هشدار یک کارشناس خانواده درباره استفاده بی‌رویه از اینترنت

تأثیر فضای مجازی بر روابط عاطفی و اعتماد خانوادگی شوم و پنهان

در دنیای امروز که فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی بخش جدایی‌ناپذیر زندگی روزمره ما شده‌اند، خانواده‌ها بیش از هر زمان دیگری با چالش‌های جدیدی در زمینه روابط عاطفی و اعتماد روبه‌رو هستند. بسیاری از والدین و فرزندان از یک سو این فضا را فرصتی برای ارتباط سریع و آسان می‌دانند و از سوی دیگر، آن را عاملی برای کاهش گفت‌وگوهای صمیمانه و ایجاد فاصله عاطفی میان اعضای خانواده تلقی می‌کنند.

در سرویس سلامت پایگاه خبری سپاهان خبر برای بررسی دقیق‌تر این موضوع و یافتن راهکارهای عملی، به سراغ دکتر عبدالحمید وصفی، کارشناس برجسته روان‌شناسی خانواده رفتیم. وی با سال‌ها تجربه در حوزه مشاوره و پژوهش‌های اجتماعی، دیدگاه‌های جالبی درباره تأثیر شبکه‌های اجتماعی بر کیفیت روابط خانوادگی ارائه می‌دهند. در این مصاحبه تلاش کرده‌ایم به پرسش‌هایی بپردازیم که ذهن بسیاری از خانواده‌ها را درگیر کرده است؛ از فرصت‌ها و تهدیدهای فضای مجازی گرفته تا راهکارهای مدیریت صحیح استفاده از آن برای حفظ اعتماد و صمیمیت در خانواده.

به نظر شما فضای مجازی چه تأثیری بر روابط خانوادگی گذاشته است؟

فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی دو روی یک سکه‌اند. از یک طرف، این فضاها امکان ارتباط سریع و آسان را فراهم کرده‌اند؛ اعضای خانواده می‌توانند حتی در فاصله‌های دور با هم در تماس باشند و احساس نزدیکی کنند. اما روی دیگر ماجرا، استفاده بیش از حد از این ابزارهاست که باعث کاهش ارتباطات چهره به چهره و افت کیفیت گفت‌وگوهای خانوادگی می‌شود. وقتی ذهن افراد بیشتر درگیر فضای مجازی باشد، حضور واقعی آن‌ها در جمع خانوادگی کم‌رنگ می‌شود و این موضوع به سردی روابط و افزایش سوءتفاهم‌ها منجر خواهد شد.

خب با این روال آیا می‌توان گفت اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی یک تهدید جدی برای خانواده‌هاست؟

بله، دقیقاً. اعتیاد به استفاده از شبکه‌های اجتماعی یکی از مشکلات رایج در خانواده‌های امروزی است. این اعتیاد زمان گفت‌وگوی خانوادگی را کاهش می‌دهد و شکاف‌های عاطفی را عمیق‌تر می‌کند. وقتی اعضای خانواده به جای تعامل سازنده، بیشتر وقت خود را صرف حضور در فضای مجازی می‌کنند، فرصت برای ایجاد صمیمیت و اعتماد کمتر می‌شود. در واقع، این وابستگی می‌تواند مانع شکل‌گیری روابط سالم و پایدار شود.

برخی والدین نگران ورود ضد ارزش‌ها از طریق فضای مجازی هستند. نظر شما چیست؟

ببینید، نگرانی کاملاً به‌جا است. فضای مجازی علاوه بر فرصت‌های مثبت، محلی برای ورود ارزش‌ها و رفتارهایی است که ممکن است با فرهنگ خانواده ناسازگار باشند. این تضادها می‌توانند اعتماد بین اعضای خانواده را تضعیف کرده و فاصله عاطفی ایجاد کنند. به همین دلیل، مدیریت صحیح استفاده از شبکه‌های اجتماعی و آموزش فرزندان در این زمینه اهمیت زیادی دارد.

به عقیده شما راهکارهای عملی برای حفظ اعتماد و روابط عاطفی در خانواده چیست؟

مهم‌ترین راهکار، مدیریت زمان استفاده از فضای مجازی است. خانواده‌ها باید قوانینی مشخص برای میزان حضور در شبکه‌های اجتماعی داشته باشند. همچنین ایجاد فرصت‌های گفت‌وگوی صمیمانه و فعالیت‌های مشترک خانوادگی می‌تواند روابط را تقویت کند. والدین باید الگوی مناسبی برای فرزندان باشند و نشان دهند که ارتباط چهره به چهره و گفت‌وگوی واقعی ارزش بیشتری دارد. در نهایت، استفاده آگاهانه و هدفمند از فضای مجازی کلید حفظ سلامت روابط عاطفی و تقویت اعتماد خانوادگی است.

پیشنهاد و راهکار شما در این زمینه چیست؟

فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی همان‌طور که می‌توانند ابزار نزدیکی و ارتباط باشند، در صورت استفاده بی‌رویه به تهدیدی جدی برای روابط خانوادگی تبدیل خواهند شد. کنترل و مدیریت هوشمندانه این فضاها، همراه با ایجاد فرصت‌های گفت‌وگوی صمیمانه، بهترین راه برای حفظ اعتماد و سلامت عاطفی خانواده‌هاست.