تحقق تامین غذای پایدار با فناوری هسته‌ای
اصفهان به عنوان یکی از قطب‌های مهم کشاورزی ایران، با بهره‌گیری از دانش روز و فناوری‌های نوین، توانسته است الگویی موفق در زمینه کشاورزی پایدار و امنیت غذایی کشور باشد. رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی اصفهان، مسعود ترابی، در آیین روز درهای باز این مرکز که به مناسبت پنجاهمین سال تأسیس آن برگزار شد، به تشریح دستاوردهای علمی و پژوهشی این مرکز پرداخت و از اجرای صدها طرح فناورانه و بهره‌برداری ایمن از پساب برای تولید بذر خبر داد.
– مرکز تحقیقات کشاورزی اصفهان؛ پیشگام در کشاورزی دانش‌بنیان
مسعود ترابی با اشاره به نیم قرن فعالیت سازمان تحقیقات کشاورزی ایران و نقش کلیدی آن در توسعه کشاورزی پایدار به مهر گفت: «این سازمان با دارا بودن ۳۴ مرکز تحقیقاتی در سراسر کشور، محور تحقق کشاورزی دانش‌بنیان و توسعه آموزش و ترویج در بخش کشاورزی است.» وی افزود که مرکز تحقیقات کشاورزی اصفهان در سه حوزه آموزش، برنامه‌ریزی و پشتیبانی و همچنین ۹ بخش تحقیقاتی فعالیت می‌کند.
ترابی تأکید کرد که بیش از ۵۵ درصد فعالیت‌های پژوهشی این مرکز مستقیماً در راستای ارتقای امنیت غذایی کشور انجام می‌شود و ۱۵ درصد آن به حفظ تنوع زیستی و ذخایر ژنتیکی اختصاص یافته است. همچنین ۱۳.۳۷ درصد از تحقیقات مربوط به منابع طبیعی، آب و خاک است که نشان‌دهنده تمرکز ویژه بر مسائل زیست‌محیطی و بهره‌وری منابع است.
– بهره‌برداری از پساب؛ راهکاری نوین برای کشاورزی پایدار
یکی از مهم‌ترین دستاوردهای مرکز تحقیقات کشاورزی اصفهان، استفاده از پساب به عنوان منبع آب پایدار برای تولید بذر گندم و جو است. ترابی این اقدام را نه تنها فاقد آلایندگی دانست بلکه آن را عاملی مؤثر در ارتقای اقتصاد کشاورزی منطقه عنوان کرد. این رویکرد نوین، نمونه‌ای از کشاورزی علمی و پایدار است که می‌تواند الگوی مناسبی برای سایر مناطق کشور باشد.
دکتر زهرا احمدی، کارشناس محیط زیست و کشاورزی پایدار، در این زمینه می‌گوید: استفاده از پساب‌های تصفیه شده در کشاورزی، به ویژه در مناطق خشک و کم‌آب مانند اصفهان، یک راهکار هوشمندانه برای حفظ منابع آبی و افزایش بهره‌وری است. این روش علاوه بر کاهش فشار بر منابع آب زیرزمینی، می‌تواند به تولید محصولات کشاورزی با کیفیت و افزایش امنیت غذایی کمک کند.»
– پروژه‌های تحقیقاتی و نقش آن‌ها در بهبود اقتصاد کشاورزی
ترابی اعلام کرد که در سال گذشته بیش از ۱۰۰ پروژه تحقیقاتی در مرکز تحقیقات کشاورزی اصفهان به پایان رسیده و بیش از ۲۰۰ طرح تحقیقاتی نیز در دست اجرا است. این پروژه‌ها منجر به تولید فناوری‌های نوین، افزایش بهره‌وری و بهبود شرایط اقتصادی کشاورزان شده‌اند.
دکتر رضا ملکی، اقتصاددان حوزه کشاورزی، در خصوص اهمیت این پروژه‌ها اظهار داشت : تحقیقات کاربردی و فناورانه در بخش کشاورزی می‌تواند به طور مستقیم درآمد کشاورزان را افزایش دهد و با کاهش هزینه‌ها و بهبود کیفیت محصولات، رقابت‌پذیری آن‌ها را در بازارهای داخلی و خارجی تقویت کند
– ضایعات کشاورزی؛ فرصتی مغفول برای اقتصاد مقاومتی
رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی اصفهان به ظرفیت‌های مغفول‌مانده ضایعات صنایع کشاورزی و غذایی اشاره کرد و گفت: «بخش مهمی از این ضایعات در تغذیه دام استفاده می‌شود که معادل ذخیره ۴ میلیارد مترمکعب آب است و این آب به چرخه مصرف بازمی‌گردد.» این موضوع نشان می‌دهد که مدیریت صحیح ضایعات کشاورزی می‌تواند نقش مهمی در حفظ منابع آبی و افزایش بهره‌وری اقتصادی داشته باشد.
– تهدیدات زیست‌محیطی و ضرورت حفاظت از تنوع زیستی
ترابی با انتقاد از برخی پروژه‌های شهری که منجر به تخریب زیست‌بوم کشاورزی شده‌اند، به ویژه در طرح رینگ چهارم شهرداری اصفهان، اعلام کرد که گونه‌های ارزشمند انار و زیتون از بین رفته‌اند. وی خاطرنشان کرد که اصفهان دارای ۷۰ گونه از ۴۰۰ گونه تنوع زیستی کشور است و حفاظت از این منابع طبیعی باید در اولویت سیاست‌گذاران قرار گیرد.
– اصلاح سیاست‌های کشاورزی؛ ضرورت اجتناب‌ناپذیر
ترابی با تأکید بر اینکه ایران کشور کشاورزی تابستانه نیست، گفت: «باید اصلاح سیاست‌های کشاورزی در رأس برنامه‌ها قرار گیرد و استفاده از پساب به عنوان فرصت، می‌تواند بستر تولید نهال و بذر را در اصفهان تقویت کند.» وی همچنین اظهار داشت که ۷۰ درصد پایه بذری «مینی‌تیوبر سیب‌زمینی» کشور در اصفهان تولید می‌شود و در حوزه بذر گندم و جو نیز به سمت خودکفایی حرکت می‌کنیم.
دکتر علی نوری، استاد علوم کشاورزی، در این خصوص می‌گوید: خودکفایی در تولید بذر یکی از مهم‌ترین گام‌ها برای امنیت غذایی است. اصفهان با توجه به ظرفیت‌های علمی و تحقیقاتی خود، می‌تواند به عنوان قطب تولید بذر در کشور مطرح شود و این امر به کاهش وابستگی به واردات و افزایش کیفیت محصولات کشاورزی کمک خواهد کرد
– کشاورزی؛ بخش غیرقابل حذف اقتصاد کشور
رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی اصفهان در پاسخ به اظهارات برخی مسئولان درباره حذف بخش کشاورزی تأکید کرد: «حذف این بخش امکان‌پذیر نیست و تبعات سنگینی خواهد داشت.» وی افزود که باید با اصلاح روش‌ها و بهره‌برداری بهینه از منابع طبیعی، از ظرفیت سالانه ۴۳۰ میلیارد مترمکعب بارش، که بیش از ۲۸۰ میلیارد آن تبخیر می‌شود، استفاده کرد.
– اهمیت تولید محصولات ارگانیک و استاندارد
ترابی در پایان به تفاوت محصولات طبیعی، ارگانیک و گواهی‌شده اشاره کرد و گفت: «دستیابی به استاندارد ارگانیک نه تنها ارزش‌افزوده بالایی دارد بلکه در ارتقای سلامت جامعه نیز مؤثر است.» این نکته نشان‌دهنده اهمیت توجه به کیفیت محصولات کشاورزی در کنار کمیت آن‌ها است.
اصفهان با تکیه بر دانش، فناوری و بهره‌برداری هوشمندانه از منابع پایدار مانند پساب، به الگویی موفق در کشاورزی نوین و امنیت غذایی کشور تبدیل شده است. تلاش‌های مرکز تحقیقات کشاورزی اصفهان در تولید بذر، استفاده از پساب، مدیریت ضایعات و حفاظت از تنوع زیستی، نمونه‌ای از رویکردی جامع و پایدار است که می‌تواند مسیر توسعه کشاورزی ایران را هموار سازد. کارشناسان اقتصادی، محیط زیست و کشاورزی بر این باورند که حمایت‌های دولتی و اصلاح سیاست‌ها، کلید موفقیت در حفظ و گسترش این دستاوردها خواهد بود.
دیدگاهتان را بنویسید