ظرفیت تولید برق خورشیدی ۳۴۸ مگاوات
در نقشه ها و عکس های قدیمی اصفهان، کوچه ای به نام جهانبانی از دروازه دولت به سمت خیابان آمادگاه بین کاخ چهلستون هشت بهشت دیده می شود. با تعریض این کوچه، خیابانی به نام باغ گلدسته متولد شد که تا امروز هم پا برجاست. نام این خیابان ریشه در یکی از خاص ترین باغ های دولتخانه صفوی دارد که روزی روزگاری، کاخ زیبای آن در این محدوده قرار داشته است. بر اساس نقشه «انگلبرت کمپفر» از دولتخانه صفوی، که در دوره شاه سلیمان ترسیم شده، باغ گلستان یا باغ گلدسته در سمت شرقی باغ بلبل یا پارک شهید رجایی فعلی قرار داشته است. در شرایطی که اکثر باغ های صفوی به صورت مربع یا مستطیل طراحی می شده، این باغ به تبعیت از معماری چند ضلعی کاخ به صورت هشت ضلعی طراحی شده بوده است.
کمپفر درباره شکل هندسی این باغ نوشته:«… طرح آن یک هشت ضلعی است با ابعاد کوچک ولی در عوض با مراقبت بسیاردر باغبانی این عیب آنرا جبران کرده اند». عکس هایی که از عمارت گلدسته باقی مانده، زیبایی و معماری خاص آنرا نشان می دهد.
کمپفر نوشته:«… در وسط باغ یک کاخ دو طبقه شش بَر به چشم می خورد که قسمتی از آنرا با آجر سفید و قسمت دیگر را با آجر رنگین ساخته اندو چنارهای مرتفع اطراف عمارت سایه خود را بر آن می افکنند. از هشت طرف خیابان هایی مانند شعاع به این کاخ که تالارها و ناهارخوری های طاق دار متعدد آن به بهترین وجه ساخته و تزیین شده است منتهی می شود. طرح و نقشه خارجی آنرا به یک نگاه می توان تشخیص داد. بر فراز بام یک محل نگهبانی کاشی کاری شده ساخته اند که بی شباهت به یک طبقه سوم نیست. به صورتی که ارتفاع بنا تقریبا به ارتفاع درختان می رسد».
این کاخ هم مثل اکثر عمارت های قدیم ایرانی دارای سرداب و حوضخانه دلنشینی بوده است:« زیرزمینی در این بنا هست که از نظر وسعت برسطح زیر بنای خود کاخ افزونی دارد و باید برای رسیدن به آن از دوازده پله پایین رفت. این زیرزمین به اتاق های کوچک متعددی که تاق قوسی داردتقسیم شده. کف آنرا با سنگ مرمر فرش کرده اند در حالیکه دیوارها را در قسمت پایین با سنگ قرمز و در قسمت های دیگر با کاشی آبی پوشانده اند… در زیرزمین دو حوض هست که یکی از آنها با آبی که از باغ می آید پر می شود. از حوض دوم آب زیر سقف فواره می زند». بر اساس عکس های به جا مانده از کاخ گلدسته، به نظر می رسد این کاخ در مکان کنونی بلوار هشت بهشت، نزدیک، اداره آموزش و پرورش و کتابخانه مرکزی اصفهان قرار داشته است. بنابراین احتمال وجود زیرزمین یا سرداب کاخ در زیر بلوار هشت بهشت کم نیست.
کاخ گلدسته نیز مانند سیر بناهای دوره صفوی قربانی سیاست خالصه فروشی دوره ظل السطان در اصفهان شد. ظل السطان در آلبوم شخصی خودش زیر عکس این کاخ نوشته، در دوره صفوی سرای اهل قلم بوده است. شاید منظور او از اهل قلم، منشیان و دبیران دولت صفوی بوده که اسناد حکومتی را تنظیم می کرده اند. البته می دانیم که دفترخانه رسمی دولت صفوی در عمارت تیموری قرار داشته و کاخ گلدسته به عنوان یک کاخ تفریحی مورد استفاده سلاطین و شاهزادگان صفوی بوده است.
بر اساس کتاب «دستور شهریاران» که در دوره شاه سلطان حسین نوشته شده، شست و شوی جنازه شاه سلیمان صفوی در سال ۱۱۰۵ق هم در همین کاخ انجام شده است. بر اساس نقشه کمپفر یکی از مخازن کمکی برای تامین آب دولتخانه صفوی در مجاورت دیوار باغ گلستان، قرار داشته : «…در اینجا به کمک اسبی که دور محوری می گردد، آب از عمق چاهی بیرون کشیده می شود و در یک برج چوبی که در جوار آن است می ریزد و از آنجا توسط لوله ها به حوض ها و فواره های حرمسرا و بناهای مجاور جریان پیدا می کند». این آب به دلیل تمیز بودنش، آب آشامیدنی باغها را نیز فراهم می کرده است.
در جریان خالصه فروشی های اواخر قاجار، زمین های این منطقه به خاندان امین التجار رسید و خیابان کوچکی به نام امین احداث شد که کوچه جهانبانی را به پشت مطبخ وصل می کرد. همین خیابان امین بود که بعداً تبدیل به بلوار هشت بهشت شد. دبیرستان بهشت آیین هم جزو اولین بناهای ساخته شده در تقاطع کوچه جهانبانی و امین بود. مدرسه ای که خاطرات چند نسل از دختران اصفهان را به خود اختصاص داده است. از کاخ گلدسته و باغ گلستان و کلیه خلوت ها و باغ و باغچه های دوره صفوی و حتی قجری این منطقه چیزی باقی نمانده است اما دست کم خیابانی که نام باغ گلدسته را بر خود دارد، یادمان یک روزگار سپری شده را زنده نگاه داشته است.
دیدگاهتان را بنویسید