بر اساس آمارهای رسمی، بیش از ۱۱.۵ درصد جمعیت ایران دارای درجاتی از معلولیت هستند که معادل حدود ۱۰ میلیون نفر میشود. با وجود تلاشهای گسترده سازمان بهزیستی کشور، تعداد معلولان نه تنها کاهش نیافته بلکه سالانه بر تعداد آنها افزوده میشود. آمار بالای معلولیت در ایران ناشی از عوامل متعدد از جمله شرایط ناایمن جادهها و محیطهای کاری است که نیازمند اقدامهای جدی و هماهنگ بین دستگاهی میباشد. سازمان بهزیستی با تمرکز بر رویکرد خانوادهمحور و ارائه خدمات جامع، تلاش میکند کرامت معلولان را حفظ کرده و زندگی بهتر و توانمندسازی آنها را فراهم آورد. با این حال، کاهش تعداد معلولان مستلزم اصلاح ساختاری در زیرساختها و فرهنگ ایمنی در جامعه است. در این مصاحبه اختصاصی با فاطمه عباسی، معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی کشور، به بررسی دلایل این موضوع، وضعیت خدمات توانبخشی و چالشهای موجود پرداختهایم.
– با توجه به آمار بالای معلولیت در کشور، چرا تعداد معلولان کاهش نمییابد؟
متأسفانه با وجود تلاشهای سازمان بهزیستی، شرایط غیر استاندارد جادهها، خودروهای ناایمن و عدم رعایت ایمنی در محیطهای کاری باعث میشود هر ساله تعداد قابل توجهی از افراد دچار معلولیت شوند. حدود ۵۱ درصد معلولیتها اکتسابی و ناشی از حوادث است و این موضوع به دلیل ضعف در زیرساختهای ایمنی، همچنان ادامه دارد. بنابراین، کاهش تعداد معلولان بدون بهبود شرایط ایمنی و همکاری بین دستگاهی ممکن نیست.
– وضعیت افراد معلول تحت پوشش سازمان بهزیستی چگونه است؟
در حال حاضر حدود ۱.۶ میلیون نفر از افراد دارای معلولیت تحت پوشش سازمان بهزیستی هستند که از این تعداد ۳۸ درصد را زنان تشکیل میدهند. همچنین، حدود ۷۰۰ هزار نفر از این افراد دارای معلولیت شدید و خیلی شدید هستند که ۹۰ درصد آنها در دهکهای پایین درآمدی قرار دارند و نیازمند حمایتهای مستمر سازمان بهزیستی میباشند.
– سازمان بهزیستی چه رویکردهایی برای توانمندسازی معلولان دارد؟
سازمان بهزیستی تمرکز ویژهای بر رویکرد خانوادهمحور دارد؛ به این معنا که تلاش میکنیم افراد دارای معلولیت تا حد امکان در کنار خانوادههایشان زندگی کنند و حمایتهای لازم را دریافت نمایند. همچنین خدمات مبتنی بر جامعه و مرکز محور نیز ارائه میشود تا کرامت و حرمت معلولان حفظ شود و آنها بتوانند در محیطهای طبیعی زندگی خود حضور فعال داشته باشند.
– درباره معلولان مجهولالهویه و مراکز نگهداری توضیح دهید.
در حال حاضر ۳۵۰۰ مرکز توانبخشی روزانه و شبانهروزی فعال در کشور وجود دارد که حدود ۵۹ هزار معلول در این مراکز نگهداری میشوند. از این تعداد، ۱۷ هزار نفر معلولان مجهولالهویه هستند؛ یعنی افرادی که خانواده موثری ندارند و نیازمند مراقبتهای ویژه میباشند.
– چه راهکارهایی برای کاهش معلولیتهای ناشی از حوادث پیشنهاد میکنید؟
ایمنسازی جادهها، ساخت راههای استاندارد، رفع نقاط حادثهخیز و تولید خودروهای ایمن از مهمترین اقدامات مورد نیاز است. این اقدامات تنها با همکاری و هماهنگی بین دستگاهی قابل تحقق است و میتواند به کاهش چشمگیر معلولیتهای ناشی از حوادث منجر شود.
– درباره پشت نوبتیهای خدمات بهزیستی برای معلولان توضیح دهید.
بخشی از افراد دارای معلولیت که به دلیل تصادفات یا حوادث دچار معلولیت شدهاند، در لیست انتظار دریافت مستمری و خدمات حمایتی قرار دارند. این مسئله به دلیل محدودیت منابع و ظرفیتهای موجود است و سازمان بهزیستی تلاش میکند با برنامهریزیهای دقیق این افراد را هر چه سریعتر تحت پوشش قرار دهد.
دیدگاهتان را بنویسید