کاشان؛ نگین نساجی سنتی ایران، در آغوش میراث فرهنگی و شهری

پیوند دیرینه هنر و شهر در کاشان؛ میراثی برای آیندگان

کاشان، شهری که با عطر گلاب و طنین پارچه‌های دستبافش عجین شده است، نه تنها به عنوان یکی از مراکز تاریخی و فرهنگی ایران شناخته می‌شود، بلکه به واسطه ثبت جهانی‌اش به عنوان «شهر جهانی نساجی سنتی»، هویت متمایزی یافته است. به گزارش پایگاه خبری سپاهان خبر; در میان هیاهوی زندگی مدرن، این میراث گران‌بها، نمادی از اصالت و هنر گذشتگان است که امروزه، وظیفه انتقال آن به نسل‌های آینده، بر دوش مدیران شهری قرار گرفته است.

مراسم رونمایی از المان نساجی سنتی در کاشان، نه تنها یک رویداد فرهنگی، بلکه پیامی عمیق از اهمیت پاسداشت هنری است که ریشه‌های آن به هزاران سال پیش بازمی‌گردد و امروزه، نیازمند حمایت و معرفی در سطح جامعه است.

نساجی سنتی کاشان؛ میراثی باستانی با ردپایی در سیلک

ابوالفضل ساروقیان، شهردار پرانرژی کاشان، در آیین رونمایی از المان نساجی سنتی، با اشاره به قدمت شگفت‌انگیز این هنر در این منطقه، عمق ریشه‌های آن را به حدود چهار هزار سال پیش از میلاد و تپه‌های باستانی سیلک پیوند زد. این گواهی تاریخی، گویای آن است که نساجی، تنها یک صنعت گذرا نبوده، بلکه بخشی جدایی‌ناپذیر از هویت فرهنگی و تمدنی کاشان در طول اعصار بوده است.

وی با تأکید بر اهمیت «الگوسازی» از این هنرهای کهن، حفظ و انتقال دانش و مهارت نساجی سنتی به نسل‌های نو را، وظیفه‌ای اساسی برای مدیریت شهری دانست. این رویکرد، نشان از درک صحیح شهردار از مسئولیت‌های فرهنگی فراتر از خدمات روزمره شهری دارد.

نقش شهرداری در پاسداشت میراث؛ از المان تا نمایندگی انجمن آثار

ساروقیان، رونمایی از المان نساجی سنتی را که حاصل خلاقیت هنرمندان سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهرداری کاشان بود، گامی مؤثر در راستای معرفی و زنده نگه‌داشتن این هنر فاخر قلمداد کرد. اما این تنها فعالیت شهرداری در حوزه میراث فرهنگی نبود. وی همچنین از امضای تفاهم‌نامه‌ای مهم میان شهرداری کاشان و انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ایران خبر داد.

بر اساس این توافق، کاشان، در کنار نیشابور، به عنوان یکی از معدود شهرستان‌های غیرمرکزی، امتیاز نمایندگی این انجمن معتبر را کسب کرده است. این دستاورد، مسئولیت شهرداری کاشان را در حوزه حفظ و معرفی مفاخر فرهنگی و آثار تاریخی این دیار، دوچندان می‌کند و افق‌های تازه‌ای را در این زمینه می‌گشاید.

حفاظت از گنجینه‌های تاریخی؛ گامی در مسیر صیانت از میراث ملی

شهردار کاشان، در ادامه به تشریح اقدامات شهرداری در حوزه صیانت از آثار تاریخی پرداخت. وی از آغاز کاوش‌های تخصصی در محدوده «قلعه جلالی» خبر داد و ابراز داشت که با همکاری و هماهنگی اداره کل میراث فرهنگی استان و انعقاد قراردادی با دانشگاه کاشان، نتایج این کاوش‌ها مبنای برنامه‌ریزی‌های آتی برای حفاظت و مرمت این اثر ارزشمند تاریخی قرار خواهد گرفت.

علاوه بر این، پروژه بهسازی میدان خرمشهر نیز در مراحل پایانی طراحی قرار دارد و عملیات اجرایی آن به زودی آغاز خواهد شد. این اقدامات، نشان‌دهنده نگاهی جامع به مدیریت شهری است که هم به جنبه‌های فرهنگی و تاریخی توجه دارد و هم به توسعه زیرساخت‌های شهری.

«کاشان»؛ پیشرو در پیوند هنر، شهر و آینده

دکتر مریم رضایی، پژوهشگر و کارشناس مرمت آثار تاریخی، با اشاره به اقدامات شهرداری کاشان، آن را الگویی موفق در زمینه «شهر خلاق» و «مدیریت پایدار شهری» توصیف می‌کند.

وی معتقد است: «اقداماتی نظیر رونمایی از المان نساجی سنتی و کسب نمایندگی انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، نشان‌دهنده درک عمیق مسئولان کاشان از ارزش میراث فرهنگی در هویت‌بخشی به شهر و ایجاد جاذبه‌های گردشگری پایدار است. پیوند زدن هنر اصیل با فضای شهری و انتقال آن به نسل جوان، نه تنها یک وظیفه فرهنگی، بلکه یک سرمایه‌گذاری بلندمدت برای آینده شهر محسوب می‌شود.»

دکتر رضایی ادامه می‌دهد: «کاشان با تمرکز بر نساجی سنتی، توانسته است یک مزیت رقابتی در سطح جهانی برای خود ایجاد کند. این رویکرد، باید با برنامه‌ریزی‌های منسجم در حوزه آموزش، ترویج و حمایت از هنرمندان، تقویت شود. در عین حال، توجه همزمان به حفاظت از بناهای تاریخی مانند قلعه جلالی و بهسازی زیرساخت‌های شهری، نشان‌دهنده یک مدیریت یکپارچه و آینده‌نگر است که می‌تواند کاشان را به الگویی موفق در سطح ملی و بین‌المللی تبدیل کند.»

گامی فراتر از وظایف روزمره؛ نگاهی به میراث ماندگار

در مجموع، فعالیت‌های اخیر شهرداری کاشان، از رونمایی المان نساجی سنتی تا تلاش برای حفاظت از آثار تاریخی و کسب نمایندگی انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، گواه این مدعاست که مدیریت شهری در این دیار، فراتر از وظایف متعارف، رسالت خود را در حفظ و انتقال میراث فرهنگی به نسل‌های آینده، جدی گرفته است.

این نگاه جامع، نه تنها به غنای فرهنگی کاشان می‌افزاید، بلکه با ایجاد پیوند عمیق‌تر میان شهروندان و تاریخ و هنر سرزمینشان، زمینه را برای توسعه پایدار و ارتقای کیفیت زندگی فراهم می‌آورد. کاشان، با این گام‌های استوار، نه تنها شهری جهانی در نساجی سنتی، بلکه شهری پیشرو در پاسداشت هویت فرهنگی خود است.