کشف گونه کمیاب سنجابک درختی در نایین سندی بر اهمیت منطقه است؛

گامی نو در حفاظت از تنوع زیستی ایران

در یکی از آلوده‌ترین روزهای سال خبر جالبی از استان اصفهان رسانه‌ای شد؛ برای اولین بار، تصویر یک سنجابک درختی در پناهگاه حیات وحش عباس‌آباد نایین به ثبت رسید. این رویداد، نه تنها نشان از غنای تنوع زیستی این منطقه دارد، بلکه اهمیت حفاظت از زیستگاه‌های طبیعی کشور را نیز بیش از پیش نمایان می‌سازد.

به گزارش پایگاه خبری سپاهان خبر و به نقل از سایت اداره کل محیط زیست استان اصفهان، اخیرا تصویر ارزشمندی توسط محمد عارف، مجتبی رفیع و مرتضی مستقیمی، سه تن از همیاران دلسوز محیط زیست شهرستان نایین، به ثبت رسیده است. گویا آن‌ها در حین گشت و پایش منطقه، به طور اتفاقی متوجه حضور این گونه ارزشمند شده و موفق به ثبت تصاویری از آن شدند. این اتفاق، بار دیگر نشان داد که حضور و مشارکت فعال جوامع محلی و همیاران محیط زیست، تا چه اندازه در حفاظت از زیستگاه‌های طبیعی و شناسایی گونه‌های مختلف اهمیت دارد.

سنجابک درختی؛ موجودی کوچک با نقش بزرگ

سنجابک درختی (Dryomys nitedula) پستانداری کوچک از خانواده سنجابک‌ها است که در جنگل‌های پهن‌برگ و سوزنی‌برگ، درختزارها و باغ‌ها زندگی می‌کند. این گونه، در اکثر مناطق کشور به جز مناطق بیابانی، مناطق شرقی و سواحل جنوبی دیده می‌شود. طول سر و بدن این حیوان ۸۰ تا ۱۱۳ میلی‌متر و طول دمش ۸۰ تا ۱۱۱ میلی‌متر است. یکی از ویژگی‌های بارز سنجابک درختی، وجود دو نوار پهن و سیاه‌رنگ در دو طرف صورت است که از گوش به طرف چشم‌ها و بینی امتداد دارد.

این حیوان بسیار چابک است و می‌تواند تا طول دو متر از درختی به درخت دیگر بپرد. سنجابک درختی خواب زمستانی دارد، اما در برخی از مناطق کوهستانی در طول زمستان نیز مشاهده می‌شود. این حیوان از میوه‌های مختلف مانند گردو و بادام و سایر قسمت‌های گیاهان و همچنین از حشرات و تخم و جوجه پرندگان تغذیه می‌کند. به دلیل پراکندگی گسترده و استفاده از زیستگاه‌های مختلف، جمعیت پایداری دارد.

پناهگاه حیات وحش عباس‌آباد؛ گنجینه‌ای پنهان

پناهگاه حیات وحش عباس آباد با وسعت حدود ۳۰۵ هزار هکتار، در ۱۰۰ کیلومتری شمال شرق شهر نایین واقع شده است. این منطقه، به دلیل دارا بودن تنوع زیستی بالا، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و زیستگاه گونه‌های مختلف گیاهی و جانوری از جمله کل و بز، قوچ و میش، جبیر، پلنگ، یوزپلنگ آسیایی و پرندگان شکاری است. ثبت تصویر سنجابک درختی در این منطقه، نشان از غنای این زیستگاه و اهمیت حفاظت از آن دارد.

متخصص حیات وحش، در گفتگو با خبرنگار ما، این کشف را رویدادی بسیار مهم و ارزشمند توصیف کرد. وی اظهار داشت: ثبت حضور سنجابک درختی در پناهگاه حیات وحش عباس‌آباد، نشان از این دارد که این منطقه از نظر زیستی بسیار غنی‌تر از آن چیزی است که تصور می‌شد. این کشف، می‌تواند به شناخت بهتر تنوع زیستی این منطقه و تدوین برنامه‌های حفاظتی موثرتر کمک کند.

دکتر فرزین مهردادوند افزود: سنجابک درختی، نقش مهمی در اکوسیستم ایفا می‌کند. این حیوان، با تغذیه از میوه‌ها و دانه‌ها، به پراکنش آن‌ها کمک کرده و در حفظ سلامت جنگل‌ها و درختزارها نقش دارد. همچنین، سنجابک درختی، خود طعمه‌ای برای سایر حیوانات شکارچی است و در تنظیم جمعیت آن‌ها نقش دارد.

ضرورت حفاظت از محیط زیست، دوری از تخریب زیستگاه و منع  شکار غیرقانونی

کشف سنجابک درختی در پناهگاه حیات وحش عباس‌آباد، زنگ خطری برای حفاظت از این زیستگاه ارزشمند است. فعالیت‌های انسانی مانند چرای بی‌رویه دام، تخریب جنگل‌ها و شکار غیرقانونی، می‌توانند به تخریب زیستگاه سنجابک درختی و سایر گونه‌های جانوری منجر شوند. لازم است که مسئولان و جوامع محلی، با همکاری یکدیگر، برنامه‌های حفاظتی موثری را برای حفاظت از این منطقه و گونه‌های ارزشمند آن تدوین و اجرا کنند.

ثبت تصویر سنجابک درختی در پناهگاه حیات وحش عباس‌آباد نایین، رویدادی مهم و امیدوارکننده در راستای حفاظت از تنوع زیستی ایران است. این کشف، نشان از غنای زیستی این منطقه و اهمیت حفاظت از زیستگاه‌های طبیعی کشور دارد. با همکاری مسئولان، جوامع محلی و متخصصان، می‌توان این گنجینه ارزشمند را برای نسل‌های آینده حفظ کرد.