۵۵۰ هزار میلیارد ریال درآمد عمومی وصول شد
امسال ۴۹ مین سال ساخت و اکران سینمایی «رسالت» است که به نام محمد رسول اله می‌شناسیم. درباره فیلم ماندگار «الرساله» یا همان «محمد رسول الله (ص)» مصطفی عقاد هر آن چه باید گفته شده، حرفی نمی ماند جز واکاوی دوباره مسیری که فیلم به سرانجام رسید رازی که آنرا ماندگار کرد ، به مناسبت میلاد پیامبر گرامی اسلام ، ذکر مجموعه مطالبی در باره فیلم «الرساله» قابل توجه است.
پیشنهاد نقش «بلال» به محمد علی (کلی)
به گزارش پایگاه خبری سپاهان خبر مصطفی عقاد قصد داشت شخصیت پیامبر اسلام را به غربی‌ها معرفی کند و باورهای غلط را در مورد دین مبین اسلام از میان بردارد؛ کاری باشکوه و با عظمت و فیلمی بزرگ وخالصانه. ساخت این فیلم برای عقاد هم چندان آسان نبود، او می‌خواست فیلم را همزمان در ۲ نسخه انگلیسی و عربی با نام «الرساله» با ۲ گروه بازیگران متفاوت بسازد. به او پیشنهاد شده بود که نقش «بلال» را به محمد علی (کلی) بوکسور معروف بدهد و حتی فشارهایی هم از این حضور وجود داشت اما عقاد می‌ترسید شهرت محمد علی برمقاصد معنوی فیلم سایه افکند و از حضور محمد علی امتناع کرد.
ترس و تردید تهیه‌کننده‌های هالیوودی برای سرمایه‌گذاری
عقاد با و جود اینکه در آمریکا درس خوانده بود و با حمایت سام پکین پا، جای پای محکمی در آمریکا داشت نتوانست تهیه کنندگان هالیودی را قانع کند. آنها نمی خواستند پولشان را پای فلمی بریزند که نقش اولش، حضور فیزیکی نداشت. ضمن اینکه جهان جهان میان بلوک‌های شرق و غرب تقسیم شده و دغدغه هالیوود ، کوبیدن کمونیست‌های شوروی بود.
شرط قذافی عامل ادامه تولید اثر؛ فیلم بعدی باید درباره عمر مختار باشد
کشورهای نوپای اسلامی بعد از جنگ جهانی دوم، بیشتر از سینما به فکر تثبیت خودشان بودند. کویت و عربستان ابتدا موافقت کردند ولی با مخالفت علمای وهابی و تندرو، انصراف دادند. مراکش تا نیمه کار، همراه پروژه بود ولی بعد زیرش زد. سرانجام معمر قذافی، حاکم لیبی به شرط اینکه عقاد بعد از این فیلم، فیلمی درباره عمر مختار بسازد، اجازه داد مابقی فیلم در لیبی کار شود.
اوج فشار نوشتن فیلمنامه‌ای که مقبول شیعه و سنی باشد
اوج فشار بر عقاد ۴۴ ساله، نوشتن فیلمنامه‌ای بود که هم مورد تائید مذاهب اسلامی باشد و هم چالش عدم حضور فیزیکی نقش اول را مهار کند. عقاد برای نوشتن فیلمنامه سراغ هری کیگ ایرلندی رفت. کیگ ۵۰ ساله بعد از تنظیم فیلمنامه اولیه با عقاد، یک سال در هتل هیلتون نیل قاهره اقامت کرد.
او با کمک ۵ فیلمنامه نویس عرب تبار، فیلمنامه نهایی را ورق به ورق می نوشتند و به دانشگاه الازهر می‌فرستادند. مسئولان این دانشگاه مذهبی قدیمی هم بعد از اصلاحات، هر ورق را مهر تائید می‌زدند. عقاد، فیلمنامه را بعدا به لبنان برد و تائید جامعه شیعیان را گرفت ولی مجمع وذهبی عربستان سعودی که تندرو بودند و بعدها القاعده و … از پهلوی آنها بیرون زد، مخالف بودند.
هزینه ۱۰ میلیون دلار و فروش ۱۵ میلیون دلار
سرانجام فیلم با هزینه ۱۰ میلیون دلاری ساخته و از ۹ مارس ۱۹۷۷(۱۸ اسفند ۱۳۵۵) در سینماهای آمریکای شمالی و از ۸ جولای ۱۹۷۷ (۱۷ تیر ۱۳۵۶) به ترکیه رسید و ۱۵ میلیون دلار فروخت. با وجود این اکران جهانی فیلم در بعضی کشورهای اسلامی مانند مصر و سوریه (زادگاه عقاد) اجازه پخش نیافت.
خرید ۱۰۰ هزار نسخه از فیلم توسط ارتش آمریکا و تحویل به سربازان قبل از حمله به افغانستان
فیلم با تغییزاتی در متن واضافه شدن نریشنی درباره واقعه غدیر خم در ایران دوبله شد و سرمشق فیلمسازی تاریخی و مذهبی قرار گرفت. از آن سو فیلم آنقدر مهم و تاثیرگذار بود که ۱۴ سال پیش، وزارت دفاع آمریکا قبل از حمله به افغانستان ۱۰۰ هزار نسخه از آن را خرید و به سربازانش داد تا ببینند.
عقاد فیلم «الرساله» را در ۲ نسخه عربی و انگلیسی با ۲ گروه بازیگران عرب و بین المللی پیش برد. توجیه عقاد این بود که ترکیب ۲ نگاه امکان ندارد. نسخه عربی، کامل تر و با جزئیات و بلاغت ادبی بیشتر همراه بود اما نسخه بین المللی، بیشتر جلوه بصری داشت. عقاد، اول از بازیگران عرب می خواست جلوی دوربین‌های پنه‌ویژن جک هیلیارد، برنده جایزه اسکار بروند و بعد از بازیگران جهانی را جلوی دوربین می فرستاد.
او، اول اجازه نمی‌داد بازیگران عرب و جهانی در کنار هم باشند چون حس می‌کرد، فضای رقابت بینشان ایجاد می‌شود اما بعد دید توضیحات بازیگران عرب درباره اسلام و پیامبر به بازیگران بین المللی و همین طور انتقال تجربیات بازیگران جهانی به بازیگران عرب، خیلی جالب و کمک کننده است.
آهنگساز موریس ژار، که سازنده موسیقی دکتر ژیواگو، لورنس عربستان و گذرگاهی به هند بوده است
فیلم سینمایی «الرساله» در ۲ نسخه توسط ۲ مونتاژکار عرب و انگلیسی، تدوین شد و همزمان، موریس ژار، آهنگساز فرانسوی ۵۳ ساله که قبلا برای ساخت موسیقی دکتر ژیواگو، لورنس عربستان و گذرگاهی به هند، ۳ اسکار موسیقی گرفته بود، مسئولیت ساخت موسیقی فیلم را که بعدا یکی از برگ‌های برنده فیلم شد، برعهده گرفت.
موسیقی فیلم، تنها بخشی از فیلم مصطفی عقاد بود که در جمع نامزدهای پنجاهمین مراسم اسکار قرار گرفت، هر چند جایزه به جنگ ستارگان رسید. ژار برای ساخت موسیقی این کار، چندین ماه در بیابان‌ها و مناطق مختلف کشورهای لبنان و لیبی چرخید و نهایتا با تجربیاتش به انگلیس رفت و با همراهی ارکستر سمفونیک لندن، ۱۲ تراک برای کار ساخت. ژار ۹ سال پیش درگذشت.
حاشیه های فیلم محمد رسول الله
• خانه‌های مکه و مدینه در مراکش
خانه‌های مکه و مدینه خانه‌های واقعی روستایی به نام ایت بوشان در دامنه کوه‌های اطلس در ۱۵ کیلومتری رباط، پایتخت مراکش بودند. عقاد برای طبیعی شدن فضا از روستاییان خواست با همان لباس‌های بدوی‌شان در روستایشان که بزک شده و کعبه در آن ساخته شده بود، زندگی کنند و سیاهی‌لشکر باشند.
• ساخت دکور ۳ کاخ با معماری ایرانی، رومی و حبشی در طرابلس
گروه برای ساخت لوکیشن کاخ‌ها که در ابتدای فیلم، میزبان نامه‌رسانان پیامبرند، دکور ۳ کاخ را با معماری ایرانی، رومی و حبشی در سوله‌ای بزرگ در حومه طرابلس، پایتخت لیبی ساختند. چوب دکورها هم از ایتالیا و فرانسه با کشتی از آن سوی دریای مدیترانه به این سو آمد.
• بدر و احد در دل شنزار مرکزی صحرای لیبی
۲ جنگ بدر و احد و همین‌طور ماجرای مهاجرت مسلمانان در منطقه سبها در هزار کیلومتری جنوب طرابلس، پایتخت لیبی و در دل شنزار مرکزی صحرای لیبی بود. برای ساخت صحنه‌های توفان هم از یک موتور هواپیمای جنگ جهانی دوم استفاده شد. این صحنه‌ها، آخرین صحنه‌های فیلمبرداری شده جنگ هستند.
در فیلم محمد رسول الله عقاد وقایع بسیاری به نمایش درآمده ولی این اتفاقات تاریخی هم کنار گذاشته شده است؛ تولد حضرت زهرا، درگذشت ابوطالب و خدیجه (اشاره در نسخه فارسی)، معراج، جنگ خندق، واقعه غدیر (اشاره در نسخه فارسی)، وفات.
دیدگاهتان را بنویسید