با حضور مسئولان محیطزیست و فعالان این حوزه، خانه آفانیوس اصفهان بهطور رسمی در حسنآباد جرقویه افتتاح و نخستین زیستگاه امن ماهی آفانیوس این گونه منحصر بهفرد جهان کلنگزنی شد. این افتتاحیه که با حمایت سازمان حفاظت محیطزیست، شرکت فولاد مبارکه و اداره کل حفاظت محیطزیست استان اصفهان برگزار شد، نشانهای مهم در مسیر حفاظت از تنوع زیستی و احیای اکوسیستمهای زایندهرود و تالاب بینالمللی گاوخونی به شمار میرود.
اهمیت حفاظت از تنوع زیستی و مشارکت مردمی
به گزارش پایگاه خبری سپاهان خبر و به نقل از خبرگزاری مهر حمید ظهرابی، معاون محیطزیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیطزیست کشور، زایندهرود را یکی از مهمترین حوضههای آبی ایران دانست و بر ضرورت مقابله با چالشهایی همچون گردوغبار و فرونشست زمین تأکید کرد.
وی افزود حفاظت از گونههای کوچکجثه مانند ماهی آفانیوس که احتمالاً کمتر مورد توجه قرار میگیرند، در سه سطح ژنتیکی، گونهای و اکوسیستمی از اولویتهای سازمان است. ظهرابی خاطرنشان کرد حفاظت از محیطزیست باید به یک حرکت مردمی تبدیل شود و از حمایت قاطع سازمان محیطزیست از پروژههای مشابه خبر داد.
ماهی آفانیوس؛ نماد زیستی و هویتی استان اصفهان
داریوش گلعلیزاده، مدیرکل حفاظت محیطزیست استان اصفهان، این ماهی را نهتنها از نظر زیستمحیطی بلکه بهعنوان نمادی از هویت زیستی استان معرفی کرد و پیشنهاد نصب نمادهای ماهی آفانیوس و قوچ اصفهان در ورودی شهرهای استان را مطرح نمود. وی همچنین به لغو مجوز معدن پتاس در نزدیکی تالاب گاوخونی اشاره کرد و تأکید کرد هر اقدامی که تهدیدی برای تالاب باشد، متوقف خواهد شد.
دستاوردهای خانه آفانیوس و چالشها
فرشته عالمشاه، مدیر خانه آفانیوس اصفهان، طی هفت سال گذشته بیش از ۳۰ زیستگاه ماهی آفانیوس را در طول ۷۰ کیلومتر از حوضه زایندهرود شناسایی کرده است.
این خانه بهعنوان مرکزی تخصصی برای آموزش، پژوهش و آگاهیبخشی فعالیت میکند و اقدامات مهمی مانند جداسازی مارهای غیر بومی و بهسازی زیستگاهها را انجام داده است. با این حال، مالکیت بخشهایی از زیستگاهها در دست بخش خصوصی و کشاورزی چالشهایی را ایجاد کرده است. آفانیوس به علت لاروخوار بودن نقش مهمی در کنترل حشرات ناقل بیماریهایی مانند مالاریا و سالک دارد و حفظ ذخایر ژنتیکی آن اهمیت بالایی دارد.
ویژگیهای زیستی و ارزش جهانی ماهی آفانیوس
ماهی آفانیوس، گونهای تخمگذار با طول عمر چهار تا پنج سال است و تنها در حوضه زایندهرود و تالاب گاوخونی یافت میشود. این گونه منحصر بهفرد به دلیل وضعیت نامناسب زیستگاههایش در معرض تهدید جدی قرار دارد؛ وضعیت نوسانات آب و خشکی زیستبومها، ادامه حیات آن را متاثر ساخته است. در ایران حدود ۱۴ گونه آفانیوس شناسایی شده است که گونه اصفهانی در بانک ژنتیک جهانی به ثبت رسیده و بقای آن مستقیماً به جریان آب زایندهرود وابسته است.
نقش کلیدی حمایتهای محلی و همکاری سازمانی
مسعود جمشیدی، شهردار حسنآباد جرقویه، با اشاره به همراهی ویژه شورای شهر برای واگذاری زمین، این پروژه را نمونهای از همکاری موثر شهرداری، سازمانهای دولتی و بخش خصوصی دانست. وی بیان کرد که با استفاده از ظرفیت آب کشاورزی و استخر شهرداری، تامین آب و زمین برای زیستگاه امن فراهم شده و نماد ماهی آفانیوس به زودی در ورودی شهر نصب خواهد شد.
چشمانداز احیای اکوسیستم زایندهرود و تالاب گاوخونی
با راهاندازی خانه آفانیوس و اجرای پروژه زیستگاه امن ماهی آفانیوس، گامی مهم در مسیر احیای تالاب گاوخونی و حفظ اکوسیستمهای آبی اصفهان برداشته شده است. این پروژه نویدبخش توسعه گردشگری محیطزیستی، تقویت اقتصاد بومی و حفظ هویت چند میلیون ساله زیستی منطقه است. تحقق این اهداف مستلزم حمایت مستمر، همکاری گروهی و مشارکت گسترده مردمی است تا زمینه حفاظت پایدار از گونههای بومی و سلامت اکوسیستمهای حساس فراهم شود.
دیدگاهتان را بنویسید