مازوت کم‌گوگرد؛ راه‌حلی برای بحران انرژی و آلودگی هوا

پاییز آمد، مازوت موجه رسید!

در شرایطی که کشور با چالش‌های جدی در تأمین پایدار گاز طبیعی در فصول سرد سال مواجه است، استفاده از سوخت‌های جایگزین مانند مازوت اجتناب‌ناپذیر شده است. با این حال، نگرانی‌های زیست‌محیطی ناشی از مصرف مازوت، به‌ویژه در کلان‌شهرهایی مانند اصفهان، موجب شده تا مسئولان به‌دنبال راه‌حل‌هایی برای کاهش اثرات آلاینده آن باشند. اختصاص ۸۸ میلیون لیتر مازوت کم‌گوگرد به نیروگاه شهید منتظری اصفهان، گامی در جهت کاهش آلودگی هوا و حفظ سلامت عمومی است.

جزئیات تخصیص سوخت به نیروگاه شهید منتظری

به گزارش سرویس اقتصاد پایگاه خبری سپاهان خبر داریوش گل‌علیزاده، مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان اصفهان، اعلام کرد که در سال جاری، ۸۸ میلیون لیتر مازوت کم‌گوگرد برای مصرف احتمالی نیروگاه شهید محمد منتظری اختصاص یافته است. تاکنون دو میلیون لیتر از این سوخت وارد نیروگاه شده و برای مواقع اضطراری ذخیره‌سازی شده است. این اقدام در راستای آمادگی برای شرایطی است که به‌دلیل کمبود گاز، استفاده از مازوت اجتناب‌ناپذیر شود.

تفاوت مازوت کم‌گوگرد با مازوت معمولی

مازوت معمولی دارای ۳ تا ۳.۵ درصد گوگرد است که معادل ۳۰ تا ۳۵ هزار قسمت در میلیون (ppm) می‌باشد. اما در مازوت جدید، این میزان به ۵ هزار ppm کاهش یافته است. این کاهش چشمگیر در میزان گوگرد، تأثیر مستقیمی بر کاهش انتشار دی‌اکسید گوگرد (SO₂) و ذرات معلق دارد که از عوامل اصلی آلودگی هوا در کلان‌شهرها محسوب می‌شوند.

نقش نیروگاه شهید منتظری در تأمین برق و آلودگی هوا

نیروگاه حرارتی ـ سیکل ترکیبی شهید محمد منتظری در شمال غرب اصفهان واقع شده و ظرفیت تولید حدود ۱۶۰۰ مگاوات برق دارد. این نیروگاه حدود ۵۰ درصد از برق استان و ۳.۳ درصد از برق شبکه سراسری کشور را تأمین می‌کند. با وجود اهمیت حیاتی این نیروگاه در تأمین انرژی، استفاده از مازوت در فصول سرد سال همواره یکی از عوامل تشدید آلودگی هوای اصفهان بوده است.

سابقه مصرف مازوت و اعتراضات زیست‌محیطی

در سال‌های گذشته، مصرف مازوت در نیروگاه شهید منتظری با اعتراضات گسترده فعالان محیط‌زیست و شهروندان اصفهانی مواجه شده بود. در زمستان ۱۴۰۲، گزارش‌هایی مبنی بر افزایش ذرات معلق و دی‌اکسید گوگرد در هوای اصفهان منتشر شد که ارتباط مستقیمی با مصرف مازوت در این نیروگاه داشت. این موضوع موجب شد تا کارگروه آلودگی هوای استان، استفاده از سوخت‌های پاک‌تر را در دستور کار قرار دهد.

اختصاص مازوت کم‌گوگرد به نیروگاه شهید منتظری اقدامی مثبت اما ناکافی

دکتر ناهید شریعتی، متخصص آلودگی هوا معتقد است که اختصاص مازوت کم‌گوگرد به نیروگاه شهید منتظری اقدامی مثبت اما ناکافی است. کاهش گوگرد از ۳۵ هزار به ۵ هزار ppm می‌تواند تا ۸۰ درصد از انتشار دی‌اکسید گوگرد بکاهد، اما همچنان ذرات معلق و فلزات سنگین در فرآیند سوختن باقی می‌مانند. برای کاهش واقعی آلودگی هوا، باید به سمت استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و ارتقاء فناوری نیروگاه‌ها حرکت کنیم. همچنین، پایش مستمر کیفیت هوا و اطلاع‌رسانی شفاف به شهروندان باید در اولویت باشد.

مازوت کم‌گوگرد نسبت به مازوت معمولی مزایای قابل توجهی دارد

این در حالی است که مهندس امیررضا توکلی، کارشناس انرژی اعتقاد دارد : از منظر فنی، مازوت کم‌گوگرد نسبت به مازوت معمولی مزایای قابل توجهی دارد. کاهش گوگرد موجب افزایش عمر تجهیزات نیروگاهی و کاهش هزینه‌های نگهداری می‌شود. همچنین، در شرایط کمبود گاز، این نوع سوخت می‌تواند جایگزین مناسبی باشد. با این حال، باید توجه داشت که مازوت حتی در نوع تصفیه‌شده، یک سوخت فسیلی آلاینده است. راه‌حل بلندمدت، توسعه نیروگاه‌های سیکل ترکیبی و استفاده از انرژی‌های پاک مانند خورشیدی و بادی است.

گامی به جلو، اما نیازمند نگاه بلندمدت

بر اساس آمار منتشرشده، نیروگاه شهید منتظری در سال‌های اخیر به‌طور میانگین روزانه ۱.۵ میلیون لیتر سوخت مصرف کرده است. اگر در فصل زمستان به‌مدت ۶۰ روز از مازوت استفاده شود، مصرف کل به حدود ۹۰ میلیون لیتر خواهد رسید که با تخصیص ۸۸ میلیون لیتر مازوت کم‌گوگرد، تقریباً پوشش کامل مصرف زمستانی فراهم شده است.

اختصاص ۸۸ میلیون لیتر مازوت کم‌گوگرد به نیروگاه شهید منتظری اصفهان، اقدامی در جهت کاهش آلودگی هوا و مدیریت بحران انرژی در زمستان است. با این حال، این راه‌حل موقت نباید مانع از حرکت به‌سوی انرژی‌های پاک و پایدار شود. ارتقاء فناوری نیروگاه‌ها، توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر، و مشارکت شهروندان در مدیریت مصرف انرژی، از الزامات عبور از بحران‌های زیست‌محیطی و انرژی در کشور هستند.