آغاز دکترین تازه اصفهان در توسعه زیرساخت‌های گردشگری
استاد علوم و صنایع غذایی دانشگاه صنعتی اصفهان با تأکید بر ضعف مدیریت پس از برداشت و شیوه‌های بسته‌بندی و حمل‌ونقل غیر استاندارد، هشدار داد که سالانه میلیاردها تومان خسارت اقتصادی، تهدید امنیت غذایی و آسیب‌های زیست‌محیطی جدی در کشور ایجاد می‌شود. محمد شاهدی، در آیین افتتاح نخستین رویداد ملی مدیریت پسماند و ضایعات کشاورزی و صنایع غذایی ایران، با بیان اهمیت فراوان حوزه «پس از برداشت» در زنجیره تأمین مواد غذایی اظهار داشت که تلفات در این مرحله، خسارت‌های جبران‌ناپذیری به همراه دارد.
حجم بالای ضایعات در محصولات کشاورزی
به گزارش پایگاه خبری سپاهان خبر و به نقل از خبرگزاری ایسنا شاهدی افزود که میزان ضایعات در برخی محصولات مانند میوه‌ها تا ۳۵ درصد گزارش شده است. این میزان هدررفت نه تنها امنیت غذایی کشور را به خطر می‌اندازد، بلکه سرمایه ملی را نیز از بین می‌برد. وی تصریح کرد که در ایران دو مرحله عمده تولید و مصرف بیشترین سهم را در هدررفت منابع غذایی دارند، که علاوه بر اثرات اقتصادی، سلامت جامعه را نیز به واسطه مصرف بالای مواد ناسالم تحت تأثیر قرار می‌دهد.
آثار زیست‌محیطی ناشی از ضایعات غذایی
استاد دانشگاه صنعتی اصفهان ادامه داد که دفن و سوزاندن ضایعات کشاورزی و مواد غذایی موجب انتشار گازهای گلخانه‌ای و آلودگی محیط زیست می‌شود و این موضوع باید به عنوان یکی از دغدغه‌های کلان کشور جدی گرفته شود.
نبود برنامه‌ریزی دقیق در کشت و برداشت محصولات
وی با تأکید بر نبود برنامه‌ریزی هدفمند کشت و برداشت، یادآور شد که در کشورهای پیشرفته کشاورزان از طریق تعاونی‌ها و شبکه‌های ارتباطی منسجم از نیاز بازار آگاه می‌شوند، اما در ایران کشاورزان بر اساس سلیقه شخصی اقدام به تولید می‌کنند که این موضوع منجر به مازاد عرضه و کاهش شدید قیمت‌ها می‌شود.
ضرورت مدیریت زمانبندی در برداشت محصولات
شاهدی توضیح داد که برداشت محصول باید با توجه به ظرفیت بازار و قابلیت‌های حمل‌ونقل انجام شود تا از اشباع بازار جلوگیری شود و از فساد سریع محصولات جلوگیری شود. برداشت انبوه و ناگهانی مثلاً ریختن سیب کنار جاده‌ها نتیجه ضعف مدیریت در این زمینه است.
اهمیت بسته‌بندی استاندارد و زنجیره سرد
یکی از مهم‌ترین عوامل ضایعات، بسته‌بندی نامناسب است؛ به عنوان مثال، خیار در کیسه‌های پلاستیکی بدون منافذ بسته‌بندی می‌شود که گرما و رطوبت ایجاد شده محصول را طی ۴۸ ساعت فاسد می‌کند. شاهدی اظهار داشت با بسته‌بندی تخصصی و استفاده از زنجیره سرد، عمر محصولات کشاورزی حتی تا ۲۰ روز نیز قابل افزایش است.
مشکلات حمل‌ونقل محصولات کشاورزی
وی با اشاره به مشکلات لجستیکی حمل‌ونقل محصولات، افزود که کشاورزان به دلیل حجم کم تولید امکان استفاده از کامیون‌های سردخانه‌دار را ندارند و همین امر منجر به آسیب بافت میوه‌ها و سبزیجات می‌شود.
تفکیک و جداسازی محصولات قبل از عرضه
شاهدی تأکید کرد که محصولات کشاورزی باید در مبدا براساس اندازه و کیفیت دسته‌بندی شوند تا ضایعات کاهش یابد. همچنین، روش‌هایی مانند قرار دادن سیب‌زمینی زخمی در دمای معمولی برای پیشگیری از کپک‌زدگی باید در ایران رعایت شود که فعلاً این موارد اجرا نمی‌شوند.
ضرورت اصلاح ساختار مدیریتی در حوزه کشاورزی
استاد دانشگاه صنعتی اصفهان در پایان راهکارهای کلیدی برای کاهش ضایعات را آموزش کشاورزان، تشکیل تعاونی‌های قوی، سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های سردخانه و بسته‌بندی استاندارد، و برنامه‌ریزی دقیق برای تنظیم عرضه و تقاضا برشمرد. وی تأکید کرد که کاهش ضایعات صرفاً مسئولیت کشاورزان نیست و اصلاح کل سیستم مدیریتی کشاورزی کشور ضرورتی انکارناپذیر است.
دیدگاهتان را بنویسید