از دل تاریخ تا قلب آسمان
در گشت بعدی تکیه‌گردی‌ام در تخت فولاد، به تکیه تویسرکانی می‌رسم. اذان مغرب از مسجد رکن‌الملک به گوش می‌رسد و نوری که در آن فضا تعبیه شده، زیبایی محیط را دوچندان کرده است. چند قاب عکس در شب می‌گیرم و دلم می‌خواهد داخل بقعه را نیز از نزدیک ببینم، اما شب‌ها و در روزهای عادی، تکیه بسته است. با خودم می‌گویم در پنج‌شنبه‌هایی که در تخت فولاد قدم می‌زنم، حتماً از داخل تکیه هم دیدن کنم.
پنج‌شنبه بعدازظهر فرا می‌رسد و راهی تخت فولاد می‌شوم. خودم را به تکیه تویسرکانی می‌رسانم. در همان بدو ورود، نور خورشید که از دیوارهای آجری مشبک به داخل می‌تابد، فضای روحانی قابل وصفی را رقم زده است و من تمام قد محو این فضا می‌شوم؛ گویی درونم مرا به رقص دیگرگونه‌ای از هستی فراخوانده است.
تلفیق نورها با کاشی‌های فیروزه‌ایِ مربع کف بقعه، این تجلی نور را بر قبور تکیه تویسرکانی دوچندان کرده است و هر طرف بقعه که سر می‌چرخانی، بهشتی از نورهای روشن حق، تو را به خود از لونی دیگر دعوت می‌کند.
اتاق کوچکی در بخشی از تکیه وجود دارد که به نظر می‌رسد زاویه‌ای برای عبادت باشد. با خودم می‌گویم کاش می‌شد هر روز آدمی خودش را به این ضیافت نور فرابخواند و دیگرگونه با هستی برقصد.
تکیه تویسرکانی مربوط به دوره قاجار است و در تاریخ ۱۰ خردادماه ۱۳۸۲ به‌عنوان یکی از آثار ملی به ثبت رسیده است. این تکیه منسوب به عالم بزرگوار، حاج میرزا عبدالغفار حسینی تویسرکانی، از علمای بزرگ دین و از شاگردان میر سیدمحمد شهشهانی و حاج ملاحسینعلی تویسرکانی، در اواخر قرن سیزدهم و اوایل قرن چهاردهم هجری است.
معماری تکیه تویسرکانی
سر درِ ورودی و هشتی از سمت کوچه، و صحن بزرگ با صفه‌های شرقی و غربی، اتاق‌ها و ایوانی در گرداگرد صحن و بقعه‌ی مرکزی، از اجزای این بنا بوده است که امروزه تنها بقعه‌ی مرکزی باقی مانده و متأسفانه دیگر بخش‌ها از بین رفته‌اند.
ورودی بقعه در ضلع گوشه‌ی شمال‌شرقی قرار دارد و داخل بقعه به‌صورت چهار صفه‌ی متناسب ساخته شده است. این چهار صفه با دیوارهای آجری زیبا، ارتباط نور داخل و خارج از بقعه را هدایت می‌کنند.
کف داخلی بقعه با کاشی‌های فیروزه‌ای مربع پوشیده شده و تکیه با طاق گنبدی کوتاهی پوشانده شده است. سردرِ ورودی و سه ترک دیگر قرینه‌ی آن، با رسمی‌بندی زیبایی تزئین شده‌اند. مصالح به‌کاررفته در بنای بقعه، تماماً آجر و ملات گچ است.
مدفونین تکیه تویسرکانی
از مدفونین تکیه تویسرکانی می‌توان به چند شخصیت برجسته زیر اشاره کرد:
- سید محمد حسن خاتمی، فرزند سید ابوالقاسم حسینی، از استادان علوم غریبه.
- میرزا ابوالقاسم مؤیدالشریعه گیلانی، از ادبا و روزنامه‌نگاران برجسته اصفهان که نشریات «پروردین»، «نوای اسلام»، «کاشف اسرار» و «عصر پهلوی» را منتشر می‌کرد.
- حاج محمد مهدی سمسار، فرزند آقا علی‌اکبر، تاجر معروف و نیکوکار که به اهتمام او کتاب «وافی» اثر فیض کاشانی به‌صورت چاپ سنگی منتشر شد.
- حاج میرزا عبدالحسین سمسارزاده، فرزند حاج مهدی، بازرگان نیکوکار و بانی طبع چندین کتاب از جمله «ترتیب‌التهذیب»، «حجه‌الاسلام»، «جواهرالکلام» و «منتخب مفاتیح‌الجنان».
معرفی کتاب
در معرفی منابع مرتبط با تخت فولاد اصفهان می‌توان به آثار زیر اشاره کرد:
- تخت فولاد اصفهان، اثر احمد عقیلی.
- معرفی تخت فولاد اصفهان، اثر محمدرضا نیلفروشان.
- ضیافتی در تخت فولاد، اثر مسعود باقری.
- سیری در تاریخ تخت فولاد اصفهان، اثر مصلح‌الدین مهدوی.
- دانشنامه تخت فولاد اصفهان (سه جلد)، پدیدآور: مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد اصفهان.
- بزم قدسیان: مشاهیر مدفون در تکیه تویسرکانی تخت فولاد اصفهان اثر رحیم قاسمی
دیدگاهتان را بنویسید