با آغاز فصل پاییز و شروع مدارس، سیستم ایمنی کودکان در برابر مجموعهای از ویروسهای فصلی از جمله ویروسهای گوارشی دچار چالش میشود. این ویروسها که عموماً از طریق تماس مستقیم، آب یا غذای آلوده منتقل میشوند، میتوانند موجب بروز علائمی چون اسهال، تب خفیف، درد شکم یا استفراغ در کودکان شوند. اهمیت این موضوع زمانی دوچندان میشود که بدانیم سیستم گوارش کودکان به دلیل نارسایی نسبی مخاط روده و ایمنی سلولی پایینتر، آسیبپذیری بیشتری در برابر پاتوژنهای ویروسی دارد. بر همین اساس، آگاهی والدین از روشهای علمی پیشگیری و درمان، نقشی محوری در حفظ سلامت کودکان ایفا میکند. در همین زمینه، سرویس سلامت پایگاه خبری سپاهان خبر گفتوگویی دارد با دکتر گلاندام عبدالهی، متخصص کودکان و نوزادان، انجام دادهایم تا ابعاد مختلف این عفونت رایج را بررسی کنیم.
دکتر عبدالهی، به نظر شما علت اصلی افزایش ابتلای کودکان به ویروسهای گوارشی در فصل پاییز چیست؟
تغییر دما و آغاز فعالیتهای گروهی در محیطهای بسته مانند مدارس، تماس فیزیکی بیشتر بین دانشآموزان را به دنبال دارد. ویروسهای گوارشی، مانند نوروویروس و روتاویروس، از طریق تماس دست، سطوح آلوده، آب و مواد غذایی آلوده منتقل میشوند. عامل ثانویه اما بسیار مؤثر، کاهش مدت زمان شستوشوی دستها یا بیتوجهی به بهداشت فردی است که احتمال ابتلا را به شدت افزایش میدهد.
برای اینکه پدرها و مادرها در جریان باشند بگویید، شایعترین علائم ویروسهای گوارشی در کودکان چه هستند؟
بیشتر کودکان با تب خفیف، اسهال، درد یا اسپاسم شکمی، تهوع، استفراغ و بیاشتهایی به کلینیک مراجعه میکنند. این علائم معمولاً طی ۲۴ ساعت اول ظاهر میشوند و دوره بیماری بین ۷ تا ۱۰ روز ادامه دارد. اگرچه بیماری در بیشتر موارد خودمحدودشونده است، اما در صورت کمآبی، وضعیت خطرناک میشود و نیاز به رسیدگی فوری پیدا میکند.
به نظر شما در دوران بیماری، نوشیدن مایعات چه تأثیری دارد و چه نوع مایعاتی توصیه میشود؟
تأمین مایعات کافی، مهمترین اقدام درمانی است، زیرا ویروس باعث دفع حجم زیادی از آب و الکترولیتها میشود. بهترین گزینه، محلول او آر اس (ORS) است که به حفظ سد الکترولیتی کمک میکند. والدین میتوانند از آب، دوغ کمنمک، آبسیب رقیقشده یا چای کمرنگ نیز استفاده کنند. این مایعات به حفظ هیدراتاسیون و کاهش شدت علائم کمک میکنند.
خب بفرمایید نقش رژیم غذایی در روند بهبودی چیست؟
در دوره بیماری، دستگاه گوارش به استراحت نیاز دارد. رژیم غذایی سبک و کمچرب، حاوی پروتئینهای قابل هضم مانند مرغ یا ماهی پخته، بهترین انتخاب است. از غذاهای حجیم، چرب و شیرین باید اجتناب شود. نکته کلیدی این است که وعدههای غذایی در حجم کمتر اما تعداد بیشتر ارائه شوند تا کودک تمایل به غذا خوردن را حفظ کند.
آیا استفاده از پروبیوتیکها و مکمل زینک در درمان مؤثر است؟
بله، تحقیقات اخیر نشان دادهاند استفاده از پروبیوتیکها باعث کاهش طول مدت بیماری میشود زیرا تعادل فلور روده را بازیابی میکند. مصرف مکمل زینک نیز برای بازسازی پرزهای روده و بهبود عملکرد جذب مفید است. البته میزان تجویز باید طبق نظر پزشک باشد تا با شرایط سنی و شدت علائم کودک تطابق داشته باشد.
علائم خطرناک و هشداردهندهای که والدین باید جدی بگیرند کداماند؟
وجود اسهال خونی، تب بالا و طولکشیده، کاهش سطح هوشیاری، و علائم کمآبی مانند خشکی لبها و پوست، کاهش اشک و ادرار، زنگ خطر هستند. در چنین شرایطی مراجعه سریع به پزشک ضروری است زیرا ممکن است کودک نیاز به تزریق سرم یا بستری داشته باشد.
برخی والدین در این بیماری از آنتیبیوتیک استفاده میکنند. نظر شما چیست؟
این یکی از اشتباهات رایج در جامعه است. ویروسها عامل این بیماریاند و آنتیبیوتیکها هیچ تأثیری بر آنها ندارند. مصرف بیمورد آنتیبیوتیک میتواند باکتریهای مفید روده را از بین ببرد و حتی منجر به مقاومت دارویی شود. بنابراین توصیه میشود فقط در مواردی که عفونت باکتریایی همزمان وجود دارد و پس از تشخیص پزشک، از آنتیبیوتیک استفاده شود.
بهترین راههای پیشگیری از این بیماری ویروسی چیست؟
رعایت بهداشت فردی در بالاترین سطح، شستوشوی منظم دستها با آب و صابون، استفاده از وسایل شخصی، توجه به آب آشامیدنی سالم، و ضدعفونی وسایل مشترک کودکان مانند بطری یا اسباببازیها از مهمترین اقدامات هستند. واکسیناسیون علیه روتاویروس در نوزادی نیز یکی از روشهای اثباتشده علمی برای کاهش ابتلا و عوارض بیماری است.
از دیدگاه علمی و بهداشتی، والدین چه اقداماتی را باید بعد از بهبودی کودک انجام دهند؟
بعد از اتمام علائم، بدن هنوز در حال بازسازی مخاط روده است. لازم است کودک تا چند روز رژیم غذایی سبک را ادامه دهد و مصرف مایعات و پروبیوتیکها را تداوم بخشد. همچنین شستوشوی دقیق ملحفه، ظروف و سطوحی که کودک با آن تماس داشته ضروری است، چون ویروس میتواند تا چند روز روی سطوح زنده بماند.











دیدگاهتان را بنویسید