شواهد تازهای از ساختوسازهای مسکونی در محوطه کمر زرین اصفهان کشف شده است. در کنار پیدا شدن کاشیهای زرینفام و معرق بینظیر و مجموعهای ارزشمند از سکههای فلوس، آثاری از ساختوسازهای مسکونی در کمر زرین به دست آمده که اهمیت تاریخی این منطقه را بیشتر میکند.
به گزارش پایگاه خبری سپاهان خبر سرپرست هیئت باستانشناسی در گزارش خود اعلام کرده است که کاوشهای جدید در محل مقابل مسجد جامع کمر زرین، شاهد بر وجود معماری متنوع و آثاری از دورههای مختلف اسلامی است. او با اشاره به مشاهده فضاهای مسکونی و صنعتی در اعماق مختلف این منطقه تأکید کرد که این یافتهها نشاندهنده حیات پویا و متنوع در بافت تاریخی اصفهان در طول قرون گذشته است.
علی شجاعی اصفهانی افزود که این کاوشها از ۲۷ مرداد ماه آغاز شده و تا زمانی که اعتبار لازم تأمین شود، احتمال ادامه فعالیت تا ۹ مهر ماه وجود دارد. وی تأکید کرد که این فصل کاوش بخشی از پروژه گستردهتر دانشگاه هنر اصفهان است که از اسفندماه ۱۴۰۲ در گذر کمر زرین آغاز شده است.
او همچنین توضیح داد که این منطقه که با عنوان «کمر زرین دو» شناخته میشود، بخشی از طرح ۳۲ هکتاری میدان و زیرگذر امام علی را در بر میگیرد که متأسفانه بخش عظیمی از آن پیش از انجام مطالعات باستانشناسی تخریب شده است. شجاعی اصفهانی اذعان کرد که هدف نهایی این کاوشها ایجاد یک موزه باز شهری است که فاز نخست آن در گذر کمر زرین با همکاری دانشگاه هنر اصفهان، اداره کل میراث فرهنگی استان و سازمان نوسازی و بهسازی شهر اصفهان به مراحل پایانی خود نزدیک میشود. او ابراز امیدواری کرد که مطالعات نحوه اجرای این موزه در بخشهای دیگر نیز به زودی آغاز شود.
محوطه کمر زرین در نزدیکی مسجد جامع اصفهان قرار دارد و به دلیل تمرکز لایههای زیستی فشرده از دورههای مختلف اسلامی، امکان دارد که شواهدی از دوران پیش از اسلام نیز در اینجا کشف شود. طبق گفته شجاعی اصفهانی، مطالعات ژئوفیزیکی پیش از آغاز کاوش وجود آثار فرهنگی در عمق حداقل شش متر را نشان داده است. با ادامه کاوشها میتوان به اطلاعات دقیقتری درباره نحوه شکلگیری و کاربری این فضاها دست یافت.
از جمله آثار مهم منقول که تاکنون کشف شده است، انواع تزئینات معماری همچون کاشیهای زرینفام و معرق و همچنین مجموعه ارزشمندی از سکههای فلوس است که به غنای فرهنگی و تاریخی این محوطه افزوده است. این کاوشها دستاوردهای مهمی در شناخت دورههای تاریخی و فرهنگی شهر اصفهان دارند.
سرپرست هیئت باستانشناسی یادآور شد که براساس گزارشهای شاردن و تاورنیه، در دوره صفویه، این بخش از شهر علاوه بر بازار، احتمال وجود بناهای سلطنتی از پیش از این دوره را نیز دارد که بررسی و اثبات این ادعا نیازمند مطالعات گستردهتر و تکمیل کاوشهای باستانشناسی است.
گذر تاریخی کمر زرین که در یکی از قدیمیترین نقاط اصفهان و در نزدیکی مسجد جامع واقع شده، طی دو سال گذشته با عملیات گودبرداری جهت احداث گذر با لودر مواجه شد که به تخریب لایههای باستانی منجر شده و موجب آشکار شدن شواهدی از دو سازه معماری شده است.
این رویداد باعث شد عملیات حفاری متوقف شود و با توافق پژوهشگاه میراث فرهنگی، سازمان نوسازی و بهسازی شهر اصفهان و دانشگاه هنر، از حدود دو سال پیش عملیات باستانشناسی شهری به صورت گسترده آغاز شود.
فرصتی کمنظیر برای مطالعه تاریخ معماری و زندگی
یک کارشناس برجسته حوزه باستانشناسی در این خصوص میگوید: «کشف این یافتهها در کمر زرین اصفهان، فرصتی کمنظیر برای مطالعه تاریخ معماری و زندگی روزمره مردم در ادوار مختلف به ویژه دورههای اسلامی است و میتواند ما را در درک بهتر تحولات فرهنگی و اجتماعی این منطقه یاری رساند. اهمیت این کاوشها در بازنمایی دقیقتر تاریخ شهری و حفاظت از میراث فرهنگی و هنری اصفهان غیرقابل انکار است.»
این پروژه نه تنها به کشف و حفاظت از لایههای فرهنگی اصفهان میپردازد، بلکه با تمرکز بر ایجاد فضای عمومی موزه باز، امکان دسترسی عمومی و آموزش درباره تاریخ غنی این شهر را فراهم میآورد. این ابتکار با تکیه بر همکاری بین دانشگاه، سازمانهای میراث فرهنگی و مدیریت شهری، الگویی موفق برای حفظ و بهرهبرداری از سرمایههای فرهنگی در ایران محسوب میشود.
با ادامه کاوشها و بررسیهای علمی امید میرود که یافتههای بیشتری درباره کاربری دقیق این بخش از شهر، پیوندهای تاریخی و فرهنگی آن با دیگر نقاط اصفهان و روند تحولات تاریخی به دست آید. این امر علاوه بر غنیسازی دانش تاریخی، زمینه ساز احیای این محوطه تاریخی و معرفی آن به عنوان یک جاذبه گردشگری مهم خواهد بود.
دیدگاهتان را بنویسید