قبلی، بتوان گامهای مؤثری در پیشگیری و مدیریت حریقهای جنگلی و مرتعی برداشت. در این راستا، آموزش بهرهبرداران، دامداران و کشاورزان برای رعایت نکات ایمنی در استفاده از آتش نیز در دستور کار قرار گرفته است.
دیدگاهتان را بنویسید