ثبات نرخ ارز ترجیحی تا پایان سال
امروزه اهمیت اکتشاف منابع معدنی در توسعه پایدار اقتصادی و صنعتی کشورها بیش از پیش روشن شده است. ایران به‌عنوان سرزمینی غنی از ذخایر معدنی، گامی بلند در تحقق این هدف برداشته است. به گزارش پایگاه خبری سپاهان خبری; آغاز بزرگ‌ترین پروژه اکتشاف معدنی کشور در پهنه نایین استان اصفهان، نشان از اراده قوی و نگاهی علمی و نوآورانه به بهره‌برداری بهینه از منابع طبیعی دارد.
این پروژه که با همکاری جمعی از دانشگاه‌های برتر و به‌کارگیری فناوری‌های پیشرفته از جمله هوش مصنوعی اجرا می‌شود، نویددهنده ایجاد تحول بنیادین در فرآیندهای زمین‌شناسی و اکتشافی ایران است. افزایش دانش تخصصی، آموزش نیروی انسانی متخصص و استفاده از فناوری‌های نوین، موجب خواهد شد تا ایران در مسیر خودکفایی معدنی و توسعه صنعتی گام‌های مؤثرتری بردارد.
پروژه اکتشافی نایین؛ نقطه عطفی در تاریخ زمین‌شناسی کشور
راضیه لک، رئیس پژوهشکده علوم زمین کشور، در مراسم افتتاحیه این پروژه که نخست مردادماه با حضور مسئولان ملی و استانی برگزار شد، با ابراز خوش‌بینی نسبت به موفقیت این طرح بزرگ، اظهار داشت: این طرح نشان‌دهنده عزم جدی سازمان زمین‌شناسی کشور و معاونان وزارت صنعت، معدن و تجارت در تامین منابع مالی و تجهیز زیرساخت‌های علمی برای تولید اطلاعات پایه زمین‌شناسی و انجام اکتشافات معدنی است .
وی افزود: با امضای موافقت‌نامه‌ای بی‌سابقه بین سازمان زمین‌شناسی و پژوهشکده علوم زمین، اعتبار ۲۰۰ میلیارد تومان تخصیص یافته است تا ظرفیت‌های مغفول‌مانده پیشین در بخش معدن و زمین‌شناسی فعال شوند.
میدان پروژه، بلوک پرپتانسیل نایین در استان اصفهان
نایین به عنوان یکی از مناطق معدنی مستعد کشور انتخاب شده که پوشش جغرافیایی آن شامل ۱۲ هزار و ۵۰۰ کیلومتر مربع است و بر اساس داده‌های زمین‌شناسی و مطالعات پیشین، از پتانسیل بالایی برای شناسایی و استخراج معادن برخوردار است.
دکتر لک اشاره کرد: اقدامات پیشین سازمان زمین‌شناسی، شامل اسکن کل کشور در مقیاس‌های ۱:۲۵۰,۰۰۰ و ۱:۱۰۰,۰۰۰ بوده است و این بار پروژه با آمایش دقیق‌تر در مقیاس ۱:۵۰,۰۰۰ انجام شده است که دقت و کیفیت شناسایی مناطق مستعد اکتشاف را به شکل چشمگیری افزایش داده است.
همکاری دانشگاهی گسترده؛ استفاده از ظرفیت علمی کشور
یکی از نقاط قوت این پروژه استفاده از ظرفیت علمی پنج دانشگاه برجسته کشور است. بخشی از ارائه نقشه‌های زمین‌شناسی و ژئوشیمی برعهده دانشگاه تهران، شیراز، شهید بهشتی، زنجان و پژوهشکده علوم زمین گذاشته شده است. هر دانشگاه مسئولیت تهیه بخش‌های مشخص‌شده‌ای از نقشه‌ها را برعهده دارد و تحت نظارت دقیق ناظران متخصص این روند به پیش می‌رود. در استان اصفهان نیز تیمی محلی برای نظارت و هماهنگی فعالیت‌ها فعالیت دارد تا آموزش و افزایش توانمندی افراد بومی نیز به‌طور همزمان پیش برود.
دکتر لک بیان کرد: این شبکه نظارتی با هدف تربیت نیروی حرفه‌ای و توانمند در استان شکل گرفته که بتواند پس از پایان رسمی پروژه، کار اکتشاف را به‌صورت مستقل ادامه دهد.
قراردادهای کلان؛ سرمایه‌گذاری در علم و فناوری
در این پروژه قراردادهای مالی قابل‌توجهی منعقد شده است که نشان‌دهنده حجم بالای سرمایه‌گذاری روی علم و فناوری است. دانشگاه تهران با اعتباری بالغ بر ۶۰ میلیارد تومان، دانشگاه شیراز ۵۰ میلیارد، دانشگاه شهید بهشتی ۱۰ میلیارد و پژوهشکده علوم زمین نیز ۴۰ میلیارد تومان برای اجرای طرح دریافت کرده‌اند. این حمایت‌ها زمینه ایجاد زیرساخت‌های پژوهشی و تجهیز آزمایشگاه‌ها و نیروی انسانی متخصص را فراهم ساخته است.
بهره‌گیری از هوش مصنوعی؛ رویکردی نوین و منحصر به فرد
این پروژه برای نخستین بار در مطالعات زمین‌شناسی از هوش مصنوعی به‌عنوان ابزاری کلیدی استفاده می‌کند. قراردادی میان پژوهشکده علوم زمین و مجریان پروژه منعقد شده تا تمامی نقشه‌های زمین‌شناسی و ژئوشیمی مبتنی بر الگوریتم‌ها و تحلیل‌های هوش مصنوعی تهیه شود.
دکتر احمد نیک‌بین، استاد دانشگاه تهران و کارشناس برجسته در حوزه علوم زمین‌شناسی و هوش مصنوعی، دراین‌باره می‌گوید: بکارگیری هوش مصنوعی در پردازش داده‌های زمین‌شناسی، سرعت تحلیل‌ها را تا چندین برابر افزایش می‌دهد و دقت شناسایی مناطق مستعد معدنی را هم به مراتب بهبود می‌بخشد. الگوریتم‌های یادگیری ماشین با تلفیق داده‌های سنجش از راه دور و ژئوشیمی، امکان شناسایی الگوهایی را دارند که به روش‌های سنتی قابل کشف نبوده‌اند.
هم‌چنین، توسعه نرم‌افزار موبایلی «زمین‌برداشت» که امکان ثبت و اشتراک‌گذاری داده‌های صحرایی را فراهم می‌کند، نوید تحول دیجیتالی در فرآیندهای میدانی اکتشاف را می‌دهد.
برنامه آموزش ۲۰۰ نیروی متخصص؛ سرمایه‌گذاری انسانی در آینده معدن کشور
یکی دیگر از ارکان مهم پروژه، آموزش و توانمندسازی نیروی انسانی است. سازمان زمین‌شناسی موظف شده است هر مجری پروژه، دست‌کم دو نفر را از آغاز تا پایان آموزش دهد که پیش‌بینی می‌شود در نهایت ۲۰۰ نفر در سطوح مختلف تخصصی تربیت شوند. هدف ایجاد هسته‌های تخصصی بخش خصوصی است تا بتوانند به شکل مستقل پروژه‌های اکتشافی را مدیریت کنند و بازار کار معدنی در کشور رونق یابد.
خانم لک در این رابطه اذعان داشت: تربیت نیروی انسانی متخصص، کلید موفقیت بلندمدت پروژه‌های اکتشافی است. ما به دنبال ساختن ظرفیت‌های بومی و دانش‌بنیان هستیم تا از وابستگی به خارج کشور کاسته شود.
پایش محیط زیست، آب و فرونشست؛ رویکردی جامع و مسئولانه
علاوه بر بخش اکتشافی، مطالعات محیط زیست، آب و فرونشست زمین در استان اصفهان نیز از اهمیت بالایی برخوردارند. براساس گزارش‌ها، اقدامات مؤثری در قالب قراردادهای متعدد ویژه شناسایی پتانسیل‌های معدن آهن با همکاری شرکت‌های فولادی انجام شده است که منجر به معرفی مناطق مستعد استخراج آهن به شرکت‌های صنعتی شده‌اند.
دکتر مریم حسینی، کارشناس ارشد محیط زیست و زمین‌شناسی کاربردی با تاکید بر اهمیت رعایت جنبه‌های زیست‌محیطی می‌گوید: حفظ تعادل اکولوژیک و انجام مطالعات زیست‌محیطی دقیق در کنار فعالیت‌های معدنی، تضمین کننده توسعه پایدار معدن‌کاری و جلوگیری از آسیب‌های جبران‌ناپذیر به طبیعت و منابع آبی است.
طرح تحول معدنی نائین؛ گامی استراتژیک در توسعه اقتصادی و خودکفایی ملی
الهام آزاد، نماینده مردم نائین و خور و بیابانک در مجلس شورای اسلامی، طرح بزرگ تحول زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی در پهنه نائین را فرصتی بی‌بدیل برای توسعه اقتصادی منطقه و تحقق خودکفایی کشور دانست.
او در آیین افتتاحیه این طرح با حضور مسئولان استانی و کشوری، بر لزوم تبدیل شعارها به نتایج ملموس و کاربردی تأکید کرد و گفت: در حالی که نیاز کشور به برخی مواد معدنی حدود ۲۰۰ هزار تن است، تولید داخلی طی سال‌های اخیر تنها ۱۶ هزار تن بوده که این شکاف قابل توجه، وابستگی کشور به واردات مواد معدنی را افزایش داده و اقتصاد و امنیت ملی را تحت تهدید قرار داده است.
آزاد با بیان ظرفیت‌های وسیع صنعت و معدن استان اصفهان و نقش برجسته شهرستان نائین به عنوان یکی از بزرگ‌ترین مناطق معدنی کشور، بر ضرورت همکاری همه‌جانبه بین دولت، دانشگاه‌ها و بخش خصوصی تاکید کرد.
وی از تلاش خود در کمیسیون صنایع و معادن مجلس برای افزایش بودجه منطقه خبر داد و افزود: «با نگاه علمی و مدیریت جهادی، می‌توان از توان بالقوه شهرستان نائین برای تبدیل آن به قطب اقتصادی و فرهنگی بهره برد و در راستای توسعه پایدار گام برداشت.» این اظهار نظر نماینده مجلس بازتابی از اهمیت استراتژیک پروژه نائین در منظومه توسعه منطقه و کشور است.
تحول رویکردی در سازمان زمین‌شناسی با تمرکز بر اصفهان و هوش مصنوعی
داریوش اسماعیلی، رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تحول سه‌محوری در فعالیت‌های این سازمان را اعلام کرد که بر پایه افزایش بهره‌گیری از ظرفیت بخش خصوصی، متمرکز شدن فعالیت‌ها بر استان اصفهان به عنوان کانون مهم اکتشافی، و هوشمندسازی فرآیندها با فناوری‌های نوین از جمله هوش مصنوعی استوار است.
او در مراسم افتتاحیه طرح نایین با اشاره به روند رو به رشد تولید نقشه‌های زمین‌شناسی و رویکرد «واگذاری پروژه‌ها به شرکت‌های خصوصی و دانشگاه‌ها» گفت: سالانه از تولید ۲۰ به ۱۲۰ نقشه افزایش داشته‌ایم و بیش از ۳۶۰ پروژه اکتشافی تعریف شده است که خصوصا در استان اصفهان با وسعت بیش از ۱۱۰ هزار کیلومتر مربع انجام می‌شود.
اسماعیلی با بیان بهره‌گیری از فناوری هوش مصنوعی در تهیه نقشه‌ها و معرفی اپلیکیشن «زمین‌برداشت» برای ثبت آنلاین داده‌های میدانی، افزود: این فناوری‌ها شفافیت اطلاعات، کاهش ریسک و سرعت در اکتشافات را بهبود بخشیده‌اند و دسترسی عمومی به اطلاعات پایه زمین‌شناسی نیز فراهم شده است.
او بر اهمیت حمایت مدیریت استان برای تأمین زیرساخت‌های لازم جهت استقرار کارشناسان تأکید کرد و اظهار داشت: «انتخاب اصفهان بر اساس مطالعات علمی و پتاسیل‌های واقعی این منطقه انجام شده و به هیچ عنوان ناشی از فشارهای غیرتخصصی نیست.» این اظهارات نشان از چشم‌انداز مدرن و علمی سازمان زمین‌شناسی برای پیشبرد تحول در اکتشافات معدنی کشور دارد.
دیدگاهتان را بنویسید