آغاز فصل جدیدی در پایداری تولید و اقتصاد پالایشگاهی
اصفهان، شهری تاریخی و فرهنگی کهن، این روزها در مواجهه با پروژه‌های عمرانی گسترده‌ای است که لایه‌های باستانی و ارزشمندش را تهدید می‌کند. به گزارش پایگاه خبری سپاهان خبر به نقل از مهر، تخریب لایه‌های تاریخی در فاز دوم گذر کمرزرین واکنش‌ها و نگرانی‌های جدی نهادهای دانشگاهی از جمله دانشگاه هنر اصفهان را برانگیخته است. این دانشگاه با ارسال نامه‌ای رسمی به استاندار اصفهان خواستار توقف روند تخریب میراث باستانی و توجه فوری به حفاظت از این ذخیره‌های تمدنی شده است؛ میراثی که در سکوت و غفلت، قربانی توسعه‌ای نامتوازن و بدون افق آینده‌نگر می‌شود.
آسیب به لایه‌های تاریخی؛ فراموشی هویت و حافظه فرهنگی
اصفهان به عنوان یکی از کهن‌ترین و مهم‌ترین کلان‌شهرهای ایران و جهان، دارای لایه‌های متعددی از آثار تاریخی و فرهنگی است که در اعماق خاک شهر آرام گرفته‌اند. این لایه‌ها نه تنها سند هویت تاریخی شهر بلکه حافظه جمعی و فرهنگی نسل‌ها محسوب می‌شوند. اما طی سال‌های اخیر، توسعه کالبدی شهر بدون توجه به این ارزش‌های باستانی، با سرعت نگران‌کننده‌ای پیش رفته است؛ از پروژه‌های مترو و زیرگذر گرفته تا ساخت‌وسازهای وسیع تجاری و مسکونی که بدون بررسی‌های دقیق باستان‌شناسی راه خود را در عمق زمین باز کرده‌اند.
نامه دانشگاه هنر اصفهان؛ صدای عاجل برای توقف تخریب
علیرضا خواجه‌احمدعطاری، رئیس دانشگاه هنر اصفهان، در نامه‌ای خطاب به استاندار این استان، ضمن ابراز نگرانی شدید نسبت به تخریب‌های بی‌رویه لایه‌های باستانی، بر ضرورت تدوین فوری قوانین حفاظتی و راهکارهای دقیق تاکید کرده است. در این نامه آمده است:
«اصفهان به عنوان گنجینه هویت و میراث فرهنگی ایران، در روند توسعه فعلی خود با خسارات جبران‌ناپذیری به لایه‌های زیرین باستانی مواجه است. ادامه چنین روندی نه فقط به نابودی میراث بی‌نظیر تاریخی می‌انجامد بلکه باعث از بین رفتن بخش مهمی از شناسنامه تمدنی این شهر خواهد بود.»
باستان‌شناسی شهری؛ کلید توسعه پایدار و هویت‌محور
دانشگاه هنر اصفهان همچنین نقش حیاتی باستان‌شناسی شهری را در برنامه‌ریزی‌های توسعه کلان‌شهری کشورهای پیشرفته برجسته کرده و هشدار داده است که فقدان شناخت و حفاظت از گذشته، باعث از دست رفتن بنیان‌های تمدنی و نابودی هویت ملی می‌شود. این دانشگاه تدوین لایه باستان‌شناسی در مطالعات طرح جامع شهر اصفهان را ضروری دانسته و تأکید کرده است که ایجاد چنین زیرساختی می‌تواند راهکاری بی‌بدیل برای توسعه هوشمندانه و متوازن شهری باشد.
پیشنهاد تشکیل هیأت راهبردی تخصصی برای حفاظت از میراث
در بخش پایانی نامه، دانشگاه هنر اصفهان آمادگی خود را برای تشکیل هیأت راهبردی مشترک با اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان و دیگر نهادهای ذی‌ربط اعلام کرده است. هدف این هیأت تدوین برنامه‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت، و ارائه راهکارهای پیشگیرانه و اصلاحی جهت حفظ و احیای این لایه‌های باستانی است.
حرکت به سوی حفاظت علمی و پیشگیرانه
واکنش دانشگاه هنر اصفهان نشان‌دهنده پیشرفت جدی جامعه علمی و پژوهشی در حوزه حفاظت میراث فرهنگی است که ضمن ارائه راهکارهای علمی، به مسئولان استانی و کشوری یادآوری می‌کند که توسعه پایدار با محوریت میراث تاریخی و فرهنگی لازم و ممکن است. این دانشگاه معتقد است که بی‌توجهی به این حوزه، چشم‌پوشی از تاریخ و فرو رفتن در فراموشی بنیادین هویت ملی است.
ضرورت سیاست‌گذاری و اقدام فوری در استان اصفهان
حالا که دانشگاه هنر اصفهان به عنوان نهادی علمی با صدای رسا نسبت به تخریب لایه‌های باستانی هشدار داده، انتظار می‌رود استانداری و نهادهای مرتبط وارد عمل شده و با تشکیل جلسات تخصصی بین دستگاه‌های اجرایی، پژوهشی و حقوقی، اقداماتی دقیق و هماهنگ برای حفاظت از میراث تمدنی اصفهان اتخاذ کنند. این اقدامات باید شامل تصویب قوانین جامع، اعمال نظارت مستمر و اجرای طرح‌های مرمت و احیا باشد.
پاسداری از تمدنی کهن برای نسل‌های آینده
اصفهان شهری با ارزش‌های تاریخی و فرهنگی بی‌نظیر است که لایه‌های باستانی آن گنجینه‌ای از هویت و تمدن ایران زمین به شمار می‌رود. حفاظت از این لایه‌ها نه تنها وظیفه تاریخی و ملی بلکه گامی اساسی در جهت توسعه متوازن، گردشگری تاریخی و ارتقای جایگاه جهانی اصفهان است. سکوت و غفلت در برابر تخریب این میراث، به معنای از دست دادن خویشتن و نادیده انگاشتن مسئولیت پاسداری از فرهنگ و تاریخ کهن است.
دیدگاهتان را بنویسید