امیرحسین بانکی پور، رئیس کمیسیون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت مجلس شورای اسلامی، در وبیناری با موضوع وضعیت فرزندآوری و سیاستهای تشویقی فرزندآوری در ایران، علت اصلی کاهش موالید را کاهش جمعیت زنان دارای سن باروری عنوان کرد. این موضوع نقش مهمی در چشمانداز جمعیت و سیاستهای جوانی جمعیت در کشور دارد.
سن باروری دقیقاً چه محدودهای است؟
به گزارش پایگاه خبری سپاهان خبر; سن واقعی باروری زنان عمدتاً بین ۲۰ تا ۴۰ سال است، اگرچه در مطالعات مختلف بازه ۱۵ تا ۴۹ سال به عنوان سن باروری ذکر شده است. تحقیقات نشان میدهد بیشترین میزان فرزندآوری در کشور در رده سنی ۲۰ تا ۴۰ سال رخ میدهد؛ بهعبارتی، این گروه جمعیتی اصلی مادران در حال فرزندآوری است.
چرا کاهش جمعیت زنان در سن باروری به کاهش موالید منجر شده است؟
بانکی پور توضیح داد که از سال ۱۳۹۴ به این سو کاهش شیب موالید در ایران مشاهده شده است و در سال ۱۴۰۳ موالید به زیر یک میلیون نفر رسیده است. در همین دوره کاهش تعداد زنان ۲۰ تا ۴۰ سال نیز چشمگیر بوده که این کاهش جمعیتی، علت مهم افت موالید است. برای مثال، جمعیت زنان این رده سنی در سال گذشته نسبت به سال قبلش بیش از ۳۰۷ هزار نفر کاهش یافته است.
آیا سیاستها و دولتها مقصر کاهش موالید هستند؟
به گفته رییس کمیسیون حمایت از خانواده، علت اصلی کاهش موالید را نمیتوان صرفاً به سیاستها و عملکرد دولتها نسبت داد بلکه بخشی از آن ناشی از تغییرات جمعیتی و کاهش تعداد زنان در سن باروری است. این نکته تاکید میکند که عوامل جمعیتی ساختاری در کاهش فرزندآوری تاثیرگذارتر هستند.
قانون جوانی جمعیت چه تأثیری داشته است؟
اجرای قانون جوانی جمعیت از سال ۱۴۰۰ باعث کاهش شیب منفی کاهش تولدها شده است. بعنوان نمونه، در سال ۱۴۰۱ کاهش موالید نسبت به سال ۱۴۰۰ حدود ۱۰۷ هزار نفر بود که در سال ۱۴۰۲ این کاهش به ۱۷ هزار نفر کاهش یافت. این آمار حاکی از تأثیر مثبت سیاستهای حمایتی و تشویقی در این حوزه است.
سیاستهای تشویقی فرزندآوری چه نقشی دارند؟
مطالعات نشان میدهند یکی از پنج عامل اصلی در تمایل به فرزندآوری، سیاستهای تشویقی است. اگرچه این سیاستها در قانون درج شدهاند، اما در عمل به طور کامل اجرا نشدهاند. با این حال، پرداخت وام ازدواج با رقم ۱۲ برابر نسبت به گذشته، تخصیص خودرو به مادران و واگذاری زمین به بخشی از مشوقها تبدیل شدهاند.
حمایتهای مالی و مادی چگونه بودهاند؟
بانکی پور اظهار داشت که از زمان اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، ۸۴ درصد متقاضیان وام ازدواج موفق به دریافت آن شدهاند. همچنین تا کنون ۵۰۰ هزار خودرو به مادران و ۱۰۰ هزار زمین به متقاضیان تخصیص یافته است، که این اقدامات بخشی از حمایتهای دولت در تسهیل فرزندآوری است.
تمایل خانوادهها به تعداد فرزند چگونه است؟
نتایج مطالعات اخیر نشان میدهد که ۵۸ درصد خانوادهها تمایل دارند ۳ تا ۵ فرزند داشته باشند و گرایش به خانوادههای تک یا دو فرزندی کمتر شده است. این آمار انگیزهبخش در مسیر سیاستهای جمعیتی و برنامههای تشویقی محسوب میشود.
***
کاهش جمعیت زنان در سن باروری به عنوان عامل کلیدی کاهش موالید، نیازمند توجه ویژه در سیاستگذاریها و برنامههای حمایتی است. تجربهها نشان میدهد که فقط با ایجاد شرایط مساعد و مشوقهای ملموس میتوان روند کاهش موالید را معکوس کرد و مسیر جوانی جمعیت را تضمین نمود.
دیدگاهتان را بنویسید