در دل کویر مرکزی ایران، جایی که طبیعت بکر و باستانیاش رازهای بسیاری را در خود پنهان کرده، اخیراً رویدادی ارزشمند رخ داده است. تصویری کمیاب از یک قلاده پلنگ ایرانی، که نمادی از صلابت و زیبایی حیات وحش ایران است، با استفاده از دوربینهای تلهای در کوه مُعلی شهرستان نائین به ثبت رسیده است. این اتفاق نه تنها برای علاقهمندان به حیات وحش، بلکه برای جامعه محیطزیست کشور، خبری مسرتبخش و در عین حال حاوی پیامهای مهمی است.
گامی جسورانه در حفاظت از گربهسانان باشکوه ایران
به گزارش پایگاه خبری سپاهان خبر محمد اخوان، یکی از همیاران فعال محیطزیست، با دوربینهای پیشرفته تلهای خود موفق به ثبت این تصویر ارزشمند از یک پلنگ ایرانی در منطقه کوه مُعلی، واقع در بخش انارک شهرستان نائین شده است. این منطقه که به دلیل موقعیت جغرافیایی و زیستمحیطی خود، همواره مورد توجه کارشناسان بوده، اکنون شاهد حضور دوباره این گربهسان قدرتمند و در معرض خطر انقراض است. این موفقیت، نتیجه سالها تلاش بیوقفه و تعهد عمیق فعالان محیطزیست و همکاری نزدیک با نهادهای دولتی است.
منطقهای با ظرفیتهای پنهان برای احیای تنوع زیستی
کوه مُعلی، با وسعتی بالغ بر ۴۸ هزار هکتار، تنها یک منطقه کوهستانی نیست؛ بلکه یکی از حفاظتگاههای مشارکتی فعال حیاتوحش و قرقهای اختصاصی به شمار میرود. این منطقه در پنج سال اخیر تحت حفاظت بخش خصوصی و با نظارت دقیق اداره کل حفاظت محیطزیست استان اصفهان قرار داشته است. همجواری این منطقه با پناهگاه حیاتوحش عباسآباد نائین، آن را به یکی از زیستگاههای کلیدی و استراتژیک برای احیای تنوع زیستی در قلب ایران تبدیل کرده است. تنوع زیستی غنی این منطقه، بستری مناسب برای بازگشت و بقای گونههای ارزشمندی چون پلنگ ایرانی فراهم میآورد.
حفاظت مشارکتی؛ کلید موفقیت در حفاظت از گونههای شاخص
داریوش گلعلیزاده، مدیرکل حفاظت محیطزیست استان اصفهان، در گفتوگویی اختصاصی با خبرنگار مهر، بر اهمیت این دستاورد تأکید کرد و اظهار داشت: «ثبت تصویر پلنگ ایرانی در این منطقه، نشاندهنده موفقیتهای چشمگیر رویکرد حفاظت مشارکتی است که با حضور فعال بخش خصوصی و جوامع محلی، نتایج ملموسی به همراه داشته است. این همکاریها نقش بسزایی در توسعه شبکه حفاظتی ما و همچنین احیای گونههای نایاب و در معرض خطر ایفا میکنند.» وی افزود: «پلنگ ایرانی به عنوان گونهای شاخص و قرارگیری در رأس هرم غذایی، معیار مهمی برای سنجش سلامت اکوسیستم محسوب میشود. این موفقیت، تجلی تلاشهای مشترک ما در حفاظت از این زیستگاه ارزشمند است.»
چشماندازی روشن برای تنوع زیستی ایران
مدیرکل حفاظت محیطزیست استان اصفهان، این موفقیت را گامی حیاتی در مسیر حفاظت از گونههای نادر و تقویت بنیادین تنوع زیستی در منطقه دانست. او خاطرنشان کرد: «اهمیت مشارکتهای مردمی و بخش خصوصی در حفاظت از محیطزیست، هر روز بیشتر از پیش آشکار میشود و ما شاهد نتایج مثبت آن در احیای زیستگاهها و گونههای جانوری هستیم. این رویداد، انرژی مضاعفی به ما برای ادامه این راه و تلاش برای حفظ میراث طبیعی ایران میبخشد.»
پلنگ ایرانی، نماد پویایی اکوسیستمهای کویری
دکتر کاظم قادری، پژوهشگر و کارشناس ارشد حیات وحش، در تحلیل این خبر گفت: «ثبت تصویر پلنگ در مناطق کویری و نیمهکویری مانند نائین، از جهات مختلف حائز اهمیت است. اولاً، نشان میدهد که این زیستگاهها، علیرغم تصور عمومی، توانایی حمایت از جمعیتهای قابل قبولی از گونههای گوشتخوار بزرگ را دارند. ثانیاً، حضور پلنگ که در رأس هرم غذایی قرار دارد، بیانگر سلامت نسبی جمعیت طعمهها (مانند قوچ و میش و کل و بز) و پویایی اکوسیستم منطقه است.» وی افزود: «حفاظت مشارکتی که منجر به این موفقیت شده، الگویی بسیار موفق برای سایر مناطق کشور است. این رویکرد، ضمن کاهش بار مالی دولت، از دانش و دغدغههای بومیان و بخش خصوصی نیز بهره میبرد که میتواند در بلندمدت، ضامن بقای گونهها و زیستگاههایشان باشد. این دستاورد، نویدبخش آیندهای روشنتر برای حفاظت از تنوع زیستی ایران است.»
نقش حیاتی دوربینهای تلهای در پایش و حفاظت از حیات وحش
استفاده از دوربینهای تلهای، انقلابی در شیوه پایش و مطالعه حیات وحش ایجاد کرده است. این ابزار فناورانه، امکان ثبت دادههای ارزشمند و بدون ایجاد مزاحمت برای حیوانات را فراهم میسازد. از جمله کاربردهای مهم دوربینهای تلهای میتوان به تخمین جمعیت، بررسی رفتار، تعیین پراکنش مکانی گونهها و شناسایی تهدیدات احتمالی اشاره کرد. موفقیتهایی مانند این مورد در نائین، مرهون پیشرفتهای تکنولوژیکی و بهکارگیری صحیح آنها در پروژههای حفاظتی است.
ثبت تصویر پلنگ ایرانی در کوه مُعلی نائین، بیش از آنکه یک خبر صرف باشد، نمادی از امید و پتانسیل واقعی در حفاظت از میراث طبیعی ایران است. این رویداد، حاصل همکاری مؤثر میان دلسوزان محیطزیست، بخش خصوصی و دولت است و نشان میدهد که با رویکردهای صحیح و مشارکت همگانی، میتوان گونههای در معرض خطر را احیا کرد و زیستگاههای ارزشمند را برای نسلهای آینده حفظ نمود. این خبر، انگیزهای تازه برای ادامه مسیر دشوار اما پرافتخار حفاظت از تنوع زیستی ایران است.
دیدگاهتان را بنویسید