اصفهان در تب و تاب لیگ نخبگان
سالهاست در ایران از ۱۶ تا ۲۳ تیر ماه هفته فرهنگ مالیاتی نامگذاری شده است. هدف از نامگذاری این هفته، تبیین نقش مالیات در تحقق عدالت اقتصادی، تأمین منابع مالی پایدار برای کشور و بررسی اهمیت نظام مالیاتی در توسعه اقتصادی و اجتماعی است.
این نامگذاری بهانه‌ای است برای بازنگری در اهمیت نظام مالیاتی و نقش کلیدی آن در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور. بد نیست بدانید این هر روز از این هفته نام متفاوتی دارد تا رویکرد فرهنگی در زمینه مالبات نظام‌مند و نهادینه بشود. ۱۶ تیرماه «روز مالیات و سربازان جبهه اقتصادی»، ۱۷ تیرماه روز «مالیات، داده محوری و عدالت محوری»، ۱۸ تیرماه «روز مالیات و هوشمندسازی نظام مالیاتی»، ۱۹ تیرماه «روز مالیات، توسعه، عمران و آبادانی»، ۲۰ تیرماه «روز مالیات، بهداشت و سلامت»، ۲۱ تیرماه «روز مالیات، جهش تولید با مشارکت مردم» و ۲۲ تیرماه «روز مالیات، آموزش و فرهنگ سازی» نامگذاری شده است.
در واقع هفته مالیات، فرصتی برای بازخوانی رابطه ملت و دولت است؛ رابطه‌ای که اگر بر پایه اعتماد و شفافیت بنا نشود، به جای مشارکت، به مقاومت می‌انجامد. در حالی که مالیات در ادبیات توسعه، یک ابزار پیشرفت و عدالت‌محور تلقی می‌شود، در ذهن بسیاری از مردم، به‌عنوان باری تحمیلی و بی‌سرانجام باقی مانده است.
مشکل اصلی نه اصل مالیات، بلکه شیوه اجرا، نحوه هزینه‌کرد و عدم شفافیت آن است. مردمی که روزانه تورم، رکود، گرانی و فساد را لمس می‌کنند، وقتی ببینند مالیات‌ها صرف پروژه‌های نمایشی یا پرداخت بدهی سوءمدیریت‌ها می‌شود، اعتمادشان از بین می‌رود. عدالت مالیاتی بدون عدالت در توزیع امکانات، معنای خود را از دست می‌دهد. در این خصوص باید مواردی را لحاظ کرد و بر آن ریل حرکت کرد. به عنوان مثال مردم باید بدانند مالیات‌هایشان صرف چه اموری می‌شود؛ آیا برای آموزش، سلامت و زیرساخت‌ها هزینه می‌شود یا در حلقه بسته‌ای از رانت و تبعیض گم می‌شود؟
یا اینکه در مقوله عدالت مالیاتی مطالبه عمومی این است که مالیات از صاحبان ثروت‌های بادآورده، دلال‌ها، سوداگران ارز و املاک، و فرارکنندگان حرفه‌ای نیز گرفته شود، نه فقط از کارمند، تولیدکننده و مغازه‌دار.
همچنین ضروری است میان «فرار مالیاتی» و «فشار مالیاتی» تمایز قائل شد. تولیدکننده‌ای که درگیر بوروکراسی و هزینه‌های بی‌پایان است، نباید قربانی ناتوانی در اخذ مالیات از ثروتمندان شود.
بر این ریل گذاری شفاف‌سازی، دیجیتالی‌کردن و هوشمندسازی فرآیندهای مالیاتی، مطالبه‌ای جدی است. مردم می‌خواهند عدالت در اخذ مالیات، با عدالت در پاسخگویی نظام مالیاتی همراه باشد.
به همه این دلایل هفته مالیات، نباید به یک هفته شعاری یا تبلیغاتی تقلیل یابد؛ بلکه فرصتی برای گفت‌وگو با مردم، شنیدن صادقانه نقدها، ارائه گزارش عملکرد شفاف و وعده‌های قابل راستی‌آزمایی است. باید دولت بپذیرد که دریافت مالیات، بدون ارائه خدمات ملموس، بیش از آنکه مشارکت ملی باشد، برداشت اجباری تلقی می‌شود.
مالیات اگر بر مبنای عدالت، صداقت و شفافیت اخذ شود، ابزار قدرتمندی برای توسعه است؛ اما اگر بر پایه رانت، تبعیض و ناکارآمدی باشد، تنها به بی‌اعتمادی عمومی و فرار سرمایه‌های مشروع منتهی خواهد شد. هفته مالیات، نه جشن گرفتن دولت از گرفتن پول، بلکه فرصتی است برای پاسخگویی به این پرسش ساده اما اساسی مردم: «با پول ما چه کرده‌اید؟»
دیدگاهتان را بنویسید