گزارش فصل چهارم کاوش‌های بازنگری مرحله سوم در تپه سیلک

کشف خانه‌های مادها و کارگاه‌های صنعتی ۵۵۰۰ ساله

محوطه باستانی سیلک کاشان، که به عنوان کهن‌ترین مرکز شهرنشینی و صنعت در فلات مرکزی ایران شناخته می‌شود، در واپسین روزهای فصل چهارم کاوش‌های طرح بازنگری مرحله سوم، یافته‌های کم‌نظیری را از تمدن‌های کهن منطقه آشکار کرده است.

اهمیت طرح بازنگری و ارتباط آن با کاوش‌های پیشین

به گزارش پایگاه خبری سپاهان خبر و به نقل از خبرگزاری مهر جواد حسین‌زاده، باستان‌شناس و مدیر پایگاه میراث فرهنگی سیلک، که سرپرستی میدانی کاوش‌های این فصل را بر عهده دارد، بیان کرد که این فصل تکمیل کننده روند کاوش‌های پیشین به سرپرستی دکتر حسن فاضلی و دکتر جبرئیل نوکنده می‌باشد و داده‌هایی بی‌سابقه از زندگی مردمان هزاران سال پیش را به دست آورده است.

کشف خانه‌های تاریخی متعلق به دوران مادها

از ویژگی‌های برجسته این فصل، شناسایی بقایای معماری خانه‌های خانوادگی متعلق به دوره مادها است که قدمتی نزدیک به سه هزار سال دارند. این خانه‌ها بازتاب‌دهنده سبک زندگی، ساختار اجتماعی و تحولات سیاسی مرکز ایران در دوران شکل‌گیری شهرنشینی است.

سازه‌های آبی و جوی‌های سفالی

در کنار آثار مسکونی، یافته اصلی دیگر شناسایی بقایای سازه‌های عمومی از جمله جوی‌های سفالی آب است که نمایانگر توسعه شبکه‌های مدیریت آب و برنامه‌ریزی شهری پیچیده در این محوطه می‌باشد، پدیده‌ای کم‌نظیر در محوطه‌های هم‌دوره این منطقه.

کشف کارگاه‌های فلزگری صنعتی و پیشرفته

اکنون مهم‌ترین یافته‌های این فصل، شواهد متعدد از کارگاه‌های فلزگری شامل ابزارها، ادوات سنگی و سرباره‌های ذوب فلزات است که نشان می‌دهد مردم سیلک به صورت سازمان‌یافته و صنعتی به تولید فلزات مانند مس، آهن و حتی نقره مشغول بوده‌اند.

نخستین شواهد فرآیند قالکاری نقره در ایران مرکزی

به گفته حسین‌زاده، کشف نمونه‌های قال نقره نخستین سند روش قالکاری فلزات در مرکز ایران است که اهمیت ویژه‌ای در مطالعات باستان‌شناسی و تاریخ فناوری دارد.

نقش صنایع پیشرفته در اقتصاد و حیات اجتماعی

یافته‌ها حاکی از آن است که توسعه اقتصادی سیلک بر پایه صنایع پیشرفته فلزگری و سفالگری بوده و نه صرفاً کشاورزی و دامپروری. همچنین احتمال وجود صنایع نساجی هرچند به دلیل ماهیت مواد اثری از آنها باقی نمانده است.

گستردگی زمانی و تاریخی یافت‌ها

شواهد مربوط به لایه ششم تپه سیلک مربوط به دوره مادها (حدود ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ سال پیش) و لایه سوم بازگوکننده کارگاه‌های صنعتی ۵۵۰۰ ساله است که معنا و اهمیت محوطه را در طول تاریخ نشان می‌دهد.

معرفی موزه میدانی و حفظ اصالت تاریخی

تیم کاوش با حفظ مکان اصلی آثار، امکان بازدید مردم از این موارد تاریخی را فراهم ساخته است. نصب حفاظ‌های موقت و برنامه‌ریزی برای ایجاد سازه دائمی موزه میدانی از برنامه‌های اصلی حفاظت از این محوطه است.

هم‌افزایی علمی و اجرایی با دانشگاه‌ها و موزه ملی ایران

با حضور و راهبری دکتر جبرئیل نوکنده، رئیس موزه ملی ایران و تیم باستان‌شناسی دانشگاه کاشان، فصل چهارم بخشی از یک حرکت علمی گسترده برای شناخت روندهای تمدنی و فرهنگی مرکز ایران است که در سطح ملی و بین‌المللی اهمیت فراوان دارد.