انقلاب زمستانی یکی از مهمترین رویدادهای نجومی سالانه است که در بسیاری از تمدنهای باستانی بهعنوان نقطهای نمادین در گردش خورشید و تغییر فصلها شناخته میشد. در ایران، بناهای تاریخی متعددی وجود دارند که با دقتی شگفتانگیز برای رصد این پدیده ساخته شدهاند.
به گزارش سرویس میراث و گردشگری پایگاه خبری سپاهان خبر یکی از شاخصترین نمونهها، چارتاقی نیاسر کاشان است؛ بنایی باستانی که بهعنوان تقویم آفتابی عمل میکند و هر ساله در روزهای انقلاب زمستانی و تابستانی، لحظه طلوع خورشید را با دقتی خارقالعاده ثبت میکند. صبح امروز نیز این پدیده طبیعی در چارتاقی نیاسر رویت شد و بار دیگر اهمیت علمی و تاریخی این اثر ملی را یادآوری کرد.
لحظه طلوع خورشید در انقلاب زمستانی
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، کارشناس رصدخانه دانشگاه کاشان اعلام کرد که لحظه طلوع خورشید در انقلاب زمستانی امسال، ساعت ۷ و هفت دقیقه و ۱۶ ثانیه در چارتاقی نیاسر ثبت شد. این بنا بهعنوان یک تقویم آفتابی طراحی شده و تغییرات میل خورشید را در طول سال نشان میدهد. خورشید در آخرین روز پاییز به پایینترین نقطه افق جنوب شرقی میرسد که نتیجه آن کوتاه شدن طول روز و افزایش زمان تاریکی شب است. با آغاز زمستان، خورشید بار دیگر مسیر خود را به سمت شمال شرقی تغییر میدهد و روشنایی روزها بهتدریج افزایش مییابد.
چارتاقی نیاسر؛ میراثی از اشکانیان و ساسانیان
چارتاقی نیاسر یکی از کهنترین و بزرگترین نمونههای چارتاقی باقیمانده در ایران است. این بنا به اواخر دوره اشکانی یا اوایل ساسانی بازمیگردد و بهعنوان یکی از سالمترین بناهای تقویمی شناخته میشود. معماری دقیق آن نشان میدهد که ایرانیان باستان دانش عمیقی از حرکت خورشید و نجوم داشتهاند و توانستهاند سازهای بسازند که حتی پس از قرنها، همچنان کارکرد علمی خود را حفظ کرده است.
این بنای تاریخی در سال ۱۳۱۷ با شماره ۳۱۶ در فهرست آثار ملی کشور ثبت شد و امروز بهعنوان یکی از جاذبههای گردشگری و علمی شهر نیاسر شناخته میشود. نیاسر در ۲۵ کیلومتری شهر کاشان قرار دارد و هر ساله در روزهای انقلاب زمستانی و تابستانی، میزبان علاقهمندان به نجوم، تاریخ و گردشگری فرهنگی است.
اهمیت علمی و گردشگری انقلاب زمستانی
رویت پدیده انقلاب زمستانی در چارتاقی نیاسر تنها یک رویداد نجومی نیست؛ بلکه فرصتی برای پیوند میان علم نجوم، میراث فرهنگی و گردشگری است. این بنا نشان میدهد که چگونه دانشمندان و معماران ایرانی در گذشته توانستهاند با ترکیب علم و هنر، سازهای بسازند که هم کارکرد آیینی داشته و هم بهعنوان ابزار علمی برای اندازهگیری زمان عمل کند.
امروز نیز این رویداد میتواند به توسعه گردشگری علمی و فرهنگی در منطقه کمک کند. حضور گردشگران داخلی و خارجی در نیاسر برای مشاهده این پدیده، علاوه بر معرفی میراث تاریخی ایران، به رونق اقتصادی محلی نیز یاری میرساند.
پدیده طبیعی انقلاب زمستانی در چارتاقی نیاسر کاشان بار دیگر اهمیت این بنای تاریخی را بهعنوان یکی از دقیقترین تقویمهای آفتابی جهان نشان داد. این اثر باستانی نهتنها میراثی ارزشمند از دورههای اشکانی و ساسانی است، بلکه امروز نیز میتواند بهعنوان پلی میان علم، فرهنگ و گردشگری عمل کند. ثبت لحظه طلوع خورشید در این بنا، یادآور دانش عمیق ایرانیان باستان در حوزه نجوم و معماری است و فرصتی برای بازاندیشی در ارزشهای میراث فرهنگی کشور فراهم میآورد.











دیدگاهتان را بنویسید