به مناسبت روز جهانی عکاسی، فرصتی فراهم است تا به یکی از مهمترین شاخههای هنر عکاسی، یعنی عکاسی سینمایی، بپردازیم و جایگاه و اهمیت این هنر در جهان و ایران را بررسی کنیم. به گزارش پایگاه خبری سپاهان خبر; عکاسی سینمایی، هنر ثبت لحظات و تصاویر دخیل در خلق فیلمهای سینمایی است؛ هنری که با لنز دوربین، داستانها و احساسات کارگردانان، بازیگران و فیلمسازان را بهصورت تصویری ثبت میکند و تجربه تماشاگران را عمیقتر و تأثیرگذارتر میسازد.
مفهوم و اهمیت عکاسی سینمایی
عکاسی سینمایی فراتر از یک تصویر ساده است. این هنر، بازتابدهنده زبان بصری فیلم، هویت شخصیتی فیلمساز، فضای داستان و نگاه کارگردان است. عکاس سینمایی با مهارتی خاص، در لحظات حساس پشتصحنه حضور دارد تا صحنههایی که در نهایت بر پرده سینما ظاهر میشوند را ثبت کند؛ نه فقط لحظات ساده، بلکه آن تصاویر نمادین که سبک فیلم و پیام آن را به بیننده منتقل میکنند.
این عکاسان در واقع راویان ناپیدای داستان فیلم هستند و تصویربرداریشان به شکلی ماندگار، موجب ثبت و تثبیت خاطرات سینمایی میشود، چه در تبلیغات و پوسترهای فیلم و چه در مستندات فرهنگی و تاریخ سینما.
پیشگامان و چهرههای برجسته عکاسی سینمایی در جهان
در عرصه جهانی، عکاسان سینمایی متعددی با سبک و روشهای منحصربهفرد شناخته شدهاند. افرادی مانند آنی لیبویتز، عکاس پرتره مشهور آمریکایی که علاوه بر کار در زمینه عکاسی پرتره هنرمندان و سلبریتیها، در عکاسی سینمایی نیز آثار ماندگاری دارد. استیو مککوری، بیشتر با تصاویر مستند و نمادین، از جمله عکس مشهور «دختر افغان»، شناخته میشود که احساسات انسانی را برجسته میسازد. یوساف کارش نیز، عکاس پرترههای تاریخی شخصیتهای بزرگ جهان است که با تأکید بر جزئیات، قدرت تصویر را به اوج رسانده است.
در میان فیلمسازان بزرگ که بهنوعی با عکاسی سینمایی و ثبت تصاویر فیلمهایشان ارتباط تنگاتنگ دارند، میتوان به کریستوفر نولان با فیلمهایی چون «اینترستلار» و «تلقین» و جیمز کامرون با آثار شاخصی مانند «تایتانیک» و «آواتار» اشاره کرد که تصاویر فیلمهایشان برای همیشه در ذهنها حک شده است.
ستارگان عکاسی سینمایی ایران
در ایران نیز عکاسی سینمایی جایگاه ویژهای دارد و عکاسان برجستهای در این حوزه فعالیت کردهاند. عباس کیارستمی، یکی از بزرگترین کارگردانان جهان که به هنر عکاسی نیز بهشدت علاقهمند بود، نمونهای از موفقیت و تجانس عکاسی و فیلمسازی است. آثار کیارستمی در عکاسی همچون مجموعههای «سفیدبرفی» و «راهها» نشانگر توانایی او در خلق تصاویر با بیان ساده اما عمیق است؛ او در عکاسی رویکردی کمینهگرا داشت که بیشترین معنا را با کمترین عناصر منتقل میکرد.
دیگر عکاس برجسته ایرانی، رضا دقتی است که بهخاطر تصاویر مستند و جنگیاش شناخته میشود و اثری ماندگار در حوزه عکاسی مستند ایران بر جای گذاشته است.
در دنیای سینما، بهروز صادقی یکی از مهمترین عکاسان سینمایی ایران است که آثارش در فیلمهایی مانند «باشو غریبه کوچک»، «بازمانده» و «دختری با کفشهای کتانی» بسیار قابلتوجه است. فعالیت او نهتنها در عکاسی سینما بلکه در عکاسی تئاتر نیز برجسته است و توانسته است با نگاهی حرفهای و هنرمندانه لحظات ناب را از پشتصحنههای مهم ثبت کند. این عکاسان بهعنوان نگهبانان فرهنگ بصری سینمای ایران، نقش حساسی در تثبیت و ارائه زبان فیلم دارند.
دلایل جایگاه ویژه عکاسی در سینما
عکاسی سینمایی یک پل ارتباطی میان تولید فیلم و مخاطب است. پیش از نمایش فیلم، تصاویر و پوسترها پایههای تبلیغاتی فیلم را شکل میدهند که این تصاویر در ذهن مخاطب ماندگار میشود و گاهی تصویری تنها از فیلم است که بهعنوان یادگاری باقی میماند. به همین دلیل، انتخاب لحظه، کادربندی، نورپردازی و ترکیببندی از اهمیت بالایی برخوردار است که عکاس سینمایی بادقت و دانش فنی و هنری آن را انجام میدهد.
از سوی دیگر عکاسی سینمایی میتواند بازتابدهنده صحیحی از فرهنگ، جامعه و تاریخ یک دوره زمانی باشد که در فیلم به تصویر کشیده شده است. این بازتاب در سینمای ایران، برخی مواقع به دلیل پیچیدگیهای فرهنگی و اجتماعی، اهمیت و تأثیری مضاعف پیدا میکند.
عکاسی سینمایی یکی از مهمترین زمینههای عکاسی است که به طور مستقل و درعینحال مکمل سینما عمل میکند. این هنر، تصویرهای ماندگار فیلمها را ثبت و به دنیای هنر اضافه میکند و در انتقال پیامهای فیلمها نقشی غیرقابلجایگزین دارد. ستارگان داخلی و خارجی این حوزه با دید هنری و تکنیکی خاص خود، به گنجینه تصویرهای جاودانه دنیای سینما کمک فراوانی کردهاند.
به مناسبت روز جهانی عکاسی، ارجنهادن به این هنرمندان و شناخت اهمیت عکاسی سینمایی، تنها گامی است در جهت قدردانی از تلاقی خلاقیت و تکنیک که موجب شده هنر سینما با زبانی تصویری به جهان پیام دهد و داستان انسان را جاودانه کند. این روز یادآوری میکند که پشت هر فیلمی که ما را مجذوب میکند، عکاسی ماهر و هنرمند در پسزمینه حضور دارد تا رنگ، شکل و عمق آن را حفظ کند و به ما نشان دهد.
نمونههایی از آثار عباس کیارستمی
مجموعه «سفیدبرفی»: این مجموعه شامل تصاویری از مناظری است که در زمستان و برفگرفته شدهاند و موضوع اصلی آن برف و فضای سرد است. عکسهای این مجموعه با تأکید بر سادگی و سکوت طبیعت، تأمل و زیبایی قوی را منتقل میکنند. برخی از این عکسها در سواحل خزر ایران گرفته شدهاند و از جمله آثار گرانقیمت او محسوب میشوند.
مجموعه «راهها» و «جادهها»: در این مجموعه کیارستمی عکاسی خود را در سفرهای مختلف به نقاط مختلف ایران، از جمله تهران، شمال و کردستان، ارائه داده است. او با نگاه ساده و دقیق، تصاویری از مناظر طبیعی و زندگی روزمره را ثبت کرده است.
مجموعه «دیوارها»، «درها» و «یادها»: در این مجموعهها کیارستمی به حالتهای انتزاعیتر و جزئیات محیطزیست پیرامونش میپردازد که فضای خاص و شاعرانهای را ایجاد میکند.
مجموعه «به من نگاه کن»: این تصاویر در بازدیدهای متعدد کیارستمی از موزه لوور در فرانسه گرفته شدهاند و تعامل بازدیدکنندگان با آثار هنری را ثبت میکنند.
کیارستمی عکاسی را برای خود و بهعنوان لذت شخصی انجام میداد و بیشتر عکسهایش دارای حس شاعرانگی و فلسفی هستند. از نظر او، عکسها هایکوهایی تصویری هستند که گسترهای از طبیعت و زیباییهای آن را در قالبی ساده و عمیق به نمایش میگذارند.








دیدگاهتان را بنویسید