×
×

نگاهی به رسوم و عزاداری‌ها در ایران که یک پارچه شور و عزاست؛
این حسین کیست که ایران همه فرزانه او

  • کد نوشته: 31632
  • ۰۶ تیر ۱۴۰۴
  • ۰
  • محرم امسال هم مثل همه سال‌های گذشته از راه رسید و کوچه پس کوچه های شهر رنگ دیگری گرفت ، جنگ چند روزه را پشت سر گذاشتیم و حالا با داغ عزیزانی که در این جنگ تحمیلی از دست داده ایم در این شب های محرم سینه خواهیم زد .
    این حسین کیست که ایران همه فرزانه او
  • محرم امسال هم مثل همه سال‌های گذشته از راه رسید و کوچه پس کوچه های شهر رنگ دیگری گرفت ، جنگ چند روزه را پشت سر گذاشتیم و حالا با داغ عزیزانی که در این جنگ تحمیلی از دست داده ایم در این شب های محرم سینه خواهیم زد . صدای یا حسین از بلندگوهای کوچک مساجد به گوش،می‌رسد و تکیه‌های باشکوه شهر نیز هر شب پر می‌شود از عاشقانی که در سوگ حسین سینه می‌زنند. در شهرهای مختلف کشور ، مردم دهه اول محرم را طبق آداب و رسوم خاص خود به عزاداری می پردازند ، آداب و سومی که آشنایی با آنها خالی از لطف نیست .

    – یکی از ناب‌ترین مراسم های عزاداری ایرانی در لاهیجان

    یکی از پرشورترین مراسم های عزاداری در محرم در لاهیجان مراسم کرب زنی نام دارد. این مراسم به این صورت است که مردان اقدام به تن کردن تن‌پوش مشکی می کنند و با استفاده از تکه چوب‌های پوشیده شده با چرم که در کف دستشان دارند بر وزن مرثیه‌ای که خوانده می‌شود اصواتی را تولید می‌کنند. شور و هیجان در این مراسم به قدری بالاست که از آن به‌عنوان یکی از نایاب‌ترین مراسم های عزاداری ایرانی نامبرده شده است. ناگفته نماند که در شهرهایی مثل سبزوار و سمنان هم مراسم کرب زنی با اندکی تفاوت در نوع مرثیه خوانده‌ شده، انجام می‌شود.

    – روشن کردن شمع در کنار حوضچه‌های گل

    قدمت آیین گل مالی در لرستان متعلق به دوران پیش از اسلام می باشد و تاریخچه ای چند هزار ساله دارد. این مراسم در ماه محرم انجام می شود. مردمان لرستان، این مراسم را در مواقع فوت عزیزترین افراد خود انجام می‌دهند که یکی از این موارد، در روز عاشورای حسینی و عزاداری اباعبدالله الحسین (ع) است که تدارک آن از روز قبل از عاشورا شروع می‌شود. در برگزاری این مراسم، عزاداران در روز تاسوعا در مقابل خیمه‌ها و تکیه‌های شهر، اقدام به درست کردن حوضچه‌های بزرگ و کوچکی با آجر می‌کنند. سپس خاک نرم و الک‌شده را در آن ریخته و با گلاب نذری ترکیب می‌کنند و بعد شروع به تزئین دورتادور این حوضچه‌ها با گلاب کرده و مردم برای حاجت روایی، اطراف آن حوضچه شمع روشن می‌کنند.

    – ایلامی ها و مراسم چایینه

    یکی از مراسم های سوگواری مردم ایلام در ماه محرم، چایینه نام دارد که در روزهای مختلفی مثل هفت محرم که متعلق به چایینه حضرت قاسم (ع) می باشد، چایینه حضرت عباس (ع) هشت محرم، چایینه امام حسین (ع) دهم محرم و چایینه اربعین حسینی در چهلم محرم برگزار می‌شود. این مراسم توسط زنان برگزار می شود و مردها هیچ نقشی در برپایی این مراسم ندارند.

    – علم بندی یکی از جالب ترین آئین‌های عزاداری گیلانی ها

    علم بندی یکی از جالب ترین آئین‌ها و سنت‌های عزاداران گیلانی می باشد که دقیقاً از یک روز مانده به ماه محرم شروع شده و تا روز هفتم محرم ادامه می یابد. این آئین به این صورت است که هر کسی نذری داشته باشد یک پارچه به علم بسته و شمعی روی آن روشن میکند تا در طول ماه محرم حاجت روا شود.

    – روشن شدن مشعل‌ به یاد مشعل‌های شب عاشورا در بیرجند

    یکی از آئین های کهن و مرسوم که در بین مردم بیرجند رایج بوده و است مراسم مشعل گردانی می باشد. این مراسم متعلق به دو روستای خور و برکوه می باشد و در شهرها و روستاهای دیگر انجام نمی‌شود. در طول این مراسم خاص اهالی این روستاها تسمه‌های آهنی که به صورت استوانه درآورده‌اند را از چوب های آغشته به نفت پر می‌کنند و سپس آتش می‌زنند. این مشعل‌ها به یاد مشعل‌هایی که شب عاشورا در کنار خیمه‌های ابی‌عبدالله روشن بودند توسط مردم آتش زده می شوند. در شب تاسوعا اهالی روستای خور مشعل ها را آتش زده و در کنارش عزاداری می کنند ولی مردم روستای برکوه این آئین را در شب عاشورا اجرا می‌کنند و به سوگواری می‌پردازند.

    – گل مالی دیوار مسجد در مازندران

    آداب و رسوم ویژه‌ و منحصر به فردی مثل گل مالی دیوار مسجد که چند روز قبل از شروع محرم توسط زنان روستایی شروع می شود در استان مازندران رایج می باشد. در جواهرده رامسر، نمونه خاصی از این رسم تا سال‌های اخیر اجرا میشد و گل را چوپانان با شیر گاو و گوسفندشان تهیه می‌کردند. جدا از این کار، دسته گردانی، روضه‌خوانی و تعزیه‌خوانی 3 گونۀ عمدۀ مراسم عزاداری در مازندران به شمار می رود.

    – مراسم حجله قاسم( ع) در تبریز

    بازار معروف و تاریخی تبریز سابقه بسیار طولانی در حوزه فعالیت های مذهبی دارد . این بازار از اول ماه محرم تا اربعین حسینی پذیرای عزاداران حسینی است و در این ایام با نصب پرچم ها و علم مشکی رنگ سوگواری بخود می گیرد.از آئین های مهم عزاداری در استان آذربایجان شرقی می توان به دسته های شاه حسین گویان (شاه حسین، وای حسین)، علم بندی و مراسم حجله قاسم( ع) اشاره کرد.

    – شله پزی مشهدی ها در محرم

    آیین ها و مراسم مختلفی به مناسبت ماه محرم در مشهد برگزار می شود که از مهم‌ترین آن ها می‌توان به دسته‌های سینه زنی، زنجیرزنی، خیمه سوزان و شله پزان اشاره کرد. به عنوان مثال در میدان فلکه آب که دقیقاً روبروی درب باب‌الرضا واقع است، در روز های عادی تمام فواره‌ها پر از آب است. اما در ایام محرم رنگ آب همه این فواره‌ها به رنگ خون درمی‌آیند و با پرچم‌هایی مشکی برای عزاداری آماده می‌شوند.

    – سیاه‌پوش کردن نخل ها در میدان‌های یزد

    باشکوه ترین مراسم نخل برداری و بیشترین تعداد آن به استان یزد تعلق داشته و هیچ آبادی در این دیار وجود ندارد که یک یا چند نخل امام حسین در آن دیده نشود. مراسمی که تحت عنوان سیاه‌پوش کردن نخل و گرداندنش در میدان‌ها معروف است مختص شب عاشورا می باشد. نخل برداری در حالی انجام می شود که چند نفر زیر نخل قرار می گیرند و به همراه خواندن نوحه آن را در شهر می‌گردانند و دوباره به‌ سر جای خود بر می‌گردانند. بزرگ‌ترین نخلی که در ایران معروف است ارتفاعی به طول 11 متر داشته و در غروب عاشورا در شهر یزد گردانده می‌شود.

    نویسنده: یلدا توکلی
    برچسب ها

    دسته بندی مرتبط

    دیدگاهتان را بنویسید

    نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *