در حالی که بحران آب و پدیده خشکسالی مناطق وسیعی از مرکز ایران را تهدید میکند، طرح انتقال آب دریا به استان اصفهان و فلات مرکزی از سوی مسئولان بهعنوان راهکاری اقتصادی و صنعتی پیگیری میشود. با این حال، این پروژه با نقطهنظرهای انتقادی و هشدارهای جدی فعالان و کارشناسان محیط زیست کشور مواجه است.
گزارش خبرنگار سپاهان خبر نشان میدهد در حال حاضر اجرا و توسعه این طرح علاوه بر امید به رفع بحران کمبود آب، نگرانیهایی بابت پیامدهای زیستمحیطی گسترده ایجاد کرده است. بر اساس مشاهدات میدانی و اظهارات منابع آگاه، کارشناسان اعتقاد دارند که تخلیه پساب شور حاصل از فرآیند شیرینسازی آب دریا به خلیج فارس و دریای عمان، میتواند منجر به تشدید شوری و آسیب به زیستگاه آبزیان حساس و برهم خوردن تعادل حیاتی این اکوسیستمها شود.
دکتر سحر پارسایی، بومشناس دریایی، در گفتوگو با خبرنگار ما بیان داشت: افزایش حجم پساب شور باعث اختلال جدی در چرخه زیستی خلیج فارس میشود؛ این بحران نهتنها پوشش گیاهی ساحلی و گونههای حساس جانوری را به خطر میاندازد بلکه معیشت جوامع محلی و شیلات را نیز تهدید خواهد کرد.
از سوی دیگر، منتقدان محیط زیستی تأکید دارند ورود آب جدید به اصفهان بدون ایجاد مکانیسمهای دقیق و قانونی تضمینکننده توقف برداشت از منابع داخلی، به دستاویزی برای رشد بیرویه صنایع و جمعیت بدل شده و عملاً بحران آب را در آینده تشدید میکند. دکتر محمدحسین مقدم، عضو انجمن آب و خاک ایران، با اشاره به تجارب مشابه در دیگر نقاط کشور هشدار داد: هرگونه توهم فراوانی آب و نبود سیاستهای بازدارنده برای کنترل مصرف، مسئله بیآبی را صرفاً به تأخیر میاندازد و منجر به تخریب جبرانناپذیر منابع زیرزمینی خواهد شد.
مسئولان استان در دفاع از این پروژه تأکید دارند که الزامات محیط زیستی سختگیرانهای برای محل برداشت، عمق آبگیری و دفع پساب اتخاذ شده و دستگاهها ملزم به پایش دائم کیفیت آب در مناطق تحت تأثیر هستند. با این وجود، فعالان محیط زیست معتقدند پایداری اجرای این مقررات در بلندمدت و طی فشارهای توسعه اقتصادی، محل تردید جدی است و فقدان راهکارهای شفاف، آن را به مسیری پرخطر بدل میسازد.
در این میان، استاندار اصفهان در افتتاحیه این طرح اعلام کرد که توسعه صنعتی استان صرفاً با صنایعی که استانداردهای اکولوژیک و مصرف حداقلی آب را رعایت کنند، انجام میشود و قرار نیست صنایع جدیدی وابسته به منابع آبی خط انتقال در منطقه مستقر شوند.
قیصری، دانشیار مهندسی آب دانشگاه صنعتی اصفهان، ضمن تأکید بر ضرورت تدوین راهبردهای روشن و کارآمد افزود: اگر مجموعه پروژهها منجر به کاهش واقعی مصرف صنایع موجود از منابع داخلی شود، میتوان این طرح را مؤثر تلقی کرد اما تجربههای جهانی و منطقهای نشان میدهد که کنترل مصارف و پایش اجرا باید با ابزارهای قانونی و مدیریتی مؤثر همراه باشد.
در جمعبندی، کارشناسان پیگیر حوزه محیط زیست، اصلیترین شرط موفقیت این انتقال را شفافیت اطلاعات، اعمال نظارتهای مستمر محیط زیستی و پایبندی جدی به اصل توسعه پایدار دانستند. تنها در سایه تعامل شفاف و پاسخگو میان دولت، صنعت و تشکلهای زیستمحیطی، میتوان از تبدیل این پروژه به راهکاری موثر برای مهار بحران آب، نه آغاز بحرانی فراگیر برای محیط زیست کشور، اطمینان حاصل کرد.
دیدگاهتان را بنویسید