تهران، پایتخت پرهیاهوی ایران، بار دیگر با چالشهای جدی در بخش آب و برق دست و پنجه نرم میکند. کارشناسان، ریشهیابی این بحرانها را در مدیریت ناپایدار و سوءتدبیر جستجو میکنند.
اصغر سلیمی، نماینده سابق مجلس شورای اسلامی، با تأکید بر این موضوع، معتقد است که مشکلات ناترازی برق و کمبود آب در کشور، بیش از آنکه به خشکسالی گره خورده باشد، ناشی از سوءمدیریت منابع است. به گزارش پایگاه خبری سپاهان خبر; وی با اشاره به تجربیات موفق کشورهای همسایه مانند عربستان و امارات که با وجود شرایط اقلیمی خشکتر، توانستهاند بحران آب را با بهرهگیری از مدیریت علمی و فناوریهای نوین کنترل کنند، بر ضرورت بازنگری در رویکردهای داخلی تأکید میکند.
علل اصلی بحران آب و برق در ایران: نگاهی عمیقتر
با وجود اقلیم نیمهخشک و کمبود طبیعی منابع آبی در ایران، اصغر سلیمی معتقد است که تنها ۱۰ درصد از مشکلات کمبود آب به خشکسالی مربوط میشود و بخش عمدهی آن (۹۰ درصد) ریشه در سوءمدیریت دارد.
برداشت بیرویه از سفرههای آب زیرزمینی، صدور مجوزهای غیر اصولی برای حفر چاه، و الگوی نامناسب کشت محصولات پرآببر، منابع آبی کشور را به شدت تهدید کرده است. این وضعیت، سطح آب پشت سدها را به حداقل رسانده و بحران جدی در تأمین آب شرب ایجاد کرده است. در بخش انرژی نیز، ایران هنوز نتوانسته است به بهرهوری کافی از انرژیهای نو و پاک دست یابد و عمده مصرف گاز با رویکردی غیرعلمی و ناپایدار ادامه دارد.
درسهایی از موفقیتهای جهانی: امارات، عربستان، ترکیه و چین
اصغر سلیمی بر ضرورت بهرهگیری از تجربیات کشورهای موفق در حوزه مدیریت آب و انرژی تأکید میکند. کشورهای منطقه خلیج فارس، مانند امارات و عربستان، با استفاده از فناوریهای نوین مانند نمکزدایی آب دریا و بهرهگیری گسترده از انرژیهای خورشیدی، توانستهاند بحران کمآبی را به خوبی مدیریت کنند.
در سطح بینالمللی، کشورهایی چون ترکیه، اردن و چین نمونههای برجستهای از حکمرانی موفق بر منابع آب هستند. ترکیه، با مدیریت متمرکز و قانونگذاری هوشمندانه، ذخیرهسازی و کنترل مصرف آب را به شکلی مؤثر اجرا کرده است. چین نیز با سرمایهگذاری در فناوریهای نوین و افزایش راندمان مصرف، توانسته است بحران منابع آبی را تا حد زیادی مهار کند.
مدیریت علمی و فناوریهای نوین: راهبردهای کلیدی برای عبور از بحران
اصغر سلیمی در گفتوگو با ایسنا بر این باور است که راهکارهای ریشهای و بلندمدت، تنها از طریق مدیریت علمی، استفاده از فناوریهای نوین در تولید و بهینهسازی مصرف آب و برق، و حضور کارشناسان متخصص امکانپذیر است.
وی تأکید میکند که صرفهجویی عمومی، هرچند لازم و مهم، نمیتواند جایگزین اصلاحات ساختاری و برنامهریزی دقیق در حوزه منابع انرژی و آب شود. به گفته وی، دولت باید از انرژیهای پاک، بهویژه انرژی خورشیدی که ظرفیت بالایی در کشور دارد، بهره برده و از روشهای قدیمی و آلاینده مانند مازوتسوزی در صنایع فاصله بگیرد.
قانونگذاری پایدار و تیمهای تخصصی: لازمه مدیریت کارآمد
از دیدگاه سلیمی، وجود یک تیم متخصص و قدرتمند در دستگاههای تصمیمگیرنده و وضع قوانین پایدار که با تغییر دولتها تغییر نکند، از الزامات مدیریت صحیح منابع آب و برق است. این تیم باید به ابزارهای علمی و فناوریهای نوین مجهز باشد و با راهکارهای دقیق و مستدل، از برداشتهای بیرویه جلوگیری کند. وی معتقد است که عدم انسجام و مدیریت سلیقهای، بزرگترین عامل بحران کنونی است و تغییر راهبرد مدیریتی میتواند موجب حل اساسی مشکلات شود.
بحران آب، بحران مدیریتی است
دکتر محمدرضا شریفی، استاد دانشگاه و متخصص در حوزه مدیریت منابع آب نیز در این رابطه معتقد است: «بحران کمبود آب در ایران، یک بحران مدیریتی است و نه صرفاً اکولوژیکی. بهرهگیری از فناوریهای نوین، بازنگری در الگوی کشت و اصلاح ساختاری در بخش منابع آب، از راهکارهای علمی برای مدیریت پایدار منابع آبی محسوب میشود.
کشورهای موفق جهان، از جمله ترکیه و چین، نشان دادهاند که با رویکردی جامع و دانشمحور میتوان بحران آب را کنترل کرد.» وی تأکید میکند که اصلاحات بنیادی در سیاستهای انرژی و آب کشور باید با نگاه علمی، تخصصی و بدون مداخلات سیاسی انجام شود.
الگوبرداری از تجارب جهانی و بهکارگیری فناوری
با توجه به اهمیت فراوان مدیریت منابع آبی و انرژی، راهکارهای ریشهای و علمی در برنامهریزیهای بلندمدت کشور باید به نحو جدی مورد توجه قرار گیرد. الگوبرداری از تجارب موفق جهانی همراه با بهکارگیری فناوریهای نوین، بهرهوری از انرژیهای تجدیدپذیر و تشکیل تیمهای تخصصی میتواند ایران را در مسیر توسعه پایدار منابع طبیعی و انرژی قرار دهد. این رویکرد نه تنها بحرانهای کنونی را کاهش میدهد، بلکه زمینه ساز پیشرفت و ارتقاء کیفیت زندگی مردم خواهد بود.
دیدگاهتان را بنویسید