بی تردید امروزه یکی از مشکلات کشور ما این است که به رغم ثروتهای فراوانی که با عنایت الهی به شکل طبیعی (نفت و گاز و مواد معدنی و یا محصولات کشاورزی و امثال آن) در اختیار دارد، اما از گذشته دور تاکنون به علل مختلف موجه و عمدتاً غیرموجه نتوانسته در حد مطلوب از این منابع بهره ببرد.
به گزارش پایگاه خبری سپاهان خبر با اینکه در این رابطه پس از انقلاب اسلامی تلاشهای گسترده و اقدامات ارزشمندی برای جلوگیری از خامفروشی مواد معدنی و سایر منابع طبیعی از جمله نفت به عمل آمده است و ساخت دهها واحد پالایشگاهی و پتروشیمی در نقاط مختلف کشور از جمله، در عسلویه در دستور کار قرار گرفته، اما متأسفانه این اقدامات کافی نبوده و همچنان بخش قابل توجهی از منابع ما به شکل خام و بدون ایجاد ارزش افزوده صادر میشود.
مساحت هلند کمتر از گیلان و مازندران و حجم صادرات 70 برابر ایران
با اینحال متأسفانه نه تنها از دیرباز گرفتار خامفروشی نفت بودهایم، بلکه بعضی از دیگر محصولات ایرانی از جمله؛ حدود 90 درصد از محصولات صادراتی دامی و کشاورزی کشور مثل گیاهان دارویی، زعفران، خرما، انواع میوه و چندین محصول دیگر در این بخش نیز به شکل خام و حتی با بستهبندیهای نامرغوب و غیراستاندارد صادر میشود.
در این رابطه لازم به یادآوری است که مساحت کشور هلند کمتر از ۲ استان گیلان و مازندران است، اما درآمد بخش کشاورزی این کشور ۷۰ برابر کشور ماست، که این امر نشان میدهد که بخش کشاورزی ایران با توجه به وسعت کشور، تنوع قابل توجه انواع محصولات کشاورزی و با اتکاء به ظرفیتها و شرایط اقلیمی متفاوت و نسبتاً مناسبی که دارد، باید اقدامات گستردهای را برای کسب جایگاه شایسته خود به عمل آورد.
بدیهی است همانگونه که اشاره شد، کسب این جایگاه نیازمند اقدامات و تحولات گستردهای است که اکثر دستگاهها از جمله؛ رسانه ملی و حتی وزارت امور خارجه (برای صادرات) میتوانند در آن نقش داشته باشند.
همچنین ایران با حدود ۶۸ نوع ماده معدنی، ۳۷بیلیونتن ذخایر کشف شده و ۵۷ بیلیون تن ذخایر بالقوه در میان ۱۵ قدرت معدنی جهان جای گرفته، اما اولاً فرآوردههای معدنی کشور بخش بسیار کوچکی از تولید ناخالص داخلی را تشکیل میدهد، ثانیاً اکثر مواد معدنی تولیدی ایران نیز به شکل خام صادر میشود.
جلوگیری از خام فروشی اولویت اول شهرکهای صنعتی اصفهان
در همین رابطه چندی پیش مدیر عامل شرکت شهرکهای صنعتی استان اصفهان گفت: توسعه صادرات و جلوگیری از خام فروشی به وسیله تکمیل زنجیره ارزش محصولات پتروشیمی و معدنی در اولویت این شرکت قرار دارد.
محمدجواد بگی افزود: راهاندازی شهرکها و نواحی صنعتی تخصصی که به تکمیل زنجیره ارزش انواع مواد و محصولات خام منجر شود در برنامه امسال این شرکت قرار دارد.
وی ادامه داد: ایجاد شهرکهای صنعتی تخصصی در این راستا از امسال در استان اصفهان آغاز شده و ادامه خواهد داشت.
مدیر عامل شرکت شهرکهای صنعتی استان اصفهان اظهار داشت: راهاندازی شهرکهای صنعتی تخصصی با همکاری سرمایهگذاران داخلی و خارجی کمک زیادی به ایجاد هم افزایی در توسعه خوشههای صنعتی میکند. وی خاطرنشان کرد: بخشی با عنوان مرکز مشاوره کسب و کار در حوزه معاونت صنایع کوچک استان ایجاد شده که در این مرکز مشاورههای فنی، اقتصادی و زیست محیطی برای افرادی که میخواهند در این حوزه مشغول به کار شوند، ارائه میشود.
وی اضافه کرد: شهرکها و نواحی صنعتی تخصصی، پاک و دوستدار محیط زیست محسوب میشوند و ارزش افزوده خوبی برای صاحبان صنایع و کشور ایجاد خواهند کرد، همچنین به اشتغال فارغالتحصیلان و افراد نخبه دانشگاهی نیز منجر خواهند شد. مدیر عامل شرکت شهرکهای صنعتی استان اصفهان خاطرنشان کرد: شهرک تخصصی از لحاظ موضوعی و به صورت تخصصی و فنی، محصولات دانش بنیان، فناوری محور و محصولات «هایتک» تولید میکنند.
خام فروشی در صادرات آفت تولید و اشتغال کشور
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: خام فروشی در صادرات، آفت تولید و اشتغال کشور است چرا که با صادر کردن مواد خام، تولید درآمدزایی مطلوب را نخواهد داشت.
علیاکبر کریمی در همایش تجلیل از صادرکنندگان برتر استان مرکزی در اراک با اشاره به فعالیت صادراتی استان مرکزی اظهار داشت: اینکه آمار عملکرد صادراتی استان مرکزی در سال های اخیر روندی افزایشی داشته بسیار خوشحال کننده است علی رغم اینکه امسال تراز تجاری کشور در سطح ملی منفی بوده و واردات بر صادرات فزونی یافته است.
نماینده مردم اراک، خنداب و کمیجان در مجلس شورای اسلامی، افزود: تراز منفی تجاری کشور بیانگر قصه پرغصه واردات محور بودن است، کشور ما به سبب وابستگی به پول نفت، تسهیل امر واردات را دراولویت قرار داده و به واردات بهای بیشتری می دهد.
وی خاطرنشان کرد: واردات با توجه به تمام سهولت ها در مقابل امر صادرات قرار دارد زیرا عملیات صادرات درگیری بیشتری داشته، از سود کمتری برخوردار است و پیگیری های بسیاری به دنبال دارد.
کریمی تصریح کرد: خوشبختانه آمار ارائه شده مبنی بر این است که استان مرکزی توانسته در مدت هشت ماهه سپری شده از سال ۹۶، معادل آمار سال ۹۵ صادرات داشته باشد که این امر یک جهش مطلوب محسوب می شود و امیدواریم به هدف صادرات یک میلیون دلاری برای استان مرکزی دست یابیم گرچه این رقم به هیچ وجه شایسته ظرفیت های موجود در این استان نیست.
وی ادامه داد: رقم کنونی صادرات قابل قبول نیست، زیرا این کشور از ظرفیت های طبیعی و اقتصادی بسیاری برخوردار است و ما باید بکوشیم تا سهم خودمان را از اقتصاد جهانی دریافت کنیم، استان مرکزی از ظرفیت های بسیاری برخوردار است و مسئولان باید در عرصه ملی و استانی تلاش کنند تا با استفاده از این ظرفیت ها میزان صادرات را افزایش دهیم.
خام فروشی و پرهیز از آن در اندیشه رهبری
این موارد در حالی است که از سالیان پیش جلوگیری از خامفروشی نفت و گاز یکی از مواردی است که از سالها پیش در فهرست مطالبات رهبر معظم انقلاب اسلامی قرار گرفته و بهطور مکرر مورد تأکید ایشان قرار داشته است.
خرداد 1368
بهعنوان مثال؛ خرداد ماه سال ۱۳۶۸ و در روزهای آغازین رهبری امت اسلامی، در لابهلای سخنان خود با مردمی که برای دیدار ایشان آمده بودند، ضمن آگاه کردن مردم در مورد جهتگیری و برنامههای احتمالی دشمنان برای «مشکلتراشی در زمینه فروش نفت ایران» از مسئولان کشور خواستند تا در جستجوی بهترین راهها و موفقترین شیوهها برای کم شدن مشکلات اقتصادی مردم باشند.
اردیبهشت 1373
رهبر معظم انقلاب در این راستا در دیدار جمعی از کارگران و معلمان در تاریخ 13 / 2 / 73 نیز فرمودند؛ «آرزوی واقعی من- که البته ممکن است به این زودیها قابل تحقق نباشد- این است که ما در چاههای نفت را ببندیم و اقتصاد خود را براساس کالاها و محصولات غیرنفتی بنیاد نهیم. یعنی فرض کنیم این کشور، کالایی به نام نفت ندارد.»
اسفند 1392
البته ایشان در جلسه تبیین سیاستهای اقتصاد مقاومتی 20/12/92 یادآوری میکنند که؛ «ما نمیگوییم از نفت استفاده نشود، [بلکه] تکیهی ما بر استفادهی حداقلی از فروش نفت خام است؛ نفت را میتوان بهصورت فرآورده در اختیار گذاشت؛ که در این سیاستها دیده شده. یک کار اساسی و مهمی که باید انجام بگیرد این است؛ این همت بلندی لازم دارد که ما در بند سیزده این سیاستها به این پرداختیم و جداً باید این بند عملیاتی بشود.»
مرداد 1399
مقتدای مسلمین جهان باردیگر در تاریخ 10/5/99 بر ضرورت ایجاد ارزش افزوده در نفت تولیدی کشور تأکید میکنند و در پی کاهش فروش نفت خطاب به مردم و مسئولین یادآوری میکنند که؛ «تمرین جداسازی اقتصاد کشور از نفت. این خیلی کار سختی است، بنده هم سالها بود این را مدام در دولتهای مختلف تذکّر میدادم، خیلی پیش نمیرفت [امّا] الان به طور طبیعی این جور شده است.
نفت ما را خب کمتر میخرند یا خیلی کم میخرند؛ یعنی همهی مشتریهای قبلی ما به مقدار کافی نفت نمیبرند. این موجب شده که ارتباط اقتصاد کشور با نفت که بسیار ارتباط مضر و زیانباری بود، کم بشود و انشاءالله این یک تمرینی است که ما بتوانیم این [کار] را بعداً ادامه بدهیم. البتّه منظورم از نفت، نفت خام است وَالّا با نفتی که ارزش افزوده در داخل پیدا کند و محصولاتش صادر بشود، بنده هیچ مخالفتی ندارم. آنچه بنده روی آن تکیه میکنم، صادرات نفت خام است. انشاءالله حالا امیدواریم با پیگیری بیشتر دولت و مجلس این [کار] انجام بگیرد و ظرفیّتهای فراوانی در کشور هست که میتواند جایگزین نفت بشود و مشکل بودجهی ما را انشاءالله حل کند.»
دیدگاهتان را بنویسید