تالاب گاوخونی به سرنوشت دریاچه ارومیه دچار می‌شود؟!
چندی پیش اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان خبر مهمی را اعلام کرد که نشان از توجه ویژه به حفظ و صیانت از آثار تاریخی این منطقه دارد.
محمد فصیحی، سخنگوی این اداره کل، از ثبت ۵۵ اثر تاریخی جدید استان در فهرست آثار ملی خبر داد. این اتفاق که در نشست شورای ملی ثبت آثار فرهنگی، تاریخی و طبیعی ایران برگزار شده بود و میزبانی آن را شهرستان کاشان به عهده داشت، نقطه عطفی در حفاظت از میراث فرهنگی استان اصفهان به شمار می‌آید. از میان این ۵۵ اثر، ۳۰ مورد متعلق به شهرستان‌های دیگر استان و ۲۵ اثر در شهرستان کاشان ثبت شده‌اند.
اهمیت ثبت مجموعه خانه‌های تاریخی اسحاقیه و آثار منقول و غیرمنقول
به گزارش پایگاه خبری سپاهان خبر محمد فصیحی با اشاره به تنوع آثار ثبت شده، توضیح داد که این آثار شامل مجموعه‌های منقول و غیرمنقول هستند و از میان آن‌ها، مجموعه خانه‌های تاریخی اسحاقیه اصفهان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
این مجموعه سال‌ها است که مورد توجه فعالان میراث فرهنگی و شهروندان قرار دارد و با ثبت در فهرست آثار ملی، حفاظت از آن به صورت جدی‌تر و نظام‌مندتری پیگیری خواهد شد. حفظ این مجموعه علاوه بر ارزش تاریخی، به هویت فرهنگی و گردشگری اصفهان کمک شایانی می‌کند.
ثبت بنای معاصر «ساختمان پلار»؛ نگینی از دوره پهلوی در قلب اصفهان
از دیگر نکات برجسته این ثبت ملی، می‌توان به بنای معاصر ساختمان پلار اشاره کرد که در خیابان چهارباغ پایین اصفهان واقع شده است. این ساختمان که متعلق به دوره پهلوی است، به دلیل ویژگی‌های خاص معماری و جایگاه مهم شهری خود، به عنوان یکی از آثار شاخص معماری معاصر در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
امیرکرم‌زاده، مدیرکل میراث فرهنگی استان اصفهان در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر، اهمیت این بنا را چنین تشریح کرد: «ساختمان پلار جزو معدود آثار باقی‌مانده از دوره‌های گذار معماری در خیابان چهارباغ است و مشابه آن تنها در پاساژ سلطانی قدیم یافت می‌شود. این بنا نقشی کلیدی در حفظ هویت تاریخی خیابان دارد.»
با وجود ارزش بالای تاریخی و معماری، این ساختمان در مالکیت یک خیریه قرار دارد که در چند سال اخیر قصد داشته به دلیل وجود زمین وسیع پشت ساختمان، اقدام به تخریب و ساخت بنای جدید کند. کرم‌زاده اشاره کرد که اداره میراث فرهنگی با تمام توان در مقابل این اقدام ایستاده و تاکنون با مکاتبات متعدد با سازمان اوقاف و سایر مراجع، خواستار مرمت و حفاظت از ساختمان شده است.
چالش‌ها و فرصت‌ها در حفظ و مرمت آثار ثبت شده
مدیرکل میراث فرهنگی استان درباره وضعیت فعلی ساختمان پلار گفت: «با وجود ثبت ملی، متأسفانه هنوز خیریه متولی تمایلی به مرمت و حفاظت از بنا ندارد و حتی مواردی از تخریب عمدی گزارش شده است.
ما بارها موضوع را به مراجع بالاتر منتقل کرده‌ایم و پیگیری‌ها ادامه دارد.» او تأکید کرد که بهره‌برداری جدید این بنا تنها زمانی مجاز خواهد بود که بدنه اصلی و نماهای تاریخی حفظ شوند و تغییرات فقط در زمین پشتی صورت گیرد. هدف از این رویکرد، حفظ عناصر شاخص معماری دوره پهلوی و تبدیل این ساختمان به نقطه‌ای شاخص برای معرفی معماری معاصر در اصفهان است. کرم‌زاده همچنین افزود: «امیدواریم مرمت ساختمان پلار در سطحی مشابه هتل عباسی انجام شود تا این اثر ارزشمند هم حفظ شود و هم به بخشی از هویت فرهنگی شهر تبدیل گردد.»
حرکتی مثبت در راستای حفظ تاریخ معماری ایران معاصر
دکتر پروانه حسینی، پژوهشگر میراث فرهنگی، ثبت آثار معاصر مانند ساختمان پلار را حرکتی مثبت در راستای حفظ تاریخ معماری ایران معاصر می‌داند و می‌گوید: «ثبت ملی این آثار نشان می‌دهد که میراث فرهنگی ایران فقط شامل آثار باستانی نیست، بلکه معماری دوره‌های معاصر نیز بخشی از هویت فرهنگی ماست که باید حفظ شود.»
ثبت ساختمان پلار می‌تواند نقطه آغازی برای احیای چهارباغ
مهندس رضا محمدی، کارشناس معماری سنتی، نیز با تأکید بر ضرورت حفظ نمای خیابان‌های تاریخی اصفهان، بیان کرد: «خیابان چهارباغ یکی از مهم‌ترین شریان‌های تاریخی شهر است که با تغییرات نادرست ممکن است هویت تاریخی خود را از دست بدهد. ثبت ساختمان پلار می‌تواند نقطه آغازی برای احیای این خیابان باشد.»
ضرورت حفاظت از این آثار به دلیل تداخل منافع مالکان با منافع عمومی
از سوی دیگر، دکتر مهدی شریفی، متخصص حقوق مالکیت فرهنگی، اشاره می‌کند که «یکی از چالش‌های مهم در حفظ آثار تاریخی، تداخل منافع مالکان با منافع عمومی است. حفاظت از این آثار نیازمند همکاری همه‌جانبه نهادهای قضایی، فرهنگی و اجتماعی است تا تضاد منافع به نفع حفظ میراث تاریخی حل شود.»
ثبت ملی آغازی برای حفاظت پایدار
ثبت ۵۵ اثر تاریخی جدید در فهرست آثار ملی استان اصفهان، به ویژه بناهای منحصر به فردی مانند ساختمان پلار و مجموعه خانه‌های اسحاقیه، گواهی بر عزم جدی مسئولان میراث فرهنگی برای حفاظت از هویت تاریخی و فرهنگی استان است. با این حال، برای حفظ و مرمت این آثار نیازمند همراهی و همکاری مستمر مالکان، نهادهای دولتی و مردم هستیم تا میراث گران‌بهای گذشته به نسل‌های آینده به درستی منتقل شود و اصفهان همچنان به عنوان نگین فرهنگی ایران بدرخشد.
دیدگاهتان را بنویسید