در روزهایی که فضای رسانهای کشور پر است از گزارشها و برنامههایی درباره چالشهای نظام سلامت و آموزش پزشکی، برنامه «ثریا» که چهار سال است هر چهارشنبه با شعار «دیدبانی برای پیشرفت» روی آنتن میرود، اخیراً با پرداختن به موضوعاتی مانند کمبود پزشک و افزایش ظرفیت پزشکی، واکنشهای گستردهای را به دنبال داشته است. در یکی از این قسمتها، مجری و کارشناسان مناسباتی را مطرح کردند که به گفته جامعه پزشکی، دور از حقیقت و گمراهکننده بود. این واکنشها باعث شد دکتر امیر صدری، پزشک و مشاور مرکز روابط عمومی وزارت بهداشت، ضمن نقدی شدید، به توضیح واقعیت پشت این موضوعات بپردازد و هشدار دهد که برخورد رسانهها با مسئله مهم آموزش پزشکی به گونهای سادهانگارانه و نادرست است؛ گویی این حوزه حساس همچون یک دستگاه آبمیوهگیری است که هرچقدر بخواهیم میتوانیم خروجی آن را افزایش دهیم.
برنامه «ثریا» و واکنش جامعه پزشکی
برنامه تلویزیونی «ثریا» در بخشی از یکی از برنامههای اخیر خود با ترکیب دو رویداد جداگانه در فاصله زمانی دو سال، نتیجهگیری کرد که کشور با کمبود شدید پزشک متخصص در مناطق محروم مواجه است و وزارت بهداشت در اجرای طرح افزایش ظرفیت پذیرش دانشجوی پزشکی قانونشکنی کرده است. این برداشت سادهانگارانه و نابهجای برنامه، خشم جامعه پزشکی را برانگیخت.
حقیقت پشت ادعاهای مطرحشده
دکتر صدری توضیح داد که مجریان برنامه نه کارشناسان حوزه پزشکی هستند و نه تمام ابعاد فنی و تخصصی موضوع را رعایت کردند. آنها به مخالفت گسترده صاحبنظران حوزه پزشکی، از جمله وزارت بهداشت، سازمان نظام پزشکی و فرهنگستان علوم پزشکی با افزایش بیرویه ظرفیت دانشجوی پزشکی اشاره نکردند.
دلیل مخالفت مراجع پزشکی
او تاکید کرد مخالفت اصلی نهادهای پزشکی نه با تعداد دانشجویان، بلکه با کیفیت آموزش پزشکی است. پزشکی علمی حساس است که نیازمند آموزش عملی و بالینی دقیق در بالین بیماران زیر نظر اساتید مجرب است که نمیتوان آن را با افزایش بیرویه دانشجو به خطر انداخت.
«تعارض منافع» یا حفظ کیفیت؟
صدری واکنش مجریان به مخالفتها را غیرمنصفانه دانست و گفت استفاده از واژه «تعارض منافع» برای مخالفت پزشکان با طرح، بیانصافی و نداشتن درک عمیق از مقوله آموزش پزشکی است. استادان مجرب با سابقه طولانی خود حامی کیفیت آموزش و سلامت مردم هستند.
آموزش پزشکی، علمی متفاوت و حساس
وی افزود پزشکی برخلاف علوم تئوریک دیگر، یک علم بالینی است که با جان انسانها سر و کار دارد و یادگیری آن نیازمند وقت، تلاش و حضور مستمر در محیطهای دانشگاهی و بیمارستانی است. افزایش ظرفیت بدون تأمین زیرساختهای لازم، به افت کیفیت میانجامد.
موفقیتهای پزشکی ایران در عرصه جهانی
دکتر صدری یادآور شد دانشآموختگان پزشکی ایران در جهان جایگاه ویژهای دارند و این افتخار نتیجه سالها آموزش دقیق و کیفیت بالا است. نباید به خاطر افزایش کمیت، این ارزشها به خطر بیفتد.
جذب دانشجویان خارجی، نقطه قوت آموزش پزشکی
او در نهایت تاکید کرد که پذیرش دانشجویان خارجی که هزینه دلاری میپردازند، یکی از مزیتهای آموزش پزشکی ایرانی است که نشاندهنده اعتماد جهان به کیفیت آن است و نباید در راستای افزایش کمرویه ظرفیت داخلی تضعیف شود. این سخنان نشان میدهد که مسئله آموزش پزشکی بسیار پیچیدهتر و حساستر از آن چیزی است که برخی برنامههای رسانهای به تصویر میکشند و حفظ کیفیت آموزش، تضمین سلامت جامعه و آینده پزشکی کشور است.
یادآوری ظرفیتهای جذب دانشجویان خارجی و نقد برنامههای رسانهای
دکتر صدری تاکید کرد: هیچ حوزه علمی ایران مانند آموزش پزشکی، این حجم جذب سرمایه خارجی را ندارد و حتی کشورهای همسایه نیز چنین شرایطی ندارند. این دانشجویان از همان امکانات موجود کشور شامل اساتید و تختهای بیمارستانی استفاده میکنند که دانشجویان ایرانی بهرهمندند، اما مجریان برنامه «ثریا» معتقدند نباید آنها در ظرفیت پذیرش سالانه دانشجوی پزشکی محسوب شوند.
پیشنهاد کنایهآمیز صدری به صدا و سیما
وی خطاب به رسانه ملی گفت: اگر چنین است، وزارت بهداشت دانشجویان خارجی را به صداوسیما بفرستد تا شاید مجریان محترم بتوانند به آنها آموزش دهند و درآمد دلاری خوبی برای کشور کسب کنند.
آمار و واقعیتهای نظام سلامت ایران
صدری افزود: مجریان درباره کمبود پزشک متخصص صحبت میکنند، اما آیا میدانند سالانه بیش از هشتصد میلیون خدمت پزشکی با کیفیت عالی در سراسر کشور و حتی در مناطق محروم ارائه میشود؟ نظام سلامت به جای خوبی رسیده که در همه مراکز استانها و شهرهای متوسط متخصصان و برخی فوقتخصصها حضور دارند.
عملکرد نظام سلامت در بحرانها
او یادآور شد که در بحرانهایی مانند کرونا، دفاع ملی و انفجار بندر شهید رجایی نظام درمانی کشور به گونهای عمل کرد که نیازی به اعزام بیماران به مراکز دیگر نبوده است. این موفقیتها محصول تلاش صدها مدیر در دولتهای مختلف و هزاران کادر سلامت است و نه یک فرد یا گروه سیاسی خاص.
ضرورت دیدن دستاوردهای نظام سلامت
صدری پرسید: چرا این دستاوردهای بزرگ نظام درمانی را نمیبینید؟ سیستم به شیوه منطقی و بهینه ظرفیت پذیرش پزشکان عمومی و متخصص را سال به سال افزایش میدهد، اما فشار ناگهانی به آن نه سودمند است و نه منطقی، بلکه میتواند به نابودی منجر شود.
راهکار به جای افزایش بیرویه پذیرش
او گفت: افزایش دوره پزشکی عمومی باعث افزایش متخصصان در مناطق محروم نمیشود. ابتدا باید شرایط ماندگاری متخصصان در مناطق دورافتاده بهبود یابد، سپس زیرساختهای لازم برای تربیت متخصصان فراهم شود تا پذیرش دستیاران تخصصی افزایش یابد.
پایان با کنایهای به رسانه ملی
دکتر صدری در پایان خاطرنشان کرد: چرا صداوسیما سالانه دهها هزار نفر علاقهمند به فعالیت رسانهای را جذب نمیکند؟ برای شروع، همین برنامه «ثریا» را گسترش دهید و تعداد مجریان را افزایش دهید تا شبههای درباره تعارض منافع هم پیش نیاید.
دیدگاهتان را بنویسید