پروژه مرمت و بازسازی تنها آبانبار تاریخی و زنده شهر اصفهان که در مجموعه فرهنگی-تاریخی تختفولاد واقع شده است، با دقت و وسواس فراوان به پایان رسید. این اقدام نه تنها بنای ارزشمند و کهن را زنده کرد، بلکه فصل جدیدی در توسعه گردشگری معنوی و فرهنگی این کلانشهر تاریخی گشود.
اهمیت تاریخی و معماری آبانبار کازرونی در اصفهان
آبانبارها به عنوان یکی از نمادهای شاخص معماری سنتی ایران، نقش مهمی در تأمین آب و حفظ سلامت عمومی داشتهاند. ویژگی برجسته این آبانبارها، بادگیرهای منارهمانندی است که با جریان هوا، از راکد ماندن و آلوده شدن آب جلوگیری میکنند. این بادگیرها علاوه بر کارکرد عملیاتی، جلوهای هنری و معماری به بنا میبخشند.
آبانبار مرمت شده در مجموعه تختفولاد، پس از ساخت تکیه کازرونی در سال ۱۳۴۰ هجری قمری توسط محمدحسین کازرونی، در مقابل این تکیه تاریخی ساخته شده است. این آبانبار که دارای چهار مناره و دوازده دهنه است، در سراسر تختفولاد از نظر ساختار معماری و کاربری بینظیر و منحصر به فرد محسوب میشود و بدون آن، مجموعه کازرونی ناقص به نظر میرسد.
بازسازی دقیق و علمی؛ احیای بنایی تاریخی با رویکرد گردشگری معنوی
عملیات مرمت این آبانبار که با حساسیت بسیار بالا انجام شده، شامل بازسازی جدارهها، مرمت کاشیکاری سرداب، استحکامبخشی سقف و بندکشی دقیق دیوارهها است. این پروژه علاوه بر حفظ اصالت بنا، شرایط بازدید عموم را فراهم کرده تا گردشگران و علاقهمندان به تاریخ و معماری بتوانند از نزدیک این اثر تاریخی را تجربه کنند.
سید محسن کاظمی طباء، مسئول عمران و خدمات شهری مجموعه تاریخی تختفولاد، درباره اهمیت این مرمت در مصاحبهای با خبرگزاری فارس اظهار داشت: احیای فضاهای گردشگری و تاریخی، یکی از اهداف اصلی مجموعه تختفولاد است. مرمت آبانبار کازرونی با رعایت تمام استانداردهای فنی و تاریخی انجام شده تا هویت فرهنگی و تاریخی این بخش از اصفهان حفظ و تقویت شود.
جلوههای زیبای معماری آبانبار؛ تلفیق هنر و عملکرد
این آبانبار به دلیل ابعاد بزرگ و چشمنواز خود، به همراه منارههای کوتاهتر و خوشتراش، تصویری متفاوت از معماری معمول منارهها به نمایش میگذارد. سرپوش فیروزهای رنگ آن، همچون نگینی در دل مجموعه تختفولاد میدرخشد و نگاه هر عابری را به سوی خود جلب میکند.
از بالای بام آبانبار، چشمانداز گستردهای از مجموعه تختفولاد و اجزای تاریخی آن، شامل تکیه کازرونی، گنبد گلکاری شده حوضخانه، سردر تکیه و بقعه میانی حیاط، پیش روی بازدیدکنندگان قرار میگیرد. این منظره بدیع و منحصربهفرد، دعوتی است به کاوش بیشتر در فضای تاریخی و معنوی مجموعه.
نقش آبانبار کازرونی در تقویت گردشگری فرهنگی اصفهان
با توجه به سیاستهای توسعه گردشگری فرهنگی و معنوی در اصفهان، آبانبار کازرونی به عنوان یکی از ظرفیتهای برجسته گردشگری این شهر معرفی شده است. مرمت و بازسازی این بنا، زمینه را برای حضور گستردهتر بازدیدکنندگان داخلی و خارجی فراهم میآورد و فرصتی بینظیر برای شناخت بهتر تاریخ و معماری ایرانی در قلب اصفهان ایجاد میکند.
کاظمی طباء در ادامه افزود: این آبانبار مرمتشده اکنون آماده است تا پذیرای گردشگران و پژوهشگران باشد. هدف ما آن است که گردشگری در تختفولاد تنها به بازدید از بناهای مذهبی محدود نشود، بلکه مجموعهای جامع از فضاهای تاریخی، فرهنگی و معماری را در اختیار علاقهمندان قرار دهد.
مرمت و احیای بناهای تاریخی کمک به توسعه گردشگری پایدار
در همین زمینه، دکتر ناصر یزدانپناه، استاد مرمت بناهای تاریخی و پژوهشگر معماری سنتی، درباره اهمیت چنین پروژههایی میگوید: «مرمت و احیای بناهای تاریخی مانند آبانبار کازرونی، نه تنها حافظ میراث فرهنگی و هویت شهری است بلکه به توسعه گردشگری پایدار کمک میکند. وقتی گردشگران از نزدیک با سازههایی همچون این آبانبار آشنا شوند، فهم عمیقتری نسبت به تاریخ و تمدن ایران پیدا میکنند. به علاوه، چنین بناهایی در رونق اقتصاد محلی نیز نقش بسزایی ایفا میکنند.
چشمانداز پیش روی میراث فرهنگی اصفهان روشن و امیدوار
احیای آبانبار کازرونی فصل جدیدی در تلاشهای حفاظت و مرمت میراث فرهنگی اصفهان است. مجموعه تختفولاد با در نظر گرفتن اهمیت گردشگری معنوی و فرهنگی، برنامههای گستردهای برای مرمت سایر بخشهای این مجموعه تاریخی در دست اجرا دارد.
مرمت این آبانبار که تنها نمونه زنده و فعال در شهر اصفهان است، علاوه بر حفظ ساختار فنی، فرصتی برای احیای ارتباط فرهنگی و معنوی مردم با گذشته فراهم میآورد. اکنون گردشگران و شهروندان میتوانند با دیدن این اثر باستانی، بخشی از تاریخ زنده شهرشان را لمس کنند و درک بهتری از اهمیت حفظ میراث تاریخی داشته باشند.
دیدگاهتان را بنویسید