متخصص بهینه سازی مصرف انرژی در ساختمان‌ها مطرح کرد :

هشدار از ساختمان های اصفهان؛ پیجرهای خاموش شهر

سالهاست ساختمان‌های شهر تاریخی اصفهان در سکوت و به دور از هیاهوی رسانه ها، پیغام هشداردهنده ای درباره بحران هدررفت انرژی ارسال می کنند. مصرف بی رویه و ناکارآمد انرژی در این ساختمان ها نه تنها منابع ملی را هدر داده، بلکه مشکلات زیست محیطی و آلودگی هوای شهر را تشدید کرده است. به گزارش پایگاه خبری سپاهان خبر نوید مسائلی، متخصص بهینه سازی مصرف انرژی در ساختمان ها، در گفت و گویی با خبرگزاری مهر به بررسی زوایای این بحران، موانع اجرای قوانین و راهکارهای عملیاتی برای گذر از این مشکل پرداخته است.

چرا به ساختمان‌های اصفهان لقب «پیجرهای خاموش» داده شده است؟

ساختمان‌های اصفهان به دلیل مصرف بیرویه و ناکارآمد انرژی سالهاست که به صورت غیرمستقیم و خاموش هشدار میدهند. این هشدارها از طریق هدررفت های گسترده انرژی در تأسیسات گرمایشی و سرمایشی، نبود عایقهای استاندارد، استفاده از پنجرههای ناهمگون و پرمصرف بودن تجهیزات به گوش می رسد. اما متأسفانه به دلیل کم توجهی به این نشانه ها، اکنون این بحران تبدیل به یکی از معضلات جدی شهر و کشور شده است.

قوانین فعلی برای مدیریت مصرف انرژی در ساختمان‌ها چه ارزش و جایگاهی دارند؟

خوشبختانه ایران قوانین کافی و جامعی در زمینه بهینه سازی مصرف انرژی در ساختمان‌ها دارد؛ مانند قانون اصلاح الگوی مصرف انرژی که توسط مقام معظم رهبری ابلاغ شده، مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان، قانون هوای پاک و استانداردهای تخصصی معاینه فنی موتورخانهها. این قوانین در متن خود دستورالعمل های فنی و مدیریتی دقیقی برای کاهش هدررفت انرژی تعیین کردهاند. اما متأسفانه این قوانین در عمل به درستی اجرا نشده اند و این مسئله باعث افزایش مصرف بیرویه انرژی در ساختمان‌ها شده است.

مشکلات اصلی اجرای این قوانین چیست؟

چندین عامل کلیدی باعث ناکارآمدی اجرای قوانین شدهاند؛ از جمله پیچیدگی و تغییر مکرر محتوای مقررات، عدم آموزش کافی مهندسان، نبود ناظران و مجریان ذیصلاح، هزینههای بالای بهینهسازی، و مهمتر از همه، فقدان اراده جدی و همکاری میان نهادهای مسئول همچون شهرداری ها، سازمان نظام مهندسی، استانداریها و سایر دستگاهها. این خلأ همکاری و نظارت باعث شده است که اجرای قوانین در سطح استانداردهای لازم نخواهد بود.

نهادهای مسئول در این حوزه چه وظایفی دارند و مشکلات آنها چیست؟

نهادهایی مانند استانداری ها، شهرداری ها، سازمان نظام مهندسی ساختمان و اداره استاندارد هر کدام نقش حیاتی در بهبود مصرف انرژی و نظارت بر اجرای قوانین دارند. متأسفانه طبق نظر کارشناسان، بسیاری از این نهادها با ترک فعل یا ضعف عملکرد، نهتنها به وظایف خود عمل نکرده اند بلکه زمینهساز وضع موجود شدهاند. به عنوان مثال، تشکیل کارگروه های انرژی ساختمان در بسیاری از استانها اجرا نشده و الزامات انرژی در روند صدور پایانکارها رعایت نمی شود.

وضعیت فعلی مصرف انرژی در ساختمان‌ها چه تاثیری بر بحران کلان انرژی و آلودگی هوا دارد؟

مصرف انرژی در ساختمان‌ها که بیش از ۴۰ درصد کل مصرف کشور را تشکیل میدهد، به دلیل سیستمهای ناکارآمد و تجهیزات پرمصرف به یکی از عوامل اصلی بحران انرژی و آلودگی هوا تبدیل شده است. نبود عایقبندی مناسب، استفاده از پنجرههای غیراستاندارد و عدم بهکارگیری فناوریهای نوین باعث اتلاف گسترده انرژی شده است. این در حالی است که در کشورهای پیشرفته، ساختمان‌ها با بهرهوری بالا بخشی از راهحل بحران انرژی به شمار میروند.

چه راهکارهایی برای اصلاح این وضعیت و عبور از بحران پیشنهاد شده است؟

مسائل متنوعی در این زمینه مطرح شده که میتوان به مهمترین آنها اشاره کرد: تشکیل کارگروههای انرژی ساختمان در سراسر استانها؛ ایجاد ادارههای انرژی و آب در شهرداریها؛ بازنگری در فرآیندهای صدور پایانکار به شرط رعایت شاخصهای انرژی؛ الزام آموزش تخصصی مباحث انرژی برای مهندسان؛ اجباری شدن صدور گواهی انرژی در صدور پروانهها؛ پیگیری ترک فعل نهادهای مسئول؛ اختصاص بودجه پایلوت به پروژههای بهینهسازی انرژی؛ ارائه تسهیلات بانکی کمبهره برای اجرای پروژهها؛ و توسعه آموزش عمومی و اطلاعرسانی رسانهای جهت ارتقای فرهنگ مصرف بهینه انرژی.

چرا توجه به بهینه سازی مصرف انرژی در ساختمان‌ها برای آینده ایران حیاتی است ؟

مصرف بی رویه انرژی، علاوه بر هدررفت منابع ملی و اقتصادی، مشکلات زیست محیطی را تشدید و سلامت مردم را به خطر میاندازد. مدیریت صحیح و بهینه انرژی در ساختمان‌ها سبب کاهش آلودگی، صرفهجویی در منابع سوختی و ایجاد محیطی سالمتر می شود. بی توجهی به این امر می تواند آینده کشور را با چالش های جدی مواجه کند؛ بنابراین تاکید بر قانونمداری، آموزش مداوم و نظارت جدی امری اجتنابناپذیر است.