در تابستان داغ ۱۴۰۴، قطعیهای مکرر برق به یکی از اصلیترین دغدغههای مردم، صنایع و حتی مراکز درمانی تبدیل شده است. کارشناسان هشدار میدهند که ادامه این روند میتواند به فروپاشی شبکه برق کشور منجر شود. در این میان، استفاده غیرمجاز از دستگاههای استخراج رمزارز یا همان ماینرها، بهعنوان یکی از عوامل مهم ناپایداری شبکه معرفی شده است. گزارش پیشرو با بهرهگیری از دادههای فنی، تحلیل کارشناسان انرژی و اقتصاد، و گفتوگو با داوود قاسمی، سخنگوی صنعت برق استان اصفهان، ابعاد این بحران را واکاوی میکند.
تأثیر قطعی برق بر زندگی روزمره و سلامت جامعه
به گزارش پایگاه خبری سپاهان خبر خاموشیها علاوه بر اختلال در استفاده از وسایل سرمایشی، خطوط تلفن و اینترنت، بهشدت بر گروههای آسیبپذیر مانند سالمندان و بیماران وابسته به تجهیزات پزشکی اثر گذاشته است. تصور کنید سالمندی که در طبقه پنجم زندگی میکند، در زمان خاموشی نه میتواند از آسانسور استفاده کند و نه شرایط گرمای طاقتفرسا را تاب آورد.
فشار خاموشی بر صنایع، کشاورزی و اصناف
برق بهعنوان شریان حیاتی تولید، برای کارخانهها و مزارع کشاورزی ضروری است. خاموشیهای برنامهریزینشده خسارات مالی گستردهای بر صنایع تحمیل کرده و بسیاری از اصناف را به خرید موتور برقهای پرهزینه واداشته است.
عدالت در توزیع خاموشیها
داوود قاسمی تأکید میکند که «برنامه خاموشیها با هدف عدالت در توزیع محدودیتها طراحی شده و از ساعت ۱۰ صبح تا ۱۰ شب در قالب بازههای دو ساعته اجرا میشود.» وی هشدار داد که ناترازی ۱۵ تا ۲۰ هزار مگاواتی، کشور را در آستانه سناریوی فروپاشی شبکه قرار داده است.
تجربه کشورهای دیگر و زنگ خطر برای ایران
به گفته قاسمی، تنها یک ماه پیش کشورهای اسپانیا و پرتغال با بحران فروپاشی شبکه مواجه شدند. اگر مصرف در ایران کاهش نیابد، بازگرداندن شبکه پس از خاموشی سراسری میتواند تا یک هفته طول بکشد.
ماینرها؛ متهم ردیف اول در افزایش مصرف برق
استخراج غیرمجاز رمزارز، بار اضافی سنگینی بر شبکه تحمیل میکند. کشف ماینرها در زیرزمین منازل، مدارس و کارگاهها، نهتنها مصرف را بالا میبرد بلکه در موارد متعدد باعث آتشسوزی و خسارات جانی و مالی شده است.
آمار تکاندهنده کشفیات
در یک سال گذشته، ۹ هزار ماینر غیرمجاز در اصفهان و بیش از ۲۵۰ هزار دستگاه در کشور شناسایی شدهاند؛ ظرفیتی معادل دو نیروگاه بزرگ.
اقدامات پایش و شناسایی
صنعت برق با استفاده از سنسورهای حرارتی، نرمافزارهای تحلیلی و تیمهای بازرسی، مراکز مشکوک را شناسایی و نسبت به جمعآوری تجهیزات اقدام میکند. قاسمی میگوید: «۸۰ درصد آتشسوزیهای اخیر ناشی از ماینرهای غیرمجاز بوده است.»
اضافهشدن مصرف غیرقابل پیشبینی ماینرها، تعادل شبکه را برهم میزند
به گفته دکتر فلاح، استاد دانشگاه و پژوهشگر حوزه انرژی، بار شبکه در تابستان به دلیل استفاده همزمان از وسایل سرمایشی، به سقف ظرفیت نزدیک میشود. اضافهشدن مصرف غیرقابل پیشبینی ماینرها، تعادل شبکه را برهم میزند. وی تأکید میکند که توسعه انرژیهای تجدیدپذیر مانند خورشیدی و بادی میتواند ظرفیت رزرو شبکه را بالا ببرد، اما در کوتاهمدت تنها راهحل، مدیریت مصرف و برخورد قاطع با استفاده غیرمجاز از ماینرهاست. او افزود: «ایجاد تعرفههای بازدارنده، بهینهسازی تجهیزات خانگی، و آموزش همگانی برای کاهش مصرف، سه رکن حیاتی عبور از بحران کنونی هستند.»
استخراج غیرمجاز رمزارز باعث هدررفت یارانههای سنگین انرژی
دکتر سهرابی، اقتصاددان و مشاور ارشد انرژی، معتقد است که استخراج غیرمجاز رمزارز نهتنها فشار بر شبکه را افزایش میدهد بلکه باعث هدررفت یارانههای سنگین انرژی میشود. به گفته او، هر دستگاه ماینر غیرمجاز، معادل مصرف چندین خانوار برق میبلعد و سود حاصل به جیب عدهای محدود میرود، در حالی که هزینه آن را کل جامعه میپردازد. سهرابی تأکید دارد که «اصلاح ساختار تعرفهگذاری برق، افزایش جریمه متخلفان، و سرمایهگذاری در زیرساختهای نوین، باید در اولویت برنامههای دولت قرار گیرد.»
آینده مدیریت انرژی و نقش مردم
قاسمی میگوید: «برنامه خاموشیها تا پایان مرداد ادامه دارد، اما با کاهش دما و همکاری مردم، شرایط بهبود خواهد یافت.» طرح توسعه سامانههای خورشیدی خانگی با تسهیلات ۲۰۰ میلیون تومانی، یکی از راهکارهای پایدار معرفی شده است. او تأکید کرد که کوچکترین همکاری مردم در ساعات اوج مصرف، تأثیری بزرگ بر ثبات شبکه خواهد داشت.
دیدگاهتان را بنویسید