گفت‌وگو با کارشناس نیروی انتظامی استان اصفهان درباره تأثیر بازی‌های رایانه‌ای بر تنظیم هیجانات نوجوانان:

باخت؛ دو روی سکه بازی‌های رایانه‌ای

در روزگاری که نوجوانان بیش از هر زمان دیگری با دنیای دیجیتال پیوند خورده‌اند، بازی‌های رایانه‌ای تنها وسیله‌ای برای سرگرمی نیستند بلکه به ابزاری تأثیرگذار بر روح و روان نسل جوان بدل شده‌اند.به گزارش سپاهان خبر; پژوهش‌ها نشان می‌دهد این بازی‌ها می‌توانند هم به عنوان فرصتی برای تخلیه و تنظیم هیجانات عمل کنند و هم در صورت افراط، زمینه‌ساز آشفتگی عاطفی و بروز رفتارهای پرخطر شوند.

تنظیم هیجانات، کاهش اضطراب

برخلاف باورهای سنتی که بازی‌های رایانه‌ای را تنها عامل اتلاف وقت یا تشدید خشونت می‌دانند.پژوهش‌های نوین روان‌شناسی نشان داده‌اند که برخی از این بازی‌ها می‌توانند به نوجوانان در تنظیم هیجانات، کاهش اضطراب، افزایش عزت‌نفس و بهبود مهارت‌های شناختی کمک کنند.

در حقیقت دنیای پرهیاهوی امروز، نوجوانان را بیش از هر زمان دیگری در معرض فشارهای روحی و هیجانی قرار داده است فشارهایی ناشی از درس، روابط اجتماعی، تغییرات سنی و حتی دغدغه‌های خانوادگی و در این میان، بازی‌های رایانه‌ای به‌عنوان یکی از محبوب‌ترین سرگرمی‌های نسل جدید، نه‌تنها نقش سرگرم‌کننده دارند بلکه می‌توانند ابزاری برای تخلیه و تنظیم هیجانات نیز باشند.

بازی‌های رایانه‌ای می‌توانند نقش درمانی داشته باشند

زهرا جوادی، کارشناس مرکز مشاوره آرامش معاونت فرهنگی و اجتماعی نیروی انتظامی استان اصفهان است. وی معتقد است که بازی‌ها با فراهم کردن فضایی مجازی و امن، امکان تجربه هیجانات مختلف همچون شادی، ترس، هیجان و حتی خشم را بدون پیامدهای واقعی فراهم می‌کنند. نوجوانی که در دنیای واقعی شاید نتواند هیجان خود را بروز دهد، در قالب بازی می‌تواند انرژی‌های منفی خود را تخلیه کند و پس از آن آرامش بیشتری بیابد.

از سوی دیگر، بسیاری از بازی‌ها مهارت‌های حل مسئله، تمرکز و تصمیم‌گیری را تقویت می‌کنند و همین امر به نوجوان کمک می‌کند تا در موقعیت‌های واقعی زندگی با آرامش بیشتری واکنش نشان دهد. وی افزود: اگر خانواده‌ها و مربیان به‌درستی بازی‌های مناسب را انتخاب و زمان استفاده از آن را مدیریت کنند، بازی‌های رایانه‌ای می‌توانند نقش درمانی داشته باشند و حتی به کاهش اضطراب و افسردگی کمک کنند. با این حال، غفلت از نظارت می‌تواند پیامدهای منفی نیز به دنبال داشته باشد. اعتیاد به بازی، انزواطلبی، کاهش فعالیت‌های اجتماعی و آسیب به سلامت جسمی از جمله نگرانی‌هایی است که نباید نادیده گرفته شود.

تخلیه‌ کنترل‌شده‌ هیجانات از طریق بازی

وی با تأکید بر اینکه بازی‌های رایانه‌ای، به‌ویژه بازی‌های اکشن یا نقش‌آفرینی ، می‌توانند به نوجوانان فرصتی برای تخلیه هیجانات سرکوب‌شده‌ای مانند خشم، ترس یا اضطراب بدهند و تخلیه‌ کنترل‌شده‌ هیجانات از طریق بازی، می‌تواند به کاهش تنش روانی منجر شود. نوجوانانی که احساس کنترل در دنیای واقعی ندارند، ممکن است از طریق بازی حس قدرت یا موفقیت را تجربه کنند، این موضوع می‌تواند باعث افزایش اعتمادبه‌نفس و عزت‌نفس در آن‌ها شود.

ارتقاء مهارت‌های شناختی

این کارشناس افزود : بازی‌های استراتژیک و معمایی که نیاز به حل مسئله، تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی دارند، در ارتقاء مهارت‌های شناختی و هیجانی نوجوانان نقش مؤثری ایفا می‌کنند.تحقیقات نشان داده‌اند که این بازی‌ها باعث فعال‌سازی کورتکس پیش‌پیشانی می‌شوند، بخشی از مغز که در مهار رفتارهای تکانشی و تصمیم‌گیری منطقی نقش دارد.چنین بازی‌هایی به نوجوان کمک می‌کنند تا احساسات خود را شناسایی، نام‌گذاری و مدیریت کند و در موقعیت‌های مختلف، واکنش‌های سنجیده‌تری داشته باشد.

همه‌ی بازی‌ها تأثیر مثبت ندارند

جوادی تصریح کرد: برخی بازی‌ها به‌ویژه بازی‌های آرام، شبیه‌سازی، پازل یا ماجرایی، فضایی آرام‌بخش ایجاد می‌کنند که می‌تواند استرس و اضطراب را کاهش دهد.وی به این نکته نیز اشاره کرد که در کنار مزایای بازی‌های دیجیتال، باید نسبت به برخی آثار منفی احتمالی آن‌ها نیز آگاه بود. همه‌ی بازی‌ها تأثیر مثبت ندارند و نوع بازی، مدت زمان استفاده و شرایط روانی فرد، در این زمینه بسیار مهم‌اند.

بازی‌های بسیار خشونت‌آمیز یا اعتیادآور آنلاین ممکن است منجر به افزایش تحریک‌پذیری، پرخاشگری و خشم، وابستگی هیجانی به دنیای مجازی،کاهش تاب‌آوری و تحمل ناکامی در دنیای واقعی شوند.در نتیجه، ضروری است که نوجوانان در انتخاب بازی‌ها هدایت شوند و تعادل در استفاده از آن‌ها رعایت شود..