کاوش‌های گذر «کمرزرین» اصفهان به عنوان یکی از بااهمیت‌ترین یافته‌های باستان‌شناسی کشور مورد بازید رئیس پژوهشگاه وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی قرار گرفت و بر حفظ اصالت تاریخی این گذر و نظارت بایسته بر نگهداری از یافته‌ها در مخزن داده‌ها (سرای خیار) تاکید شد.

به گزارش سرویس میراث و گردشگری پایگاه خبری سپاهان خبر گذر تاریخی کمرزرین اصفهان در ۲ سال اخیر، به یکی از بااهمیت‌ترین سایت‌های باستان‌شهری اصفهان تبدیل شده است؛ گذری که کاوش‌های باستان‌شناسی در فاز اول آن به شواهدی ارزشمند از سازه‌های معماری، حجره‌های صنوف و کارگاه‌های تولید صنایع فلزی و شیشه‌ای و در فاز دوم به یافته‌های منقول از جمله کاشی‌های زرین‌فام متعلق به ادوار اسلامی، سفالینه‌های شاخص و سکه‌های تاریخی رسید و احتمال داده شد که در لایه‌های پایین‌تر فاز دوم شواهدی از کاخ‌های سلجوقی نیز قابل کشف باشد.

سرای خیار نیز یکی از سرای‌های بازار بزرگ اصفهان و همجوار با کمرزرین هم‌اکنون محل نگهداری داده‌ها و یافته‌های کاوش‌های این سایت باستان‌شناسی شهری است تا ضمن کاهش خطرپذیری آسیب و پراکندگی مکشوفات، یافته‌ها حفاظت، مطالعه و مستندنگاری شوند.
گذر کمرزرین و کشفیات آن در جوار مسجد جامع، در یکی از کهن‌ترین بافت‌های تاریخی اصفهان قرار دارد و حالا به عنوان یکی از نقاط کلیدی در توسعه گردشگری فرهنگی این خطه مورد توجه ویژه مسوولان میراث فرهنگی کشور قرار گرفته است.

در همین راستا، رئیس پژوهشگاه وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی از طرح باستان‍‍ شناسی کمرزرین بازدید کرد. بازدیدی که به روایت پایگاه اطلاع‌رسانی اداره کل میراث فرهنگی اصفهان، هدفش ارزیابی روند پیشرفت پروژه‌های مرمتی و احیای بافت تاریخی این منطقه بوده است.
محمد ابراهیم زارعی در این بازدید با اشاره به اهمیت کمرزرین به‌عنوان یکی از محورهای کلیدی در مسیر توسعه گردشگری فرهنگی اصفهان، این محوطه تاریخی را از نظر تاریخی و فرهنگی ارزشمند و جاذبه مهم برای گردشگران داخلی و خارجی دانسته بود.

ارزیابی میزان پیشرفت فیزیکی طرح باستان شناسی کمرزرین، کیفیت اجرای عملیات مرمتی و همچنین بررسی چالش‌های احتمالی موجود از موارد مورد بررسی در این بازدید بود و بر لزوم تسریع در اجرای تعهدات و حفظ اصالت تاریخی این گذر تأکید شد.

همچنین مسوولان کشوری و استانی نهاد میراث فرهنگی حاضر در این بازدید خواستار هماهنگی بیشتر تمامی نهادهای مرتبط شدند تا طرح باستان شناسی و ساماندهی گذر کمرزرین هرچه سریع‌تر به سرانجام برسد.

در این بازدید، رییس پژوهشگاه وزارت میراث فرهنگی در همراهی جمعی از مسوولان اداره کل میراث فرهنگی اصفهان و دست اندرکاران طرح باستان‌شناسی کمرزرین از سرای خیار، محل نگهداری و مخزن یافته‌های باستان‌شناسی کمرزرین نیز بازدید کرد.

هدف از این بازدید اطمینان از رعایت استانداردهای لازم برای حفاظت از یافته‌های کمرزرین و تسریع در فرآیند پژوهش بر روی داده‌ها یاد شده است.
بیش از ۲۰ سال پیش محدوده میدان کهنه اصفهان در جوار مسجد جامع عتیق به دلیل انجام طرح‌های عمرانی، چون ایجاد زیرگذر، متحمل آسیب گسترده شواهد تاریخی همراه شد و حالا طرح کمرزرین در مجاورت همین محدوده که کاوش‌های آن حاوی یافته‌های ارزشمندی برای حافظه تاریخی اصفهان است، نیاز به ایجاد یک مخزن امن برای یافته‌های تاریخی را دوچندان کرده است.

به همین منظور از مدت‌ها پیش «سرای خیار» به منظور یک پایگاه امن و همجوار به منطقه و حتی تبدیل شدن به موزه میدان امام علی(ع) و گذر کمرزرین پیشنهاد شده بود.
این سرای تاریخی متعلق به دوران صفوی در حال حاضر مخزن ده‌ها هزار قطعه سفال و بیش از ۴۰۰ نمونه سکه تاریخی از دل کاوش‌های باستان‌شناسی کمرزرین است و زارعی در بازدید از این بزرگترین آرشیو یافته‌های باستان‌شناسی در شهر اصفهان بر لزوم نظارت بر روند نگهداری و مستندسازی داده‌های جمع‌آوری شده تاکید کرد.

تسریع ساماندهی حجم زیاد داده‌ها در سرای خیار برای ورود این منابع غنی به فرآیند مطالعه تخصصی و قرارگیری نتایج ملموس آن در اختیار جامعه علمی از دیگر موارد تاکیدی بود.
۲ سال پیش عملیات گودبرداری برای احداث گذر کمرزرین منجر به مشهود شدن شواهدی از ۲ سازه معماری تاریخی و در نتیجه توقف عملیات عمرانی و شروع عملیات باستان شناسی با توافق بین پژوهشگاه میراث فرهنگی، سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان و دانشگاه هنر شد.

در فصل اول کاوش باستان شناسی گذر کمرزرین، آثاری مانند یک سازه آبی منقوش متعلق به دوران پیش از حمله مغول به اصفهان، یک کوره سفال، یک سازه معماری متعلق به دوران متاخر اسلامی، دیواره‌های سنگی و کف‌های آجر فرش احتمالا سلجوقی و یک مسیر تاریخی کشف شده است.

پیشتر مطابق طرح‌های ارائه شده از سوی سازمان نوسازی و بهسازی شهر اصفهان مقرر بود محدوده گذر کمرزرین که هم اکنون به عنوان فاز اول این محدوده شناخته می‌شود به سایت موزه یا همان موزه باز شهری (مکانی برای معرفی یافته‌ها و داده‌های مهم باستان شناسی) تبدیل شود.
فصل دوم کاوش‌ها در مقابل مسجد کمرزرین زیر عنوان فاز دوم کمرزرین مرداد گذشته آغاز و در جریان آن علاوه بر بقایای معماری، یافته‌های منقول از جمله کاشی‌های زرین‌فام متعلق به ادوار اسلامی، سفالینه‌های شاخص و سکه‌های تاریخی کشف شد.

منبع: تحریریه سپاهان خبر